Nghệ sĩ Xuân Hinh trò chuyện với Zing.vn ngay sau buổi họp báo giới thiệu live show đánh dấu 40 năm theo đuổi nghệ thuật với tựa đề Xuân Hinh - kẻ chọc cười dân dã. "Cu Sứt" nổi danh của sân khấu chèo ngày nào diện áo dài truyền thống, tà áo trước thêu hình Xuân Hinh trong vai Thị Mầu lẳng lơ.
Trước cuộc trao đổi, nam nghệ sĩ gặng hỏi phóng viên "Độc giả của báo mình trẻ đúng không? Vậy thì phải hát tặng vài câu mới được". Và Xuân Hinh vừa hát vừa phe phẩy quạt chèo: "Em đây văn hóa cổ truyền/ Giữ lấy bản sắc kẻo ra người ngoài/ Ai Tây ai Mỹ mặc người/ Bản sắc dân tộc ngàn đời chớ quên/ Dù ai nói ngả nói nghiêng / Lòng Hinh vẫn vững như kiềng bốn chân".
"Giờ chỉ đóng bà già, sao làm được gái 18"
Hơn 40 năm làm nghề, Xuân Hinh thành công với nhiều vở diễn, trong đó có không ít vai giả gái. Thời còn học trong trường sân khấu - điện ảnh, nam nghệ sĩ đã hóa thân thành các nhân vật nữ tiêu biểu của sân khấu chèo, từ Xúy Vân giả dại, Thị Kính đa đoan đến cô Mầu lẳng lơ, xinh đẹp.
"Nghệ sĩ là nghề làm dâu trăm họ, lúc vai này lúc vai kia. Giả gái cũng khó phết đấy, người ta khó thế nào, tôi khó như thế. Hơn nữa, giờ có tuổi rồi, không được như xưa. Nếu có đóng cũng chỉ vào vai bà già, chứ làm sao đảm nhận được nhân vật gái mười tám, đôi mươi" - nam nghệ sĩ tâm sự.
 |
| Xuân Hinh sinh năm 1960 ở vùng quê Bắc Ninh - cái nôi của quan họ. Ảnh: Anh Tuấn.
|
Ngoài khả năng giả gái, Xuân Hinh nói điều khiến anh khác biệt so với các nghệ sĩ hiện nay là hề chèo. Chính những vai diễn kinh điển của loại hình nghệ thuật truyền thống này đã cùng Xuân Hinh trên mọi nẻo đường phục vụ khán giả, từ nông thôn đến thành thị, từ đất liền đến hải đảo, từ trong nước đến nước ngoài.
Nam nghệ sĩ coi văn hóa dân tộc là món đồ quý. Tất nhiên, đồ quý cũng có người quý ít, người quý nhiều, có người không quý. Nhưng Xuân Hinh quan niệm, cái gì thuộc về dân tộc thì sẽ không bao giờ mất đi.
"Dù diễn hề hay hài tôi đều cố gắng đưa văn hóa dân tộc, chất liệu dân gian vào tác phẩm để khán giả trẻ thưởng thức. Tôi mong muốn lớp trẻ được tiếp cận với nghệ thuật truyền thống, phải cho lớp trẻ nghe, họ thấy hay, họ mới thích" - danh hài bộc bạch.
"Không nên so sánh nghệ sĩ hài với nhau"
Nhiều người yêu mến gọi Xuân Hinh là “vua hài đất Bắc” và thường đặt lên “bàn cân” với Hoài Linh ở trong Nam. Anh bảo đó là do khán giả và các nhà báo đặt ra, chứ bản thân chưa bao giờ nhận mình là "vua hài". Nam nghệ sĩ đi đâu cũng chỉ giới thiệu là "Xuân Hinh Hề" nhưng khán giả vẫn yêu mến mua vé đến xem.
"Chúng ta không nên so sánh ai với ai, mỗi nghệ sĩ có một cái hay riêng, một nhóm khán giả riêng. Người miền Nam thích cái này, dân miền Bắc thích cái kia, người miền Trung lại thích cái khác. Tiếng khóc có thể giống nhau nhưng tiếng cười thì mỗi vùng miền một khác".
Xuân Hinh quan niệm nghệ sĩ hài là tạo niềm vui cho mọi người, giúp mọi người thoải mái. Góp được tí niềm vui nhỏ nhoi nào cũng là giúp ích cho xã hội. Do vậy, nam nghệ sĩ không bình luận gì về việc so sánh người này với người kia.
