Theo các bác sĩ Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, mất ngủ là triệu chứng hay gặp ở thời kỳ sau mắc Covid-19. Các nghiên cứu chỉ ra cơ chế gây tình trạng rối loạn giấc ngủ hậu Covid-19 do tình trạng viêm thần kinh và sự gián đoạn của hàng rào máu não.
Tình trạng viêm thần kinh được xác định bởi phản ứng tăng chất trung gian gây viêm như các cytokine; chemokine (TNFα; interleukin 1β, IL-6, IL-17A) và protein phản ứng C. Đồng thời, tình trạng này cũng làm tăng chất trung gian viêm nguồn gốc miễn dịch như cyclooxigenase 2 (COX 2), NOS, ET-1, VEGF, IGF-1 và các tế bào miễn dịch. Trong đó, các cytokine đóng vai trò chủ đạo để phá vỡ hàng rào máu não gây tổn thương viêm hệ thống thần kinh trung ương, ảnh hưởng đến khả năng dẫn truyền thần kinh.
Mối liên quan giữa giấc ngủ và nhiễm SARS-CoV-2 là hai chiều. Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh miễn dịch tế bào cũng như dịch thể. Thiếu ngủ có thể làm giảm phản ứng miễn dịch, càng làm trầm trọng hơn triệu chứng hậu Covid-19.
Làm gì khi bị rối loạn giấc ngủ?
TS.BS Nguyễn Văn Dũng, Phó viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần, khuyến cáo:
- Khi có rối loạn giấc ngủ, người dân nên có sự tư vấn của chuyên khoa để bảo đảm được điều trị tốt nhất.
- Nếu chưa đến được cơ sở chuyên khoa, bạn cần tự chăm sóc bản thân như bảo đảm đủ lượng vitamin, calo hàng ngày, luyện tập thể dục, bù đủ nước, điện giải. Ngoài ra, bạn cần phải quan tâm đến vệ sinh giấc ngủ.
- Đặc biệt, người dân không tự ý sử dụng các loại thuốc bổ, tự mua hay dùng thuốc nam.
Liên quan vấn đề vệ sinh giấc ngủ, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hà, Phó phòng Tâm lý lâm sàng, Viện Sức khỏe Tâm thần, cho hay bạn nên tránh tiếng ồn mạnh, sử dụng chất lích thích hay tập thể dục quá nặng, ăn nhiều đồ dầu mỡ. Bệnh cạnh đó, người bệnh không nên suy nghĩ quá nhiều về công việc trong ngày, tập trung hơn vào thực tại để duy trì giấc ngủ tốt.
Những người gặp rối loạn giấc ngủ cần quan tâm đến môi trường ngủ sạch sẽ thông thoáng, lựa chọn trang phục rộng rãi, thoải mái, bảo đảm lưu thông khí huyết. Căn phòng càng giản tiện các thiết bị, đồ dùng càng tốt.
Bệnh nhân nên tạo nhịp sinh học đi học vào một giờ cố định, bảo đảm không gian yên tĩnh hoặc có thể nghe nhạc nhẹ khi ngủ. Ngoài ra, người bệnh có thể kết hợp ngâm chân bằng nước ấm, dược liệu, hoặc tập thể dục nhẹ nhàng trước khi ngủ.
