 |
Không như châu Âu, nền bóng đá châu Á không sở hữu truyền thông lâu đời và những giải đấu lớn mạnh, nơi tập trung các cầu thủ giỏi nhất thế giới. Ở cấp ĐTQG, giải đấu Asian Cup 2023 đang diễn ra cho thấy sự chênh lệch trình độ giữa các đội hàng đầu như Iran, Australia hay Saudi Arabia với những đội xếp dưới. Việc Nhật Bản và Hàn Quốc chuệch choạc tại vòng bảng giải đấu năm nay rất hiếm gặp.
Vì sao bóng đá tại phần lớn các quốc gia châu Á vẫn còn chậm phát triển? Trả lời phỏng vấn độc quyền với Tri thức - Znews, Luis Garcia và Nacho Monreal tin rằng bóng đá châu Á trên thực tế đang phát triển nhanh, với ngày càng nhiều các tài năng châu Á được biết đến. Song, hai cựu danh thủ La Liga và Premier League cho rằng công tác đào trẻ nơi đây nhìn chung vẫn chưa tốt.
Những ngôi sao châu Á
- Takefusa Kubo, tiền đạo của Real Sociedad, CLB cuối cùng anh (Nacho Monreal) thi đấu trước khi giải nghệ. Anh đánh giá thế nào về cậu ấy?
- Nacho Monreal: Đầu tiên là đột biến. Cậu ấy rất nhanh và lắt léo. Thứ hai là thông minh. Và cuối cùng là dứt điểm tốt. Kubo đang chơi một mùa giải rất hay. Thực ra cả tập thể Real Sociedad đều chơi ấn tượng. Song, theo tôi, Kubo là chìa khoá của đội bóng trong những pha bóng quyết định.
Khi nhận bóng trên sân, cậu ấy mạnh dạn đột phá qua người. Cậu ấy có nhiều đường chuyền dọn cỗ và thường xuyên ghi bàn. Cậu ấy hiện là một trong những cầu thủ quan trọng nhất tại Sociedad.
- Kubo chỉ là một người trong cả thế hệ cầu thủ đến từ châu Á tại các giải đấu hàng đầu châu Âu hiện nay. Có thể kể đến Son Heung-min, Endo, hay Karou Mitoma. Theo anh, ảnh hưởng của các cầu thủ châu Á ngày này lên bóng đá châu Âu lớn hơn thời anh còn thi đấu?
- Luis Garcia: Đúng vậy, bởi vì bóng đá dần trở nên phổ biến hơn trên toàn cầu. Chúng ta có thể dễ dàng tiếp cận với mọi nơi trên thế giới. Nhờ vậy, chúng ta thấy nhiều tài năng châu Á toả sáng tại châu Âu. Không lâu trước đây, La Liga có Wu Lei, cầu thủ Trung Quốc hiện vẫn còn thi đấu tại Thượng Hải.
 |
| Wu Lei là một trong số ít cầu thủ người Trung Quốc thi đấu tại châu Âu, trong màu áo Espanyol. |
Theo tôi, việc chứng kiến những thần tượng cùng quốc tịch thi đấu tại châu Âu sẽ tạo hình mẫu cho các cầu thủ trẻ trong nước noi theo. Những cầu Trung Quốc, Hàn Quốc hay Nhật Bản chơi tại châu Âu là thần tượng của nhiều thế hệ trẻ trong nước. Các sao mai sẽ có thêm động lực, qua đó cũng phấn đấu để trở thành ngôi sao tại châu Âu.
Việc những cầu thủ châu Á thể hiện mình ở châu Âu đem đến nhiều cảm hứng. Chúng ta từng bất ngờ khi thấy Wu Lei gia nhập Espanyol, rồi nhanh chóng thích nghi và chơi tốt tại La Liga. Những trường hợp như vậy sẽ là ví dụ để các cầu thủ châu Á khác học hỏi.
Thử thách với bóng đá châu Á
- Anh (Luis Garcia) từng bảo rằng cầu thủ châu Á nên ra nước ngoài thi đấu và cạnh tranh với các cầu thủ ở giải đấu khác nhiều hơn. Anh cũng có quãng thời gian dài làm việc tại Ấn Độ. Theo anh, vì sao bóng đá châu Á không cởi mở với các cầu thủ nước ngoài như châu Âu?
- Luis Garcia: Tôi không cho rằng bóng đá châu Á không cởi mở. Có rất nhiều cầu thủ châu Âu và Nam Mỹ đến châu Á chơi bóng và hoà nhập với văn hoá nơi này. Nhưng ở chiều ngược lại, tôi cảm giác các cầu thủ châu Á ngại sang châu Âu thi đấu.
