Vì sao giải VinFuture đóng góp cho sự phát triển toàn cầu?

Đó là mở đầu bài viết của giáo sư Sir Richard Henry Friend - Chủ tịch Hội đồng giải thưởng VinFuture - vừa được đăng tải trên Devex - nền tảng tin tức hàng đầu thế giới về phát triển toàn cầu. Bài viết đang nhận được sự quan tâm của cộng đồng khoa học cũng như độc giả thế giới.

Giải thưởng đặt “phụng sự nhân loại” làm trọng tâm

Các giải thưởng uy tín về khoa học công nghệ như Nobel, Turing hay huy chương Field tôn vinh đổi mới mang tính đột phá và thúc đẩy tương lai các lĩnh vực khoa học. Tuy nhiên, mối liên hệ giữa những giải thưởng này với lợi ích tiềm năng cho xã hội không phải lúc nào cũng rõ nét. Với giải thưởng VinFuture, đây lại là chuyện hoàn toàn khác.

Giải thưởng VinFuture vinh danh những nhà phát minh, đổi mới ở lĩnh vực khoa học công nghệ, dựa vào đóng góp tích cực cho nhân loại. Lần đầu tiên, “Global South” (thuật ngữ dùng để gọi nhóm các nước ở châu Phi, Mỹ Latin và khu vực đang phát triển thuộc châu Á) xuất hiện giải thưởng khoa học công nghệ uy tín mang tính toàn cầu. Đặc biệt, yếu tố “phụng sự nhân loại” được đặt trọng tâm ở tất cả hạng mục giải thưởng.

GS Sir Richard Henry Friend nhấn mạnh yếu tố “phụng sự nhân loại” đặt làm trọng tâm ở tất cả hạng mục giải thưởng VinFuture.

“Tôi biết đến giải thưởng VinFuture qua những đồng nghiệp nghiên cứu khoa học từ Việt Nam. Giờ đây, tôi là Chủ tịch Hội đồng giải thưởng VinFuture, sát cánh các nhà khoa học hàng đầu thế giới trong mọi lĩnh vực, cùng nhau tìm kiếm đột phá tạo ra tác động tích cực lớn nhất cho nhân loại”, GS chia sẻ.

Không giống những giải thưởng khoa học danh tiếng khác, VinFuture xuất phát từ “Global South”. Giải thưởng không chỉ trao cho những công trình đột phá trong từng lĩnh vực khoa học, mà các công trình này phải tạo ra thay đổi hữu hình và những cải tiến có quy mô lớn, nhằm thúc đẩy sự phát triển nhân loại. Để được đề cử, những công trình phải đáp ứng được ít nhất một trong các “Mục tiêu phát triển bền vững” của Liên Hợp Quốc.

Bên cạnh giải thưởng chính trị giá 3 triệu USD, quỹ VinFuture trao tặng giải đặc biệt cho nhà khoa học đến từ các quốc gia đang phát triển, nhà khoa học nữ và nhà khoa học trong lĩnh vực nghiên cứu mới.

VinFuture và khao khát xây dựng cầu nối toàn cầu

Những giải thưởng lớn toàn cầu như VinFuture có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định hướng phát triển của chương trình nghiên cứu. Giải thưởng danh giá là sự công nhận các khám phá mới, dành cho nhà nghiên cứu đang làm việc trong từng lĩnh vực cụ thể. Những giải thưởng cũng có thể thu hút tài trợ tài chính, hỗ trợ việc nghiên cứu chuyên sâu và mở ra những cánh cửa hợp tác cũng như cơ hội mới.

GS Henry Friend khẳng định VinFuture là giải thưởng danh giá.

Điều này giúp nhiều công trình khoa học có thể tiếp tục triển khai, mở rộng không gian nghiên cứu, từ đó thúc đẩy và nhân rộng đột phá khoa học - công nghệ, cho phép ứng dụng cũng như phát huy tiềm năng trên phạm vi toàn cầu.

VinFuture khẳng định ý nghĩa quan trọng, khi là giải thưởng quốc tế đầu tiên đến từ quốc gia ở “Global South”. Những giải thưởng được trao tặng, dựa trên tiêu chuẩn đánh giá ở phạm vi toàn cầu nhưng “rất Việt Nam”, thể hiện qua giá trị của quỹ VinFuture và tiêu chí hạng mục.

Các hạng mục giải thưởng chú trọng những phát minh có tác động hữu hình đến nhân loại, tạo ra thay đổi tích cực to lớn cho cuộc sống người dân ở vùng “Global South”. Điều khiến VinFuture khác biệt với các giải thưởng quốc tế là sự khao khát xây dựng cầu nối giữa lý tưởng và hiện thực hóa, cũng như cách thức nhân rộng nỗ lực này để tạo tác động toàn cầu.

Giải thưởng cũng tôn vinh những phát minh tạo nên sự thay đổi tích cực ở nhiều nơi trên thế giới, với hạng mục giải đặc biệt dành cho nhà khoa học từ các quốc gia đang phát triển. Khoa học công nghệ đang được quan tâm, thúc đẩy ở nhiều khu vực trên thế giới. Đặc biệt, các nhà khoa học, nhà phát minh được công nhận và vinh danh bởi giải thưởng mang tầm vóc toàn cầu.

Đổi mới sáng tạo trong khoa học là mục tiêu mà cả thế giới theo đuổi. Sự hợp tác toàn cầu ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt khi đổi mới sáng tạo có thể nâng bước nhà khoa học từ các nền kinh tế đang phát triển, giúp họ xây dựng mối quan hệ hợp tác mới. Chủ nhân giải thưởng đến từ các quốc gia đang phát triển bắt đầu nghiên cứu thông qua sự thấu hiểu sâu sắc nhu cầu của cộng đồng xung quanh. Sự công nhận cùng kết nối mà họ xây dựng được là điều vô giá.

Qua các mùa giải, VinFuture quy tụ các nhà khoa học kiệt xuất từ khắp nơi trên thế giới, thuộc nhiều lĩnh vực với tư cách chủ nhân giải thưởng, thành viên hội đồng giải thưởng và hội đồng sơ khảo, cũng như diễn giả tại các phiên thảo luận khoa học. Qua đó, những nhà khoa học hàng đầu thế giới tề tựu ở Việt Nam, cùng thảo luận về nghiên cứu khoa học có tác động quy mô lớn đến sự phát triển của nhân loại.