Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) mới đây tổ chức tọa đàm "Công bố Báo cáo Kinh tế vĩ mô quý II và 6 tháng đầu năm 2020" tại Hà Nội. VEPR cũng đã đưa ra dự báo về triển vọng kinh tế Việt Nam 2020 và khuyến nghị chính sách.
Theo VEPR, triển vọng kinh tế Việt Nam 2020 phụ thuộc vào khả năng khống chế bệnh dịch trong nước và trên thế giới. Những yếu tố có thể hỗ trợ cho tăng trưởng trong phần còn lại của năm gồm kỳ vọng về triển vọng kinh tế do việc hoàn tất ký kết Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam-EU (EVFTA và IPA) đem lại; tiến độ giải ngân và thi công các dự án đầu tư công trọng điểm được đẩy nhanh.
Bên cạnh đó, là chi phí nguyên nhiên vật liệu duy trì ở mức thấp do suy giảm nhu cầu tiêu thụ và sản xuất; làn sóng dịch chuyển đầu tư nhằm phân tán rủi ro từ thương chiến Mỹ - Trung và tận dụng các ưu đãi đầu tư tại Việt Nam; môi trường vĩ mô ổn định, lạm phát kiểm soát được ở mức trung bình, tạo điều kiện tốt cho việc thực thi các chính sách hỗ trợ tăng trưởng.
Ở chiều ngược lại, những rủi ro và thách thức mà Việt Nam có thể gặp phải là sự tái bùng phát của dịch Covid-19 tại nhiều nước đi kèm với các biện pháp phong tỏa kéo dài thời gian đứt gãy của chuỗi cung ứng; xung đột địa chính trị giữa các nước lớn có thể khiến một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam đối diện những rủi ro bất ngờ.
Ngoài ra, điểm yếu của kinh tế Việt Nam còn đến từ các rủi ro nội tại như mất cân đối tài khóa lớn, tốc độ và mức độ đầu tư phát triển, đặc biệt là hạ tầng, bị chững lại; sức khỏe hệ thống ngân hàng - tài chính dần được củng cố nhưng còn dễ tổn thương; sự phụ thuộc nặng nề của tăng trưởng vào khu vực FDI và thiếu tự chủ công nghệ và nguyên liệu; chất lượng lao động thấp; hiệu quả đầu tư công thấp và tình trạng nhũng nhiễu của bộ máy công quyền còn nặng nề; tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước bị ngưng trệ, môi trường và thể chế kinh doanh chất lượng còn thấp.
Cân nhắc từ những yếu tố trên, VEPR dự báo khả năng cao tăng trưởng kinh tế cả năm đạt 3,8%. Với kịch bản bất lợi, nền kinh tế có thể chỉ tăng trưởng 2,2%. Đối với kịch bản tích cực, bệnh dịch sẽ không tái phát trong nước trong thời gian còn lại của năm và hoạt động kinh tế nội địa dần trở lại bình thường.
Trong khi đó, bệnh dịch ở nhiều trung tâm kinh tế - tài chính quan trọng trên thế giới được giả định có một khả năng tái bùng phát hoặc chưa đủ khiến các nước phải kéo dài thời gian phong tỏa sang nửa sau quý III, ảnh hưởng đến nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam và nhu cầu du lịch, lưu trú tại Việt Nam.
Nhìn chung, tăng trưởng trong các ngành nghề sẽ khiêm tốn, trong đó các ngành bị ảnh hưởng nặng nhất bao gồm dịch vụ lưu trú và ăn uống, ngành khai khoáng và ngành kinh doanh bất động sản.
Ở kịch bản bất lợi (khả năng thấp), bệnh dịch trong nước được khống chế hoàn toàn, nhưng bệnh dịch ở nhiều nước lớn trên thế giới tái bùng phát mạnh, phải kéo dài thời gian phong tỏa sang quý IV.
“Điều này sẽ dẫn đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam bị ảnh hưởng nặng và không có khả năng hồi phục trong năm 2020, kéo theo đó là sản xuất trong nước tăng trưởng yếu và các ngành khai khoáng phục vụ công nghiệp có khả năng thu hẹp.
Dịch vụ lưu trú và ăn uống không có động lực hồi phục do thiếu khách du lịch nước ngoài, trong khi nhu cầu trong nước với các loại hình dịch vụ này cũng bị hạn chế do tình hình kinh tế kém khả quan ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng”, báo cáo nêu.
Với kịch bản này, VEPR dự báo tăng trưởng kinh tế cả năm của Việt Nam ở mức 2,2%.