Bóng đá Việt Nam chưa từng lập kỳ tích tương tự ở các giải cấp châu lục, nên thành tích này sẽ là mốc son chói lọi của bóng đá nước nhà. Nhưng cảm hứng và niềm tin các em mang lại còn lớn hơn thế, rất nhiều!
Chiến công làm lu mờ tất cả
Những tin tức các vụ án kinh tế tràn ngập các mặt báo trước đó – vì chưa từng có những vụ án có ý nghĩa chính trị quan trọng tương tự trong lịch sử Việt Nam – đã được thay thế hầu hết bằng các tin bài về đội tuyển U23 trong suốt 1 tuần qua, dù cho những vụ án đó vẫn đang được xét xử.
Những tin tức, scandal trong giới showbiz cũng nhường chỗ cho những tin bài về đội tuyển U23. Rơi rớt lại vài tin bài về giới showbiz cũng lại ăn theo đội tuyển U23.
Người người, nhà nhà bàn về đội tuyển U23 Việt Nam, xem đội tuyển thi đấu mọi lúc có thể, dù là giữa tiệc cưới hay xà vào nhà dân ven đường để xem nhờ. Đường phố bỗng trở nên vắng vẻ trong giờ thi đấu, rồi người người ùn ùn đổ ra đường với tiếng còi xe, tiếng hò hét, tiếng gõ của mọi vật có thể tạo ra âm thanh cổ động, với những màn diễu hành bằng mọi loại phương tiện cùng cờ đỏ sao vàng, kéo dài đến đêm.
Cả những người hàng chục năm bỏ xem bóng đá Việt, cả những người chưa từng xem bóng đá, thì những ngày qua cũng đã thuộc tên hàng loạt cầu thủ của đội tuyển U23.
 |
| Hành trình kỳ diệt của U23 Việt Nam ở giải đấu tầm châu lục đã thực sự khơi dậy niềm cảm hứng và tinh thần tự hào dân tộc. Ảnh: Hoàng Hà |
Bóng đá Việt Nam chưa từng sống trong cảm xúc mãnh liệt như vậy suốt một tuần qua. Và có thể dân tộc đã trải qua vài chục năm mới tìm thấy một sự kiện để người người đều theo dõi, đều hy vọng, và đều tự hào.
Bởi chiến công đặc biệt mà đội tuyển U23 Việt Nam đã lập được trong giải vô địch U23 châu Á.
Ngay cả việc dự vòng chung kết một giải châu Á vốn đã không phải là việc thường xuyên của bóng đá Việt Nam, dù ở cấp độ nào.
Càng trưởng thành, việc tham dự VCK giải châu Á càng hiếm với bóng đá Việt Nam. Đội tuyển quốc gia Việt Nam mới tham dự VCK giải châu Á một lần duy nhất khi… đồng tổ chức năm 2007.
Với giải U23 châu Á, đây là lần tổ chức thứ ba, còn chúng ta mới chỉ lần thứ hai tham dự VCK. Trong hai giải trước, chưa từng có một đại diện Đông Nam Á – vùng trũng của bóng đá châu Á – vượt qua vòng bảng.
Nhưng ĐT U23 Việt Nam đã làm được hơn thế rất nhiều. Vượt qua vòng bảng mà chúng ta chỉ được xem là đội bóng lót đường, ở bảng đấu có mặt hai đại diện của hai nền bóng đá thường xuyên dự VCK World Cup là Hàn Quốc và Australia, với một chiến thắng trước Australia. Đó là thời điểm mọi ánh mắt của người hâm mộ bóng đá Việt Nam đều bắt đầu theo dõi đội tuyển U23.
 |
| Quang Hải và các đồng đội đã vượt qua rất nhiều nghịch cảnh để tiến đến trận đấu cuối cùng. Ảnh: Tùng Lê. |
Điều đó không trở thành sức ép làm đội tuyển bị vỡ. Đánh bại nhà vô địch năm 2013 Iraq ở tứ kết đã được xem là kỳ tích. Rồi đánh bại tiếp đội bóng được đầu tư mạnh mẽ nhất Qatar ở bán kết đã được coi như huyền thoại.
Các cầu thủ đã ở rất gần với chiếc Cup mà bóng đá Việt Nam chưa từng dám mơ mộng. Chỉ 1 phút ở hiệp phụ thôi, vì chúng ta đều tin rằng mình sẽ lại chiến thắng ở loạt đá luân lưu.
Cảm hứng mãnh liệt từ màn trình diễn
Những chiến công đó đủ để đi vào lịch sử bóng đá nước nhà. Nhưng chỉ có những ai theo dõi từng bước chạy, từng pha bóng, nhìn phong thái thi đấu, thấy phản ứng của đội bóng trước những nghịch cảnh mới được truyền cảm hứng từ đội tuyển U23, và không thể kìm nén cảm xúc dâng trào mà các cầu thủ mang lại.
Càng yêu bóng đá, càng hiểu bóng đá thì càng nhận được nhiều bài học từ các em. Nhưng ngay cả khi chẳng hiểu gì nhiều về bóng đá, thì cảm xúc vẫn dâng trào, bởi sức mạnh của cảm hứng, chỉ cần bạn biết buông bỏ những định kiến tiêu cực dù chỉ trong chốc lát.
Sự trong sáng. Bạn sẽ chỉ nhìn thấy sự tận tâm của các cầu thủ để thi đấu, để chiến thắng. Đầy trong sáng, không một chút vẩn đục.
Quên đi sự toan tính về một kết quả định trước. Chẳng chút bận tâm về tiền thưởng. Chẳng so bì tị nạnh hay trách móc đồng đội. Không mảy may để tâm chơi xấu đối thủ. Cũng không tìm cách để hủy hoại trận đấu chỉ vì kết quả, dù chúng ta đã chọn cách chơi theo thế cửa dưới.