Những nền bóng đá châu Á muốn thành công nhanh chóng. Chúng ta đã thấy nhiều quốc gia muốn đẩy nhanh tiến độ phát triển bóng đá trong nước. Các nước này cố gắng bỏ ra nhiều tiền để mua những cầu thủ danh tiếng nhằm nhanh chóng tiến bộ về chất lượng chuyên môn và cải thiện đội tuyển quốc gia.
Song, tôi không nghĩ đó là cách làm bóng đá đúng đắn. Nền bóng đá châu Á phải chú trọng phát triển hệ thống đào tạo cầu thủ trẻ, cung cấp những công cụ và cơ sở vật chất để ươm mầm các sao mai. Hệ thống giáo dục và huấn luyện bóng đá cũng cần phải phát triển hơn. Đó mới là cơ sở vững chắc để ĐTQG luôn có lực lượng mạnh.
Nếu chi nhiều tiền với mong muốn mọi việc phát triển nhanh, có lẽ nền bóng đá sẽ chỉ tiến bộ trong khoảng 2,3 hoặc 5 năm rồi ngừng hẳn. Một minh chứng là Nhật Bản. Nền bóng đá Nhật Bản đã làm việc rất chăm chỉ trong một thời gian dài để cải thiện hệ thống đào tạo trẻ và hiện gặt hái thành quả. Ngày nay, có rất nhiều cầu thủ Nhật Bản đủ trình độ để sang châu Âu thi đấu.
 |
| Nhật Bản từng bước thu hẹp khoảng cách với các nền bóng đá hàng đầu thế giới bằng cách cải thiện công tác đào tạo trẻ. |
- Chúng ta thấy một làn sóng rất đông các cầu thủ châu Á đổ vào châu Âu giai đoạn gần đây. Tuy nhiên, nếu nhìn vào danh sách cầu thủ chuyên nghiệp tại châu Âu, các cầu thủ châu Á vẫn thuộc nhóm thiểu số. Vì sao cơ hội dành cho cầu thủ châu Á tại châu Âu vẫn bị hạn chế? Có phải do cầu thủ châu Á chưa đủ năng lực?
- Nacho Monreal: Sự canh tranh tại châu Âu rất cao. Nếu bạn là cầu thủ giỏi, nếu bạn có tài năng, kỹ năng tốt, bạn luôn có cơ hội tại đây. Song, nếu bạn là người châu Âu, bạn vẫn dễ dàng xuất hiện ở châu Âu hơn. Các bộ phận tuyển trạch để ý những tài năng địa phương trước, vì thế những người sinh ra và lớn lên tại châu Âu có nhiều cơ hội để tiếp cận với việc chơi chuyện nghiệp tại lục địa này hơn.
Không nhiều CLB tại Tây Ban Nha và châu Âu nói chung cử người đến tận châu Á để xác định hoặc quan sát cầu thủ. Khoảng cách địa lý là quá xa. Thế nhưng khi một cầu thủ châu Á thực sự nổi bật khỏi số đông, người đó chắc chắn sẽ có cơ hội chơi tại châu Âu. Take Kubo hay Son là ví dụ nổi bật.
- Luis Garcia: Tiêu chuẩn tại châu Âu về thế nào là một cầu thủ giỏi là rất cao. Nếu bạn là cầu thủ giỏi tại châu Á, trong khi tại châu Âu vốn đã có rất nhiều tài năng khác, bạn phải nổi bật và có nhiều tài năng hơn người thường. Không dễ để chứng minh bản thân đạt được trình độ đó.
Nếu bạn có tài năng, chất lượng chuyên môn tốt, và sự khổ luyện, tất cả những gì bạn phải có để trở thành cầu thủ chuyên nghiệp, rồi chứng minh bản thân ở các giải đấu quốc nội, bạn sẽ được để ý. Vì những nhà tuyển trạch không dại, nếu họ thấy một cầu thủ thật sự đẳng cấp, họ rất muốn đem người ấy về.
Cầu thủ của Brighton, Karou Mitoma, là ví dụ điển hình. Một cầu thủ trẻ, nâng cấp bản thân nhanh chóng trong 2-3 năm qua để trở nên xuất sắc. Brighton rất khôn ngoan, họ muốn sở hữu Mitoma ngay khi nhận thấy tài năng của cậu ấy. Tóm lại, tôi nghĩ có nhiều cơ hội cho các cầu thủ châu Á, nhưng bạn phải chứng minh bản thân đủ sức đáp ứng các tiêu chuẩn châu Âu.
Thành tích bán kết World Cup 2002, sự phát triển của hệ thống K League vẫn là chưa đủ để bóng đá Hàn Quốc tự nuôi sống chính mình. Câu chuyện của nền bóng đá xứ kim chi được khắc họa trong Organizational Culture, Image, Identity in Professional South Korean Club Football của tác giả người Đức Nikolas Sonneborn.
