- Cuộc tấn công vào một cơ sở dầu mỏ lớn của Saudi Arabia hôm 14/9 ảnh hưởng đến 5% nguồn cung toàn cầu.
Những kẻ tấn công sử dụng thiết bị quân sự dễ mua và tương đối rẻ tiền. Saudi Arabia đã chi hàng tỷ USD để bảo vệ các mỏ dầu của mình, nhưng điều này có vẻ không hiệu quả. Các cuộc tấn công dường như được tạo ra để cảnh tỉnh rằng một cuộc tấn công như vậy có thể đe dọa nền kinh tế thế giới dễ dàng như thế nào.
Cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa hành trình của phiến quân Houthi đã gửi đến một thông điệp rằng những vũ khí lỗi thời, rẻ tiền của họ hoàn toàn đủ khả năng vượt qua hệ thống phòng không trị giá hàng tỷ USD.
Khi hệ thống tỷ USD trở nên vô hại
Theo Bussiness Insider, đây là cuộc tấn công của những chiếc máy bay không người lái rẻ tiền và dễ vận hành. Đây là vũ khí Iran đã sản xuất để chống lại tên lửa hành trình.
Các khu vực bị tấn công là Abqaiq và Khurais nằm sâu trong không phận của Saudi Arabia, cách Bahrain khoảng 50 km. Hạm đội thứ 5 của Mỹ có trụ sở tại Bahrain. Họ cũng sở hữu các căn cứ không quân ở đây, cũng như các cơ sở khác dọc theo vùng Vịnh từ Kuwait đến UAE.
Vũ khí tấn công mỏ dầu của Saudi Arabia được cho là những chiếc máy bay không người lái hiệu Quds-1. Đây là phần đuôi của mẫu này. Ảnh: Twitter. |
Đây là hệ thống không quân bảo vệ mà Mỹ hỗ trợ để bảo vệ khu vực này, trong đó bao gồm những radar có thể phát hiện mối đe dọa trong vòng 150 km, kể cả máy bay không người lái.
Tuy nhiên, cuộc tấn công của phiến quân Houthi đã dấy lên câu hỏi về sự hiệu quả của hệ thống phòng không trị giá hàng tỷ USD này. Một email cảnh báo đã được gửi về Bộ Quốc phòng Mỹ khi những chiếc máy bay không người lái va vào nhà máy dầu.
Sau đó, nguyên nhân được đưa ra là có thể máy bay không người lái xâm nhập vào Saudi Arabia từ một khu vực khác chứ không phải là Yemen, nơi Houthi đóng quân.
Một video ở Saudi Arabia cho rằng đã xuất hiện tiếng súng hướng vào những chiếc máy bay không người lái vào ban đêm. Tuy nhiên, việc dùng súng trong trường hợp này là không hiệu quả.
Ngoài ra, một video liên quan từ Kuwait cũng khiến người ta chú ý. Tuy nhiên, âm thanh trong đó giống từ một động cơ phản lực hơn là máy bay không người lái.
"Những cuộc tấn công vào các cơ sở vật chất quan trọng có thể gây nguy hiểm cho người vô tội. Đó là hành vi không thể chấp nhận được. Và sớm hay muộn thì nó sẽ gây ra thương vong", ông John Abizaid, Đại sứ Mỹ tại Saudi Arabia lên tiếng.
Ngoài ra, những quốc gia lên tiếng chỉ trích cuộc tấn công này còn có Kuwait, UAE và Pakistan. Theo trang Arab News, họ kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế để chống lại phiến quân Houthi. Bên cạnh đó, họ cũng có những động thái tăng cường an ninh để hỗ trợ Saudi Arabia.
Trước đó, vào tháng 5, Saudi Arabia cũng đã cảnh báo các đồng minh về mối nguy hiểm máy bay không người lái. Những du khách đến sân bay quốc tế King Abulaziz ở Jeddah đã chứng kiến sự đe dọa từ phiến quân Houthi với các thiết bị lượn trên bầu trời.
Tầm quan trọng của Abqaiq
Cơ sở chế biến dầu tại Abqaiq của Saudi Arabia là khu vực cực kỳ quan trọng. Theo đánh giá của cựu sĩ quan CIA, ông Bob Baer, phần lớn lượng dầu mỏ của đất nước này đều đi qua đây trước khi được xuất khẩu.
Do đó, một hệ thống phòng không giá trị hàng tỷ USD đã được hỗ trợ để bảo vệ khu vực này. Tuy nhiên, nó đã không thể ngăn chặn được cuộc tấn công đến từ những vũ khí công nghệ tương đối rẻ tiền.
Ảnh chụp vệ tinh do chính phủ Mỹ công bố cho thấy thiệt hại nặng nề tại nhà máy Abqaiq. Ảnh: AP. |
Hiện tại, nguồn gốc của những chiếc máy bay không người lái này vẫn chưa được xác minh rõ ràng. Các quan chức Mỹ và Saudi Arabia cho rằng cuộc tấn công có thể phát động từ miền nam Iraq, nơi Iran có thể huy động lực lượng quan trọng.
Trong khi đó, Iran phủ nhận toàn bộ trách nhiệm trong cuộc tấn công này. Phiến quân Houthi cũng ngay lập tức tuyên bố họ mới là những người thực hiện.
Thông cáo của Công ty Dầu Saudi Arabia (Aramco) cho biết sản lượng dầu của nước này mất đi một nửa, tức 5,7 triệu thùng/ngày - bằng khoảng 5% tổng sản lượng dầu toàn thế giới.
Hiện tại, Aramco đang cố gắng khắc phục thiệt hại và sẽ cập nhật tình hình trong 2 ngày tới. Tuy nhiên, việc sản xuất chưa biết đến bao giờ mới ổn định trở lại.