Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 29/11, Bộ Công Thương cho hay Công ty TNHH Liên doanh T&A Ogilvy tài trợ cho cuộc khảo sát nước mắm của Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas).
Mặc dù là công ty truyền thông, chuyên tư vấn, xử lý khủng hoảng cho các doanh nghiệp, nhưng đã 3 ngày kể từ khi có kết luận của Chính phủ, T&A Ogilvy vẫn im lặng, từ chối bình luận về hành động tài trợ cho một cuộc khảo sát được cho là không liên quan đến lĩnh vực của công ty.
'Tạo thảm họa kiếm lợi'
Trao đổi với Zing.vn, nhà nghiên cứu Lê Ngọc Sơn, chuyên gia về quản trị khủng hoảng của Nhóm quốc tế nghiên cứu về Truyền thông trong Khủng hoảng tại Đại học Công nghệ Ilmenau (CHLB Đức), cho rằng việc T&A Ogilvy tài trợ cho cuộc khảo sát nước mắm của Vinastas thực sự có vấn đề.
Ở góc độ truyền thông, hành vi này được xem là tạo ra thảm họa để kiếm lợi. Kinh tế học gọi là “chủ nghĩa tư bản thảm họa”.
Phân tích về chiến dịch truyền thông của vụ nước mắm nhiễm asen, ông Lê Ngọc Sơn cho rằng các chiến lược được bày binh bố trận rất bài bản. Vinastas mang danh bảo vệ người tiêu dùng đứng ra “công bố kết quả nghiên cứu khoa học”, rồi lại công phu đến mức phát đi “thông cáo báo chí”, tiếp đến là một số tờ báo và lực lượng các Facebooker có nhiều người theo dõi công bố thông tin...
Tất cả như một thiên la địa võng, được giăng sẵn để tập kích người tiêu dùng, gây một “chấn thương trên diện rộng” hay “sang chấn tập thể” nhằm gây hoang mang cho người tiêu dùng.
"Dưới góc độ nghiên cứu chiến lược truyền thông, có thể dùng đúng từ mà Bộ Thông tin và Truyền thông nói là “truyền thông bất lương”, ông Sơn nói.
Một chuyên gia khác trong lĩnh vực truyền thông cho rằng hoàn toàn có cơ sở nghi ngờ rằng T&A Ogilvy nhận vài trăm triệu từ một doanh nghiệp khác, sau đó tài trợ cho Vinastas, nhắm tới nước mắm truyền thống.
Theo chuyên gia này, việc làm trên là cố tình làm ảnh hưởng nền công nghiệp nước mắm truyền thống, cần phải xử lý nghiêm để làm gương cho các công ty truyền thông khác. Bằng không, tương lai Việt Nam sẽ gặp nhiều vấn đề hơn nữa từ hiện tượng truyền thông bất lương.
Đồng thời với việc đó, cần làm rõ ai là khách hàng của T&A Ogilvy trong vụ này. Chủ mưu là khách hàng hay T&A Ogilvy?
“Làm ăn gì cũng phải giữ đạo đức, uy tín chứ không thể bất chấp mọi thứ. Không chỉ T&A Ogilvy mà nhiều công ty truyền thông hiện tại cũng có những hoạt động biến tướng như lobby, tạo khủng hoảng nhằm trục lợi từ đó. Ở các quốc gia như Anh, Đức, Mỹ, những người làm nghiên cứu về khủng hoảng, hay truyền thông chính đạo rất phản đối hành vi dạng này”, vị chuyên gia truyền thông cho hay.
 |
|
Nước mắm truyền thống đang bị ảnh hưởng bởi công bố về chất lượng của Vinastas Ảnh: Tấn Thạnh . |
Xử phạt T&A Ogilvy được không?
Trao đổi với Zing.vn, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho hay Thủ tướng đã giao Bộ Công Thương kiểm tra, làm rõ và xử lý nghiêm nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật trong chiến dịch "truyền thông bẩn" về nước mắm.
“Hiện Bộ Công Thương chưa có báo cáo chính thức về việc này. Nếu tài trợ làm không đúng cũng bị xử lý”, ông Mai Tiến Dũng khẳng định.
Về vấn đề này, Luật sư Trần Minh Hùng, đoàn Luật sư TP.HCM cho rằng T&A Ogilvy tài trợ cho Vinastas nhằm mục đích thương mại, quảng cáo hay để hạ uy tín của các tổ chức, cá nhân kinh doanh mặt hàng nước mắm truyền thống nếu có đủ cơ sở thì đây là hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Căn cứ khoản 4, Điều 3, Luật Cạnh tranh: "Hành vi cạnh tranh không lành mạnh là hành vi cạnh tranh của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh trái với các chuẩn mực thông thường về đạo đức kinh doanh, gây thiệt hại hoặc có thể gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác hoặc người tiêu dùng".
Đồng thời theo Điều 42, Luật Cạnh tranh 2004 quy định: "Cấm doanh nghiệp gièm pha doanh nghiệp khác bằng hành vi trực tiếp hoặc gián tiếp đưa ra thông tin không trung thực, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín, tình trạng tài chính và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó".
Như vậy, tùy tính chất hành vi, mức độ thiệt hại và hậu quả mà công ty này có thể bị xử phạt theo Nghị định 71 với mức phạt thấp nhất từ 10 triệu đồng và cao nhất đến 150 triệu đồng.
"Công ty T&A Ogilvy còn có thể bị áp dụng một số biện pháp xử phạt bổ sung khác và bị tịch thu các khoản lợi nhuận từ hành vi vi phạm và phải công khai xin lỗi. Và tùy các cá nhân, tổ chức khác có yêu cầu bồi thường hay không mà công ty Công ty này và Vinastas phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của Bộ Luật dân sự và các quy định pháp luật liên quan", luật sư Trần Minh Hùng cho hay.
'Phải tìm ra ai đứng sau Vinastas và T&A Ogilvy'
Chung góc nhìn về cạnh tranh không lành mạnh trong vụ khảo sát nước mắm, luật sư Trương Thanh Đức, trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam nhấn mạnh cần làm rõ mục đích tài trợ của T&A Ogilvy là gì. Đó là việc tài trợ đơn thuần cho nghiên cứu khoa học hay là núp bóng tài trợ để gây ra cuộc cạnh tranh không lành mạnh.
“Ở đây có hai mức độ, thực hiện chiến dịch truyền thông hay là người thiết kế ra chiến dịch truyền thông mang tính chất cạnh tranh không lành mạnh ấy. Nếu chỉ là thực hiện chiến dịch truyền thông thì trách nhiệm của T&A Ogilvy còn nhẹ. Nhưng nếu thiết kế ra chiến dịch truyền thông đó thì T&A Ogilvy cần phải bị xử lý nghiêm” - luật sư Đức nói với Zing.vn sáng 2/12.
Luật sư cho rằng dù mức độ tham gia như thế nào, thì T&A Ogilvy tổ chức chiến dịch truyền thông có chủ đích, và ý thức rõ việc vi phạm, chứ không phải vô tình.
Ông Đức cũng nhấn mạnh việc phải tìm ra chủ thể đứng sau Vinastas và T&A Ogilvy, phải công khai tên tuổi doanh nghiệp, làm rõ hợp đồng thỏa thuận với nhau làm những việc trái đạo đức kinh doanh.
“Nếu không tìm ra được chủ thể đứng sau Vinastas và T&A Ogilvy thì việc xử lý sẽ không có tác dụng răn đe, ngăn ngừa những cuộc cạnh tranh không lành mạnh trong tương lai.” - luật sư Đức nhấn mạnh.
