Mới đây, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã đưa ra khuyến cáo đối với mô hình “sở hữu kỳ nghỉ", hay còn gọi là "chia sẻ kỳ nghỉ" (timeshare).
Theo cơ quan của Bộ Công Thương, loại hình này không quá mới tại Việt Nam, một số thời điểm còn được nhắc đến như một giải pháp kích cầu du lịch hậu Covid-19. Người tiêu dùng được giới thiệu về lịch sử phát triển hơn nửa thế kỉ của mô hình này trên toàn thế giới, hàng nghìn điểm trao đổi kì nghỉ tại nhiều hệ thống khách sạn 5 sao.
Tuy nhiên, bên cạnh các lợi ích, thời gian qua thị trường chứng kiến không ít phản ánh về việc khách hàng không được hưởng đúng quyền lợi như bên cung cấp dịch vụ đã cam kết hoặc quảng cáo.
Cần nhận thức rõ các rủi ro
Theo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, để cung cấp loại hình này, bên bán có thể sở hữu (có sẵn hoặc hình thành trong tương lai) hoặc không sở hữu khu nghỉ dưỡng, khách sạn. Ngay cả trường hợp bên bán sở hữu khu nghỉ dưỡng, khách sạn không đồng nghĩa với bên mua kỳ nghỉ có quyền sở hữu bất động sản.
"Hợp đồng 'sở hữu kỳ nghỉ' là hợp đồng dịch vụ chứ không phải là hợp đồng mua bán bất động sản", cơ quan này nhấn mạnh và nói thêm, đối với những đơn vị chào bán mà không sở hữu dự án, họ chỉ là nhà phân phối trên cơ sở hợp đồng sử dụng các khách sạn hay hệ thống khách sạn của đối tác.
Riêng đối với loại hình bên bán đầu tư xây dựng dự án nghỉ dưỡng để cung cấp dịch vụ lưu trú, việc đi nghỉ dưỡng trên thực tế chỉ diễn ra khi bên bán hoàn thành và đưa dự án vào hoạt động. Điều này có nghĩa là tại thời điểm ký kết hợp đồng, có thể các căn hộ, khách sạn chưa hình thành.
Trong khi đó, đối với loại hình bên bán không có dự án, việc cung cấp sản phẩm tới tay bên mua phụ thuộc vào hợp đồng sử dụng các khách sạn hay hệ thống khách sạn của bên thứ ba do bên bán ký kết, hợp tác. Do đó, việc thực hiện hợp đồng trong tương lai có thể bị đứt gãy nếu bên bán gặp trục trặc từ đối tác hoặc thậm chí là biến mất.
Hầu như tất cả hợp đồng mua - bán "sở hữu kỳ nghỉ" hiện nay đều là hợp đồng dài hạn, người tiêu dùng đều phải trả trước số tiền lớn. Vì vậy, người mua cần đánh giá về rủi ro hoặc tỷ suất sử dụng dịch vụ trên thực tế.
Bên cạnh rủi ro đến từ những yếu tố bên ngoài, cơ quan này còn nhận được nhiều phản ánh thể hiện việc sản phẩm trên thực tế không như thông tin quảng cáo. Hơn nữa, các giao dịch bằng hợp đồng soạn sẵn còn tồn tại rủi ro từ các điều khoản bảo vệ lợi ích đơn phương cho bên cung cấp dịch vụ.
Nghiên cứu kỹ thông tin dự án và toàn bộ chi phí
Do đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến cáo người tiêu dùng trước khi tham gia sự kiện giới thiệu "sở hữu kỳ nghỉ" cần tìm hiểu thông tin về loại hình sản phẩm, dịch vụ cũng như bên cung cấp, đồng thời xác định trước những vấn đề cần quan tâm về lợi ích và rủi ro để chủ động yêu cầu được giải đáp thêm.
Trước khi quyết định, người tiêu dùng cần yêu cầu cung cấp đầy đủ hợp đồng và nghiên cứu kỹ các vấn đề như xác định rõ toàn bộ các chi phí phải đóng trong thời hạn hợp đồng. Bởi hầu hết hợp đồng "sở hữu kỳ nghỉ" hiện nay đều là dài hạn, bên cạnh khoản phí cố định từ đầu, người tiêu dùng sẽ phải đóng thêm nhiều phí khác như phí thường niên, phí quản lý...
Các khoản chi phí này có thể chỉ được quy định trong hợp đồng mà không có trong thông tin quảng cáo, chào bán, và có thể không được quy định một cách rõ ràng, đầy đủ.
Song song đó, người tiêu dùng cũng phải nghiên cứu các điều kiện, hạn chế đối với bên mua trong việc hưởng, chuyển nhượng quyền nghỉ dưỡng. Ví dụ thời điểm bắt đầu được quyền nghỉ dưỡng, dịch vụ này có được chuyển nhượng không, nếu có thì đi kèm điều kiện gì...
Đồng thời, đọc kỹ các điều khoản bất lợi trong hợp đồng, ví dụ như không cho người tiêu dùng hủy ngang hợp đồng, các trường hợp bên cung cấp dịch vụ được miễn trừ trách nhiệm...
Năm 2023, kinh tế thế giới được dự báo còn nhiều biến động và chưa thể phục hồi nhanh. Nhiều nền kinh tế lớn vẫn phải đối mặt với các rủi ro như GDP tăng trưởng chậm, lạm phát, thất nghiệp, nợ xấu... Mời độc giả của Zing đón đọc Tủ sách kinh tế 2023 để nắm bắt những kiến thức, thông tin kinh tế mới trong năm 2023.
