CHUYÊN GIA
 |
Như bao lần khác, Aguero tràn đầy tự tin khi được giao nhiệm vụ đá penalty trong trận gặp Chelsea. Tuy nhiên, lần này, anh không thành công. Tệ hại hơn, sang hiệp 2, Manchester City bị đối thủ lội ngược dòng trong những phút cuối cùng và bỏ lỡ cơ hội vô địch sớm ngay trên sân nhà.
Sau trận đấu, Aguero liên tục phải nhận chỉ trích từ người hâm mộ. Tiền đạo người Argentina lập tức lên tiếng xin lỗi. Tuy nhiên, ở góc nhìn khác, toan tính của “El Kun” không hoàn toàn sai lầm.
 |
| Aguero thất bại trong việc khuất phục Mendy trên chấm phạt đền. Ảnh: Getty Images. |
Giá trị của một quả panenka
Antonin Panenka phải mất 2 năm để tìm ra một phương án thực hiện penalty lạ lẫm. Đầu tiên, ông luyện tập cùng thủ môn Zdenek Hruska, dùng bia và socola để đặt cược rồi sau đó áp dụng trong các trận đấu giao hữu.
Trong trận chung kết Euro 1976, quả penalty mang thương hiệu panenka bắt đầu được biết đến rộng rãi. Ở loạt luân lưu cân não, tuyển Tiệp Khắc đang dẫn trước tuyển Tây Đức 4-3.
Panenka nhìn thấy thủ môn Sepp Maier di chuyển sớm và ngay lập tức thực hiện pha hất bóng về phía khung thành. Quả penalty ấy góp phần mang về chiếc cúp bạc Euro duy nhất trong lịch sử bóng đá Tiệp Khắc, đồng thời giúp Panenka trở nên nổi tiếng.
Trong cuốn sách Twelve Yard, Panenka giải thích cho Ben Lyttleton về khoảnh khắc lịch sử trong trận chung kết Euro 1976: “Tôi chạy đà thật nhanh vì khi đó thủ môn sẽ khó đọc được ngôn ngữ cơ thể của tôi hơn. Ngay khi cách quả bóng một đoạn ngắn, Maier di chuyển sang trái. Nếu không suy nghĩ nhiều, tôi sẽ sút theo hướng ngược lại”.
Không ai phủ nhận về vẻ đẹp của những tình huống panenka. Kiểu sút penalty này khiến cho người thực hiện có thể được ca ngợi như một thiên tài hoặc bị vùi dập giống như một kẻ ngốc.
Song, liệu các cầu thủ có nên mạo hiểm?
Để nói về điều này, bạn phải vận dụng những kiến thức về khoa học, nghệ thuật và cả tâm lý của người sút phạt.
Chúng ta hãy bắt đầu với quan điểm của giáo sư Ignacio Palacios-Huerta, một chuyên gia trong lĩnh vực đánh giá những tình huống penalty dựa vào động tác của người thực hiện và thủ môn.
Giáo sư Palacios-Huerta chia sẻ với CLB Chelsea trước trận chung kết Champions League 2007/08 và tuyển Hà Lan ở trận đấu cuối cùng tại World Cup 2010: “Đó không phải là một ý tưởng tồi tệ. Trong tập dữ liệu của tôi, tỷ lệ thành công của panenka gần như cân bằng với bất kỳ kiểu sút phạt đền nào khác, chỉ thấp hơn khoảng 4%”.
Phân tích này được hỗ trợ bởi một công trình nghiên cứu về 1.716 quả phạt đền trong các trận đấu thuộc 4 giải đấu lớn tại châu Âu từ mùa 2015/16 đến 2018/19. Tất cả được xem xét trên nhiều khía cạnh như thời gian chạy đà, lực sút…
Cuốn sách của Lyttleton còn chỉ ra những tác động tâm lý xoay quanh việc thực hiện một quả panenka đúng thời điểm. Ví dụ tiêu biểu là loạt sút luân lưu trong trận bán kết Euro 2012 giữa tuyển Tây Ban Nha và tuyển Bồ Đào Nha .
Sau khi Sergio Ramos thực hiện lượt sút của mình theo kiểu panenka và nâng tỷ số lên thành 3-2 cho “La Roja” (biệt danh tuyển Tây Ban Nha), Bruno Alves (Bồ Đào Nha) tiến đến và tung ra cú sút chạm xà ngang.
3 ngày trước, trong trận tứ kết giữa tuyển Anh và Italy, Andrea Pirlo làm điều tương tự khi đối mặt với Joe Hart. Ngay sau pha bóng ấy (Pirlo đá kiểu panenka - PV), Ashley Young bước lên rồi sút bóng thật mạnh vào khung gỗ. Cuối cùng, “Azzurri” giành chiến thắng và thẳng tiến vào bán kết.
 |
| "El Kun" có lý do của mình khi quyết định thực hiện một quả panenka. Ảnh: Getty Images. |
Aguero có sai lầm?
Tôi nghĩ đến câu chuyện ấy sau khi chứng kiến Aguero thực hiện quả phạt đền theo kiểu panenka nhưng không thành công, để trái bóng rơi vào tay Edouard Mendy.
Cựu trung vệ Micah Richards của Man City cho biết: “Aguero từng sút penalty theo cách như vậy trong lúc tập luyện nhưng chưa bao giờ ghi bàn. Do đó, tôi không hiểu vì sao cậu ấy lại quyết định mạo hiểm”.
Tại sao Aguero lại quyết định thử sức với panenka dù khả năng thực hiện thành công thấp hơn?
Panenka từng tiết lộ: “Tôi xem mình như một người nghệ sỹ giải trí và kiểu sút phạt đền này như một sự phản ánh tính cách của tôi. Tôi muốn mang đến cho người hâm mộ một điều gì đó mới mẻ, giúp họ có đề tài để bàn tán”.
Trong khi đó, với trường hợp của Aguero, tiền đạo này chỉ muốn để lại dấu ấn ở một trong những trận đấu cuối cùng của mình ở Man City. Khi ấy Raheem Sterling vừa giúp “The Citizens” mở tỷ số.
Một quả panenka thành công sẽ đưa đội chủ nhà vượt lên dẫn trước 2-0 và đánh gục quyết tâm của Chelsea trước khi bước vào giờ nghỉ. Nếu Man City giành chiến thắng, Chelsea ít nhiều sẽ cảm thấy lo lắng bởi 2 đội còn một trận đấu quan trọng hơn: Chung kết Champions League.
Nhìn một cách tích cực, tình huống bỏ lỡ của Aguero không gây nguy hại cho Man City quá nhiều. “The Citizens” vẫn rộng cửa vô địch Premier League và danh tiếng của tiền đạo người Argentina không bị ảnh hưởng nhiều.
Đối với Panenka, tình hình căng thẳng hơn. Sau trận đấu với tuyển Tây Đức, ông tiết lộ rằng mình có thể bị phạt 30 năm làm việc dưới hầm mỏ nếu sút hỏng.
Aguero có lý do khi quyết định thực hiện một quả panenka. Chỉ có điều, anh không may mắn hơn nhiều đồng nghiệp khác.
Hy vọng rằng điều này không làm cho "El Kun" gặp vấn đề về tâm lý nếu rơi vào tình huống tương tự ở trận chung kết Champions League.
Sean Ingle là nhà báo người Anh. Ông phụ trách mảng bình luận của Guardian và Observer.
