Ngày 29/6, giữa chuyến công du đến Nhật Bản, Tổng thống Donald Trump làm bất ngờ các cố vấn khi lên Twitter viết ông muốn gặp để "nói xin chào" với nhà lãnh đạo Triều Tiên ở biên giới liên Triều.
Tổng thống Mỹ khi đó sắp lên đường đến Hàn Quốc. Lời mời trên Twitter của ông khởi đầu cho 24 giờ các quan chức điên cuồng chạy đua để chuẩn bị cho cuộc gặp.
Wall Street Journal dẫn những nguồn tin thân cận nói chính quyền Mỹ chưa bắt đầu chuẩn bị cuộc gặp cho đến khi tổng thống "tweet", dù trước đó ông Trump nhiều lần ngỏ ý công khai muốn gặp ông Kim trong thời gian ở châu Á.
Trong nhiều giờ trước cuộc gặp, người ta vẫn không biết liệu nó có diễn ra không, như một khoảnh khắc nữa của phong cách ngoại giao khó lường đã định hình nên nhiệm kỳ của Tổng thống Trump.
"Úp mở" với báo chí
Đầu tuần trước tại Washington, ông Trump nói với The Hill rằng ông "có thể" gặp ông Kim trong chuyến đi châu Á dự hội nghị thượng đỉnh G20 và thăm Hàn Quốc. The Hill cho biết Nhà Trắng đã yêu cầu trang tin này trì hoãn việc đưa thông tin trên với "lý do an ninh".
 |
| Cuộc gặp bất ngờ của ông Trump và Kim ở DMZ ngày 30/6. Ảnh: Reuters. |
Hai ngày sau, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In nói với các phóng viên nước ngoài ở Seoul rằng Mỹ và Triều Tiên đang có các tiếp xúc "hậu trường" cho hội nghị thượng đỉnh thứ 3 giữa hai nhà lãnh đạo.
Sau đó, ông Trump lại tiếp tục gợi ý về khả năng gặp với ông Kim. "Tôi có thể nói chuyện với ông ấy trong một cuộc gặp kiểu khác", tổng thống nói khi rời Washington.
Đến sáng 29/6, ông Trump "tweet" từ hội nghị G20 ở Nhật Bản rằng ông dự định thăm khu phi quân sự DMZ ở biên giới liên Triều và mời ông Kim ghé qua. Ông nói với các phóng viên rằng ông vừa "nghĩ đến việc đó sáng nay".
Phóng viên Yonhap còn chụp được cảnh ông Trump vỗ vai Tổng thống Moon của Hàn Quốc để hỏi: "Đã nhìn thấy tweet của tôi về DMZ chưa?".
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Triều Tiên gọi đó là ý tưởng "thú vị".
Chuẩn bị đến phút cuối
Lời qua tiếng lại đó đã bắt đầu một cuộc chạy đua không tưởng của các trợ lý nhằm sắp đặt cuộc gặp diễn ra chỉ sau đó một ngày - trong khi những hội nghị thượng đỉnh trước đó luôn cần nhiều tháng để sắp xếp chi tiết từ hậu cần, lễ tân tới an ninh.
Đầu tuần trước, các quan chức Mỹ vẫn khuyên báo chí không nên trông đợi cuộc gặp Trump - Kim.
Trong họp báo kết thúc hội nghị G20, TT Trump nói ông sẵn lòng đặt chân lên đất Triều Tiên, điều mà chưa có tổng thống Mỹ đương nhiệm nào từng làm.
Đến cuối ngày, tổng thống đáp xuống Seoul, ăn tối cùng Tổng thống Moon ở Nhà Xanh.
Stephen Biegun, đặc phái viên Mỹ phụ trách vấn đề Triều Tiên, không có mặt trong buổi tối đó. Ông Biegun khi đó đang trên đường đến DMZ để thảo luận các chi tiết cho cuộc gặp có thể diễn ra, một quan chức quốc phòng Mỹ nói với Wall Street Journal. Bộ Tư lệnh Liên Hợp Quốc đã gửi một tin nhắn đến Bình Nhưỡng để sắp xếp giờ gặp.
Trong buổi ăn tối tại Nhà Xanh, khi được hỏi về kế hoạch gặp ông Kim, tổng thống Mỹ nói các quan chức "đang sắp xếp", theo các tường thuật của báo chí Hàn Quốc, ám chỉ chuyến đi của ông Biegun đến DMZ.
Con gái tổng thống, Ivanka Trump, nói với đệ nhất phu nhân Hàn Quốc tại buổi tiệc rằng ông Trump sẽ "cập nhật" cho phía Hàn Quốc về sự kiện quan trọng sắp xảy đến vào ngày hôm sau.
 |
| Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In cùng phu nhân đón Tổng thống Trump trong tiệc tối ở Nhà Xanh hôm 29/6. Ảnh: Reuters. |
Sáng 30/6, tức ngày chủ nhật, ông Trump đứng trước các lãnh đạo doanh nghiệp Hàn Quốc tại Seoul và nói rằng các nhà ngoại giao đang cố sắp xếp một cuộc gặp. "Họ đang cố. Không dễ lắm", ông nói gọn.
Chỉ đến khi các quan chức Triều Tiên bắt đầu xuất hiện ở DMZ, như tường thuật của báo chí Hàn Quốc, mọi thứ mới rõ ràng rằng hai nhà lãnh đạo sắp sửa gặp gỡ nhau.
Vào giờ ăn trưa ngày chủ nhật, các quan chức Mỹ và Hàn vẫn đang thảo luận về công tác hậu cần cho cuộc gặp sau đó vài giờ. Chánh văn phòng của ông Kim kiểm tra đến từng chi tiết nhỏ nhất, như việc ông Moon sẽ đến đâu khi đợi ông Kim và ông Trump.
Đầu giờ chiều, sau cuộc gặp với ông Trump, tổng thống Hàn Quốc thông báo cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Triều tại DMZ sẽ diễn ra.
Có mặt cùng tổng thống là con gái Ivanka, con rể Jared Kushner - cả hai đều là cố vấn Nhà Trắng, Ngoại trưởng Mike Pompeo. Chỉ vắng một người: cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, người đang cách đó hàng nghìn dặm và trên đường đến Ulaanbaatar để gặp các quan chức Mông Cổ. Tổng thống đã đưa tên ông Bolton vào phái đoàn đến DMZ, nhưng ông quyết định giữ cuộc hẹn ở Mông Cổ.
Trong chính quyền Tổng thống Trump, cố vấn Bolton là người luôn nghi ngờ và xung khắc với Bình Nhưỡng. Hồi tháng 5, ông nói rằng Triều Tiên vi phạm lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc khi thử tên lửa, Bộ Ngoại giao Triều Tiên gọi ông là "con người yếu kém". Ngoại trưởng Pompeo và một số quan chức khác cũng nằm trong danh sách chỉ trích của Bình Nhưỡng gần đây.
Tuy nhiên, tổng thống khi đó nói những vụ thử tên lửa của Triều Tiên "làm bực mình một số người phía tôi, nhưng không phải tôi".
Một quan chức chính quyền nói rằng Mỹ và Triều Tiên đã đồng ý mỗi lãnh đạo sẽ đưa thêm một quan chức vào khi gặp nhau. Ông Trump đưa theo Ngoại trưởng Pompeo.
