 |
| Mùa hè là thời điểm cơn ác mộng về hủ tục cắt bộ phận sinh dục của các nữ sinh Ai Cấp bắt đầu. Ảnh: CNN |
Năm 10 tuổi, Mona Mohamed nếm trải nỗi đau thân xác trong một ngày hè nóng nực tại ngôi làng ở Thượng Ai Cập.
"Tôi rất hoảng sợ. Họ trói tôi. Mẹ giữ chặt một tay, bà cầm tay kia", cô nhớ lại.
Những người thân trong gia đình đè Mona xuống sàn phòng khách để bác sĩ tiêm thuốc gây mê. Cô nhớ ai đó cho cô một chiếc kẹo cao su trước khi cô ngất vì đau và sợ. Tỉnh lại, Mona nhận ra âm vật đã mất
Ai Cập, cái nôi của hủ tục cắt bộ phận sinh dục
Mona Mohamed không phải là bé gái duy nhất phải trải qua hủ tục tàn bạo từ thời cổ đại.
Hiện nay, hơn 125 triệu bé gái và phụ nữ trên thế giới bị cắt âm vật. 1/4 số họ sống ở Ai Câp. Theo Liên Hợp Quốc, đây là nơi hủ tục diễn ra phổ biến nhất.
Theo một báo cáo do Chính phủ Ai Cập công bố hồi tháng 5 năm nay, 92% phụ nữ đã kết hôn trong độ tuổi từ 15 đến 49 từng trải qua nghi thức cắt bộ phận sinh dục. Năm 2010, con số này là 97%.
Người Ai Cập thường cắt âm vật của các bé gái từ 9 đến 12 tuổi vào kỳ nghỉ hè để họ có thời gian phục hồi tại nhà.
Các quan chức Liên Hợp Quốc cho biết, hủ tục hoàn toàn không mang lại lợi ích về mặt y tế. Ngược lại, nó gây tổn thương suốt đời về thể xác và tinh thần đối với phụ nữ.
"Đây là sự vi phạm nhân quyền một cách trắng trợn, không giúp ích gì cho cuộc đời các bé gái, cũng không dựa trên cơ sở nào về y học hay tôn giáo", Jaime Nadal-Roig, người đại diện của Quỹ Dân số Liên hợp Quốc (UNFPA) tại thành phố Cairo, Ai Cập, nói.
Một hủ tục phổ biến
 |
| Thủ tục cắt âm vật để lại nỗi đau suốt đời về thể xác và tinh thần đối với phụ nữ Ai Cập. Ảnh: CNN |
Thủ tục phổ biến nhất ở Ai Cập là loại 1, cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ âm vật. Nhiều năm trước, chị em nhà Mona Mohamed phải trải qua loại này. Tuy nhiên, Mona may mắn hơn vì người tiến hành hủ tục cho cô là một bác sĩ. Các chị của cô bị bà đỡ cắt âm vật bằng lưỡi dao cạo, đắp đất bột vào vết thương để cầm máu.
Mona, 47 tuổi, từng hỏi mẹ tại sao bà phải cắt bộ phận sinh dục. Bà mẹ nói rằng họ làm vậy để ngăn ham muốn của các cô gái ở tuổi dậy thì.
Năm 2008, Ai Cập cấm cắt bộ phận sinh dục nữ nhưng người dân ở nhiều nơi vẫn duy trì hủ tục. Họ quan niệm đây là cách để "làm sạch" một bé gái và chuẩn bị cho cuộc sống hôn nhân trong tương lai.
"Dân làng thường tổ chức tiệc mừng và trao đổi quà tặng sau khi cắt âm vật của một cô gái. Vì thế, việc bắt họ bỏ hủ tục hay lên án họ chính là sự đối đầu với niềm tin và chuẩn mực xã hội", Nadal-Roig nói.
Các nhà hoạt động xã hội bắt đầu hành động
Trong những năm qua, tình trạng cắt bộ phận sinh dục nữ ở Ai Cập chuyển biến tích cực. Tỷ lệ bé gái tuổi từ 15 đến 17 phải trải qua hủ tục vật giảm từ 74,4% trong năm 2008 xuống 61% trong năm 2014.
