Vì sao xăng E5 ế?

Xăng pha ethanol (hay còn gọi là xăng E5) được các nhà khoa học khẳng định là tốt cho động cơ, tốt cho môi trường, tuy nhiên, loại xăng này hiện đang đứng trước nguy cơ chết yểu, sau hơn hai năm có mặt trên thị trường. 

Vào thời điểm cuối năm 2010, khi xăng E5 (được pha chế với 5% cồn sinh học ethanol làm từ tinh bột mì) được quảng bá rầm rộ tại Việt Nam về tính thân thiện môi trường, thì trên thế giới, xăng pha cồn đã được sử dụng phổ biến ở 60 quốc gia và được kỳ vọng như một loại nhiên liệu tối ưu, có thể thay thế xăng thông thường có nguồn gốc từ dầu mỏ. Tuy nhiên, từ đầu năm 2012 đến nay, loại xăng này gần như không còn được quảng bá và những cửa hàng bán E5 cũng thưa thớt dần.

Ế chỏng chơ

Theo ghi nhận của chúng tôi tại Cửa hàng xăng dầu số 16 (442 Cách Mạng Tháng Tám, P.11, Q.3, TP.HCM) của Công ty cổ phần Vật tư - Xăng dầu (Comeco) ngày 4/11, tại đây có một vòi bơm xăng E5 do Công ty TNHH MTV Dầu khí TP.HCM (Saigon Petro) cung cấp, nhưng trong khoảng thời gian từ 14g - 15g, loại xăng này chỉ được một người mua. Vòi bơm xăng E5 được đặt ở vị trí khá thuận tiện và chung trụ bơm với xăng A95, tuy nhiên, nhiều người nhất định đợi để đổ xăng A95 với giá 24.150đ/lít, chứ không chịu đổ E5 với giá 23.550đ/lít.

Tại Cửa hàng xăng dầu số 17 (70 Bạch Đằng, P.14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM) của Comeco, tình trạng vắng khách ở trụ bơm xăng E5 cũng tương tự. Quan sát cây xăng này 30 phút, PV không thấy một người nào vào mua xăng E5.

Bà Quách Thị Tuyết Hồng, Trưởng Cửa hàng xăng dầu số 16 của Comeco cho biết, mỗi ngày cửa hàng bán khoảng 2.000 lít xăng E5, trong khi đó xăng A92 bán bình quân khoảng 12.000 lít. Tình trạng ế ẩm của xăng E5 cũng được ông Trần Minh Hà, Trưởng phòng Kinh doanh xăng của Saigon Petro thừa nhận, bình quân mỗi tháng Saigon Petro chỉ tiêu thụ được khoảng 40 - 50m3 xăng E5 với bốn điểm bán, trong khi xăng thông thường là 50.000m3.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra đối với nhiều cây xăng khác có bán E5 trên địa bàn TP.HCM do Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) cung cấp. Cho đến thời điểm này, theo PV Oil, doanh nghiệp này đã phát triển được 144 cửa hàng bán E5, trong đó TP.HCM chiếm 21 cửa hàng. Tuy nhiên, tình trạng đìu hiu ở những trụ bơm xăng E5 trong các cửa hàng xăng dầu của PV Oil trên địa bàn TP.HCM diễn ra khá phổ biến. Thậm chí, tại Trạm xăng dầu K22 (502 Kinh Dương Vương, P.An Lạc, Q.Bình Tân, TP.HCM), nhân viên bơm xăng còn không biết xăng E5 là gì (!?). Trong khi đó, trạm xăng này có tên trong danh sách những cửa hàng bán xăng E5 của PV Oil tại TP.HCM.

Doanh nghiệp kêu khó, người tiêu dùng e ngại

Cho đến thời điểm này, mới chỉ có ba trên tổng số 10 doanh nghiệp đầu mối tham gia kinh doanh xăng E5 là PV Oil, Tổng công ty Thương mại Kỹ thuật và Đầu tư Petec, Saigon Petro với tổng cộng 156 điểm bán xăng E5 trên cả nước. Nếu so với hơn 12.000 cây xăng bán lẻ trên cả nước, có thể thấy, sự tồn tại của xăng E5 trên thị trường hiện rất mờ nhạt. Theo ông Hà, do sức tiêu thụ của E5 chậm nên rất khó kêu gọi các cây xăng bán nhiên liệu này. Việc triển khai bán loại xăng này ở các đại lý trực thuộc Saigon Petro cũng gặp phải khó khăn do không thể xây thêm bồn chứa riêng cho E5. Ông Hà cho rằng, hầu hết cây xăng hiện hữu có diện tích khá chật hẹp, không thể mở rộng để xây bồn. Ngoài ra, nhiều cây xăng xây dựng khá lâu theo quy định cũ, giờ làm lại thì không đạt chuẩn, nên đành phải giữ nguyên. Đây chính là lý do tại sao các doanh nghiệp đầu mối không thể triển khai rộng rãi việc bán xăng E5.

Ngoài ra, ông Hà cho biết thêm, thời gian qua, nhận thức của người tiêu dùng và các cơ sở kinh doanh xăng dầu về xăng E5 cũng chưa thực sự thông suốt. Nhiều người dân chưa hiểu rõ, còn nhầm lẫn giữa ethanol - cồn sinh học với methanol (một loại dung môi mang tính tẩy rửa mạnh, pha chế trong sơn, không được phép pha vào xăng dầu) sau khi có hàng loạt vụ cháy nổ xe. Bản thân các cơ sở kinh doanh xăng dầu cũng không mặn mà. Bởi, nếu bán xăng E5, họ phải đầu tư thêm cột bơm, kho chứa, trong khi họ nhập khẩu xăng thông thường dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, giá xăng E5 chưa đủ hấp dẫn để khiến người tiêu dùng thay đổi thói quen để sử dụng loại xăng này. Giá của E5 hiện chỉ thấp hơn A92 100đ/lít, trong khi các chuyên gia cho rằng, xăng E5 cần rẻ hơn 1.000đ/lít thì mới bán được.

Nhiều ý kiến cho rằng, để khơi thông sức mua cho xăng E5, Chính phủ cần sớm phê duyệt lộ trình bắt buộc sử dụng xăng sinh học trên toàn quốc. Bộ Công thương đã có dự thảo về lộ trình này, dự kiến áp dụng từ tháng 12/2014, ban đầu cho bảy tỉnh, thành phố, sau đó áp dụng trên toàn quốc. Bên cạnh đó, ông Nguyễn Khánh Toản, Viện Dầu khí, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cho rằng, Chính phủ cần trợ giá xăng E5 để kích cầu người tiêu dùng, tăng chiết khấu hoa hồng cao hơn xăng thông thường cho các cây xăng lẻ. Ngoài ra, chính sách thuế cần ưu đãi đặc biệt cho xăng E5 như: giảm 50% thuế tiêu thụ đặc biệt, miễn thuế môi trường, giảm thuế nhập khẩu thiết bị vật tư cho các dự án pha chế, áp thuế VAT và thuế xuất khẩu 0% cho nhiên liệu ethanol 100% của các nhà máy sản xuất trong 5 năm. Chỉ như vậy, xăng E5 mới có thể sống trên thị trường.

Theo Phunuonline