"Giống như một mâm cơm, có dưa cà, gà quay, chim luộc. Ai ăn gà quay cứ ăn, ai ăn dưa cà cũng thoải mái" - Xuân Hinh tếu táo.
 |
| Xuân Hinh được xem là nghệ sĩ hài nổi tiếng nhất miền Bắc. Ảnh: Anh Tuấn.
|
Trước thắc mắc về việc chưa thấy Xuân Hinh làm giám khảo chương trình truyền hình như nhiều nghệ sĩ hài khác, "Lý Toét" bật mí cũng đã nhận được nhiều lời mời nhưng chưa đủ nhân duyên tham gia. Hơn nữa, anh cho rằng tập trung vào một việc sẽ tốt hơn vì các cụ có câu "xay lúa thì đừng ẵm em".
Nam nghệ sĩ cũng bộc bạch: "Tôi bận đi diễn phục vụ bà con khắp nơi. Nếu trước đây chỉ diễn khoảng 2 tiếng trong một đêm thì bây giờ phải dành thêm một tiếng vì khán giả xin chụp hình. Từ ngày sinh ra facebook, ai cũng muốn chụp hình kỷ niệm với nghệ sĩ, do vậy, diễn xong không thể về ngay".
"Bận thế, tôi đâu còn thời gian để nhận lời làm giám khảo. Thế nhưng, tôi sẽ cố gắng thu xếp. Tôi muốn làm nhiều lắm để phục vụ khán giả và chỉ từ chối khi mình thực sự bận rộn và chưa lên kế hoạch được" - Xuân Hinh nói thêm.
"Nhà tôi lúc nào cũng vui như Tết"
"Vua hài đất Bắc" hiếm khi kể chuyện gia đình trước truyền thông. Vì thế, không phải ai cũng biết rằng anh có cuộc sống hôn nhân hạnh phúc với vợ và hai con - một trai một gái. Nghệ sĩ tự nhận mình là người nể và sợ vợ nhưng không xấu hổ như các "đấng mày râu" khác, thậm chí anh còn tự hào.
"Giờ bà ấy mà bỏ thì ai nấu cơm cho ăn, thuê người giúp việc thì tốn kém lắm, nghĩ đến kinh tế phải cắn răng chịu đựng. Bà ấy và các con lại về hết một phe, sau này có dâu có rể nữa, 'năm đánh một không chột cũng què'. Đi diễn bao nhiêu tiền bà ấy cầm sạch, 'tay hòm chìa khóa' mà. Thế nên mình phải sợ, không thì có nước ra đường" - Xuân Hinh đùa vui vẻ.
Nghệ sĩ tiết lộ nhà anh lúc nào cũng vui như Tết, không bao giờ cãi nhau. Lúc chồng quyết thì vợ làm chủ, lúc vợ quyết thì chồng làm chủ. Gia đình thuận cảnh lại sống vô tư.
Lý giải về việc tại sao "trụ cột" kinh tế gia đình mà lại đưa hết tiền cho vợ, nghệ sĩ hài quê Bắc Ninh đùa: "Không phải đưa thường mà còn phải đưa hai tay. Nhưng thực ra cũng không có mấy đâu. Làm được bao nhiêu thì mua chỗ này, xây đắp chỗ kia, rồi tiền cho con cái học hành. Nếu còn bao nhiêu, tôi cứ mặc kệ, cho bà ấy cầm cả".
 |
| Ngoài hát chèo, Xuân Hinh còn có thể hát chầu văn, xẩm và quan họ. Ngày 5/10 tới đây, nam nghệ sĩ tổ chức đêm diễn đánh dấu 40 năm nghệ thuật tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. |
Trước tin đồn sở hữu nhiều đất mặt tiền, nam nghệ sĩ bảo anh có cái nhà ở quê các cụ để lại, sau mua thêm một ít đất xung quanh cho rộng rãi cửa nhà khi đất cát còn rẻ. Ngoài ra anh cũng chỉ có thêm một nơi ở Hà Nội.
"Bao nhiêu của nả, tôi cũng chia cho các con hết rồi. Tôi phải chia lúc đầu óc còn minh mẫn, chứ sau này lẫn, không khéo con ruột chẳng cho lại mang tặng cho người ngoài. Chia xong, giờ tôi là người trắng tay" - Xuân Hinh cười sảng khoái.
"Vua hài đất Bắc" khoe cô con gái lớn đang học bên Mỹ ngành truyền thông, còn cậu con trai thì năm nay học lớp 12. Hai con đều có năng khiếu nghệ thuật nhưng nam nghệ sĩ không ép các con theo nghiệp của bố.
"Tôi tôn trọng sở thích của con. Đứa nào thích bơi cho bơi, đứa nào thích vật cứ thoải mái vật. Mình ép chúng sao được, chúng thích gì thì làm. Cậu con trai học xong phổ thông, nếu thích vào đại học, tôi cho học. Còn nếu thích làm thợ hay công nhân, tôi cũng cho, miễn là cháu thích" - Xuân Hinh nhấn mạnh.