Tháng 6/2014, chính phủ Ai Cập tuyên bố họ sẽ giảm 10 - 15% số ca cắt âm vật trong những năm tiếp theo. Nếu họ thành công, số lượng phụ nữ không bị cắt sẽ lần đầu tiên vượt qua số nạn nhân của hủ tục trong nhiều thập kỷ qua.
"Đây là một kế hoạch đầy tham vọng. Nhưng tôi nghĩ, tình hình chính trị đang có lợi cho cuộc vận động loại bỏ hủ tục và chúng tôi có thể thành công. Nhiều năm qua, chúng tôi chỉ phòng thủ. Có lẽ thời điểm để phản công đã tới", Vivian Fouad, quan chức thuộc Hội đồng Dân số Ai Cập, nói.
Cuộc vận động nhằm loại bỏ hủ tục cắt bộ phận sinh dục nữ diễn ra trên nhiều mặt trận, từ tòa án, nơi thờ tự đến các đường phố.
 |
| Chiến dịch vận động loại trừ thủ tục cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ gặp khó khăn vì 6 trên 10 phụ nữ cho rằng nó cần thiết. Ảnh: CNN |
Tháng 1/2015, tòa án kết tội một bác sĩ vì cắt bộ phận sinh dục của một bé gái. Đây là vụ đầu tiên từ khi lệnh cấm có hiệu lực vào năm 2008 và là thắng lợi bước đầu của chiến dịch. Tuy nhiên, theo ông Fouad, nhiều bác sĩ vẫn sẵn sàng nhận tiền từ các gia đình và tìm cách lách luật.
"Công việc cắt bộ phận sinh dục nữ là nguồn thu nhập lớn đối với bác sĩ. Ngoài ra, nhiều người trong số họ xuất thân từ các vùng mà hủ tục vẫn còn phổ biến", ông giải thích.
Fouad cho rằng cuộc chiến chống hủ tục phải bắt đầu từ tầng lớp trung lưu.
"Nếu bác sĩ, thẩm phán, công tố viên và giáo viên ủng hộ việc cắt âm vật của bé gái, làm sao chúng tôi có thể thuyết phục các phụ nữ nghèo loại trừ hủ tục?", ông nói.
Những nhà vận động cho chiến dịch đang cố gắng thuyết phục các chức sắc tôn giáo địa phương ngừng tuyên truyền lợi ích vô căn cứ của thủ tục cắt bộ phận sinh dục nữ với các bà mẹ. Theo một cuộc khảo sát gần đây, phần lớn phụ nữ Ai Cập vẫn tin rằng đây là yêu cầu của tôn giáo.
Để phục vụ công tác tuyên truyền, UNFPA thuê một gánh hát biểu diễn tiểu phẩm hài trên các đường phố ở Ai Cập nhằm thúc đẩy cuộc tranh luận và sự nghi ngờ về tính cần thiết của thủ tục cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ.
"Nhiều người cảm thấy xấu hổ và không dám thảo luận hay đặt câu hỏi trong các cuộc hội thảo của chúng tôi. Các vở kịch sẽ giúp phụ nữ hiểu sự vô lý của hủ tục cắt âm vật theo cách hài hước", Germain Haddad, nhân viên phụ trách chiến dịch của UNFPA, nói.
Tuy nhiên, cuộc vận động chống hủ tục vẫn gặp nhiều khó khăn. Theo một cuộc khảo sát gần đây của chính phủ, 6 trên 10 phụ nữ nghĩ xã hội nên duy trì thủ tục cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ. Những người còn lại hiểu rõ nỗi đau tâm lý và thể xác họ phải chịu đựng từ hủ tục tàn bạo và không muốn điều tương tự xảy ra với con gái.
Sarah Abulaziz Mohamed, một phụ nữ bị cắt âm vật khi 12 tuổi ở làng Mansour, cho biết, cô ghét kẻ đã ép cô thực hiện thủ tục. Nó để lại nỗi đau suốt đời nhưng cũng dạy cô một bài học giá trị.
"Tôi chắc chắn sẽ không để các con phải trải qua nỗi đau đó. Đến giờ, tôi vẫn đau. Thứ tôi mất là một bộ phận trên cơ thể và sẽ không bao giờ trở lại nữa", cô nói.
