|
|
|
Theo Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm, Trung Quốc âm mưu xâm lược Trường Sa từ lâu. Năm 1986-1987, các tàu hải quân Trung Quốc giả dạng tàu cá đã thăm dò vùng biển Trường Sa rất nhiều lần.
Trung Quốc dùng súng máy bắn vào 48 cán bộ chiến sĩ
Tháng 10/1987, Hải quân đã gửi báo cáo lên lãnh đạo Nhà nước về nguy cơ Trung Quốc "đi xuống" Trường Sa. Từ đó, Bộ Chính trị có lệnh tăng cường bảo vệ vùng biển này.
“Tháng 11/1987, khi đó tôi là Tham mưu phó Quân chủng Hải quân đã viết điện cho Tư lệnh Giáp Văn Cương đề nghị phải sớm có biện pháp bảo vệ chủ quyền tại một số đảo Trường Sa”, Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm kể.
 |
| Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm. Ảnh: Tùng Tin. |
Tuy nhiên, trong thời điểm khó khăn của đất nước, lực lượng hải quân mỏng. Tàu thuyền chủ yếu do Trung Quốc viện trợ hoặc là chiến lợi phẩm từ thời Việt Nam Cộng hoà đã quá cũ. Lực lượng đi ra đảo dù đã chuẩn bị nhưng tàu bị hỏng máy không thể đi được.
TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, cho rằng sự kiện Trung Quốc xâm lược Gạc Ma năm 1988 cũng giống năm 1974 chiếm Hoàng Sa hay trước đó là chiếm một số đảo phía đông của Hoàng Sa năm 1956.
“Trung Quốc rất hay lợi dụng khoảng trống. Và có thể cũng là một cách để họ thử phản ứng giữa các bên”, ông Hà nói.
Hải quân Việt Nam lên đảo trước vào ban đêm. Đến sáng hôm sau, Trung Quốc mới lên. Trung Quốc dùng súng máy bắn vào 48 cán bộ chiến sĩ trên đảo Gạc Ma.
Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm
“Ngay cả khi Trung Quốc điều dàn khoan HD-981 xuống Biển Đông cũng là một phép thử thái độ các bên. Trước là thử phản ứng của Mỹ sau khi Tổng thống Obama đến Philippines và có những tuyên bố cứng rắn. Tiếp đó là thử phản ứng của khối ASEAN”, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng phân tích.
“Thời điểm tháng 3/1988, Trung Quốc biết được Liên Xô đang lộn xộn và không quan tâm nhiều đến vấn đề ở Biển Đông. Và có thể có một chỉ dấu nào đó từ phía Liên Xô khiến cho Trung Quốc củng cố thêm quyết tâm phải đánh vào thời điểm 1988. Những gì diễn ra sau đó chứng tỏ âm mưu của Trung Quốc đã được tính toán cẩn thận. Cho dù, khi đó Hiệp ước hữu nghị hợp tác năm 1978 Việt Nam ký với Liên Xô vẫn còn có hiệu lực”, TS Nguyễn Mạnh Hà chia sẻ.
 |
| Các bãi, đá bị Trung Quốc chiếm giữ (viền trắng - đỏ) như bãi Chữ Thập, đá Gạc Ma, đá Vành Khăn có vị trí cài răng lược. Ảnh: CSIS. |
Theo Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm, mặc dù quan hệ Việt Nam - Liên Xô thời điểm đó rất thân thiết; tuy nhiên, không hề có một thông báo nào từ phía Liên Xô cho thấy Trung Quốc đưa quân xuống. Rất nhiều tàu Liên Xô đang ở cảng Cam Ranh cũng không can thiệp. Và cuộc thảm sát Gạc Ma đã diễn ra vào buổi sáng ngày 14/3/1988.
"Gạc Ma là một cuộc thảm sát"
Sáng sớm 14/3, khi tổ cắm cờ và giữ cờ gồm 5 người và khoảng 20 chiến sĩ công binh đang làm nhiệm vụ thì bất ngờ 4 tàu khu trục và hộ vệ tên lửa Trung Quốc chạy đến. Hai khẩu AK-47, xà beng, cuốc xẻng… là những vũ khí ít ỏi để họ tự vệ trước dao găm và đạn pháo của kẻ thù.
Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm nói ông chưa bao giờ ông gọi Gạc Ma là trận hải chiến.
“Hải quân Việt Nam có bắn lại quân Trung Quốc phát súng nào đâu. Hải quân Việt Nam lên đảo trước vào ban đêm. Đến sáng hôm sau, Trung Quốc mới lên. Trung Quốc dùng súng máy bắn vào 48 cán bộ chiến sĩ trên đảo Gạc Ma. Tôi gọi trận Gạc Ma là một trận thảm sát của hải quân Trung Quốc với hải quân Việt Nam”, Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm nói.
Sau cuộc thảm sát đẫm máu khiến 48 chiến sĩ trên đảo Gạc Ma hy sinh, Trung Quốc tiếp tục bắn chìm 2 tàu vận tải HQ-604 và HQ-605. Đây là hai con tàu do chính Trung Quốc viện trợ, từng là tàu không số của đường Hồ Chí Minh trên biển. 18 chiến sĩ hy sinh cùng hai con tàu này. Đó là chuyến đi biển cuối cùng của 64 chiến sĩ Hải quân Việt Nam.
 |
| HQ-505 đã trở thành tiền tiêu sống giữ trọn vẹn đảo đá Cô Lin. Ảnh tư liệu. |
Vụ Gạc Ma phải nói thẳng cho thế giới biết rằng đó là một cuộc thảm sát. Không có một trận hải chiến nào ở đây cả.
Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm
Cũng trong buổi sáng ngày 14/3/1988, để bảo vệ đảo đá Cô Lin, Thuyền trưởng tàu HQ-505 Vũ Huy Lễ đã có một quyết định sinh tử. Sau loạt pháo của Trung Quốc, tàu bị trúng đạn vào buồng máy bên phải, hỏng máy trôi ra xa đảo Cô Lin gần 1 hải lý.
Trong thời khắc đó, vị thuyền trưởng hạ lệnh mở hết tốc lực, cho tàu phi thẳng lên đảo Cô Lin, biến HQ-505 trở thành tiền tiêu sống trước quân xâm lược Trung Quốc.
Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm không giấu được xúc động khi nói về những người lính bám trụ, trần mình giữ đảo. Họ dũng cảm bảo vệ lá cờ Tổ quốc. Họ chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ chủ quyền, bảo vệ đồng đội của mình. Nhờ tinh thần đó mà Trung Quốc không thể chiếm được Len Đao và Cô Lin.
Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm:
Cảnh giác với chiến lược nước lớn
Trung Quốc đánh chiếm Gạc Ma nhưng Liên Xô ở Cam Ranh lại án binh bất động. Chỉ cần một tàu chiến của Liên Xô ở đó thì không bao giờ Trung Quốc dám manh động.
Tôi cho rằng, bài học rút ra ở đây là chơi với nước lớn cũng đừng hy vọng rằng họ vì mình. Mà họ vì chiến lược nước lớn chứ không vì một nước nhỏ nào. Cũng như Mỹ giúp Việt Nam Cộng hoà nhưng năm 1974, nếu có tàu chiến của Mỹ hiện diện thì Hải quân Trung Quốc cũng không dám đánh chiếm Hoàng Sa. Nhưng Mỹ lờ đi để xâm chiếm Hoàng Sa.
