Covid-19 ảnh hưởng tới mọi mặt đời sống, ngành sách không phải ngoại lệ. Năm 2020, dù gặp nhiều thách thức, song ngành sách vẫn duy trì được nhịp sản xuất, phát hành. Theo số liệu từ Cục Xuất bản, In và Phát hành, Bộ thông tin và Truyền thông (Cục Xuất bản), toàn ngành xuất bản trên 33.000 đầu sách với 410 triệu bản sách, doanh thu ước tính 2.700 tỷ đồng (bằng 97% so với năm 2019).
Thích nghi với tình hình mới, nhiều hoạt động phát hành sách, phát triển văn hóa đọc đều được thực hiện với hình thức online. Theo đó, Ngày sách Việt Nam lần thứ 7 với tiêu điểm là hội sách được thực hiện với hình thức trực tuyến.
 |
| Nhiều hoạt động phát hành, phát triển văn hóa đọc được thực hiện trên môi trường số. Ảnh: Việt Hùng. |
Hội sách Trực tuyến Quốc gia được thực hiện trên sàn book365.vn, đạt được kết quả bước đầu khả quan. 54 nhà xuất bản, đơn vị phát hành sách tham gia, giới thiệu khoảng 15.000 đầu sách; số lượng đơn đặt hàng là 11.000 đơn vận với trên 13.000 cuốn sách; gần 2 triệu lượt truy cập; doanh thu đạt trên 1 tỷ đồng.
Trong khuôn khổ hội sách, có 18 sự kiện tọa đàm, giao lưu và hơn 1.000 người tham dự. Khoảng 50% người mua sách tới từ vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Tỷ lệ sách lý luận chính trị, công trình nghiên cứu văn hóa chuyên sâu và sách hướng nghiệp, giáo trình dạy được tiêu thụ cao hơn so với các hội sách truyền thống.
Kết quả của hội sách cho thấy đây không chỉ là bước thích nghi với tình hình phức tạp của dịch bệnh, mà còn tạo dấu ấn khi sử dụng kênh giới thiệu, bán sách trực tuyến có công nghệ hiện đại, đưa sách với giá ưu đãi tới bạn đọc, nhất là bạn đọc vùng sâu, vùng xa.
Không chỉ thực hiện hội sách trực tuyến, các hoạt động triển lãm, trưng bày sách theo chủ đề lớn của đất nước cũng được triển khai với hình thức online. Ngoài triển lãm sách kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (tổ chức tại Thư viện Quốc gia), nhiều triển lãm được thực hiện qua mạng Internet như: Triển lãm sách kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Triển lãm sách kỷ niệm 75 năm Quốc khánh…
Một điểm sáng của ngành sách năm qua là tổ chức thành công Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba. Giải thưởng do Cục Xuất bản phối hợp với Hội Xuất bản Việt Nam thực hiện. Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba đã thống nhất trao giải cho 27 cuốn sách, bộ sách, trong đó có 3 giải A, 10 giải B và 14 giải C.
Giải thưởng tạo tiếng vang khi tôn vinh những tác giả, dịch giả, người làm xuất bản, đồng thời giới thiệu tới công chúng những cuốn sách giá trị.
Tuy giữ được mức sản xuất, kinh doanh tương đương năm 2019, song ngành xuất bản vẫn còn những tồn tại, hạn chế. “Xuất bản, in và phát hành chưa có bước phát triển mang tính đột phá. Quy mô, năng lực hoạt động của nhà xuất bản còn nhiều hạn chế; mô hình tổ chức chưa phù hợp”, trích bản tổng kết năm 2020 của Cục Xuất bản.
Cũng theo cơ quan quản lý ngành sách, chất lượng một số mảng sách chưa cao. Sách văn hóa, xã hội, tôn giáo, sách văn học, nghệ thuật còn thiếu các công trình nghiên cứu, các tác phẩm có giá trị đỉnh cao. Sách khoa học kỹ thuật chưa đáp ứng tốt yêu cầu cao cung cấp tri thức mới, tiên tiến của khoa học kỹ thuật.
Lĩnh vực in phát triển với quy mô nhỏ; năng lực công nghệ còn hạn chế; nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu và tốc độ phát triển. Vấn nạn in, phát hành lậu chậm được khắc phục.
Ứng dụng công nghệ, phát triển xuất bản điện tử chậm, chưa đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Bên cạnh đó, mạng lưới phát hành chưa phục vụ tốt vùng nông thôn, miền núi, chưa đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc.