Giải thưởng Fair-play của BTC giải là một sự ghi nhận, nhưng chỉ những ai theo dõi đầy đủ các trận đấu của đội tuyển từ vòng loại trực tiếp mới cảm nhận được sâu sắc điều này. Chiến thắng bằng mọi giá sẽ chỉ làm thỏa mãn về thành tích với kẻ mang huy chương, nhưng chỉ có sự trong sáng mới chinh phục được trái tim của tất cả mọi người.
 |
| Dựa trên nển tảng kỹ thuật cơ bản được trau dồi giúp các tuyển thủ U23 Việt Nam tự tin khi đối đầu với những đối thủ hàng đầu châu lục. Ảnh: Hoàng Hà. |
Sự tự tin. 4/5 bàn thắng của Quang Hải được thực hiện ngoài vòng cấm địa, và 3 trong số đó là những tuyệt phẩm. Dám thực hiện những cú dứt điểm đó, không phải theo kiểu sút vu vơ hay cầu may, đã đáng để tôn trọng. Còn thành công thì càng xứng đáng để được tán dương.
Nhưng chẳng riêng gì Quang Hải. Xuân Trường cứ thong dong cầm quả bóng ở giữa sân, chốc lát lại đổi hướng để loại bỏ sự phán đoán của đối thủ rồi tìm ra phương án chuyền bóng tốt nhất. Những hậu vệ cánh như Văn Hậu, Văn Thanh thường xuyên đột phá và chẳng ngại xuống biên.
Ngay cả một hậu vệ dự giải theo diện vé vớt như Xuân Mạnh cũng thường xuyên vờn bóng trước các chuyên gia kỹ thuật của Uzbekistan trong trận chung kết. Tất cả đều tự tin cầm bóng, phối hợp, từ vòng cấm địa của đội nhà tới vòng cấm địa của đối phương, không chút sợ hãi.
Tinh thần đồng đội. Hình ảnh ba cầu thủ khác cùng với Quang Hải dùng tay cào tuyết xung quanh điểm đá phạt giúp Quang Hải ghi bàn trong trận chung kết sẽ là hình ảnh lưu lại rất sâu đậm trong ký ức người hâm mộ về tinh thần đồng đội. Nhưng nó mang tính biểu tượng nhiều hơn, bởi xuyên suốt giải đấu này là tinh thần đồng đội tuyệt vời giữa các cầu thủ.
Họ cùng nhau phòng ngự, cùng nhau tấn công. Xuân Trường trong chốc lát dâng lên tranh bóng để hổng khoảng trống lớn phía sau, nhưng đối thủ luân chuyển bóng tới đó thì đã có Quang Hải kịp lùi về. Duy Mạnh đoạt bóng trong pha phản công của đối thủ, nhưng sai sót kỹ thuật trên mặt sân tuyết đã để mất bóng khiến các đồng đội hộc tốc lao về giải cứu, Duy Mạnh liên tục ra dấu hiệu xin lỗi đồng đội, nhưng không một ai tỏ thái độ trách móc anh. Đó là những điều đã xảy ra trong trận chung kết, khi tất cả đứng trước ngưỡng vinh quang.
Còn trước đó, ở trận ra quân, Đình Trọng đã mắc hai sai sót dẫn tới 2 bàn thua trước Hàn Quốc, nhưng thái độ của đồng đội giúp anh vượt qua, và không một lần tái diễn sai lầm dù ra sân không thiếu một phút trong cả giải đấu. Tính bao dung hiển nhiên là phẩm chất quan trọng hàng đầu của tinh thần đồng đội.
Sự dũng cảm. Các cầu thủ không chỉ tự tin để đối diện và tranh tài sòng phẳng với các đối thủ mạnh nhất châu lục có chất lượng lẫn thể hình nổi trội. Họ dám dâng lên gây sức ép và tấn công đối thủ, đặc biệt là khi bị dẫn bàn.
Đó không phải là sự phiêu lưu, vì thực tế các đối thủ có rất ít cơ hội phản công khi đội tuyển dâng lên. Đó là sự dũng cảm có tính toán, và phần thưởng là 3/5 lần bị dẫn trước, họ tìm được bàn gỡ hòa, thậm chí vượt lên. Lần đầu là khi Hàn Quốc lần đầu dẫn 2-1 ở phút 74, và lần sau là khi Uzbekistan dẫn 2-1 ở phút cuối cùng của hiệp phụ.
Bản lĩnh. Quên việc đối diện với Thái Lan là đã bị tâm lý của các đàn anh đi. Đội tuyển đã đối đầu với hầu hết đội tuyển mạnh nhất châu lục ở giải lần này, trừ Nhật Bản. Họ không chỉ thuộc về những nền bóng đá phát triển hơn, mà cũng hơn ở trình độ phát triển chung, và hơn hẳn về thể hình.
Nhưng các cầu thủ đã đương đầu đầy bản lĩnh, không một chút sợ hãi, và không gây ra cả lo lắng cho người hâm mộ nước nhà theo dõi trận đấu. Bản lĩnh đó càng hiển hiện khi chúng ta bị dẫn bàn. Và phải gọi là “lỳ đòn” trong các loạt sút luân lưu.
Nhưng bản lĩnh đáng ngưỡng mộ nhất của họ là ở những thời điểm bị trọng tài chèn ép, với hai quả phạt đền từ trên trời rơi xuống, để bị gỡ 1-1 trước Iraq, và bị dẫn 0-1 trước Qatar. Các cầu thủ không chỉ vượt qua đầy bản lĩnh như chưa hề chịu bất công, mà vượt qua với thái độ đầy lịch sự và văn minh.
Trên các diễn đàn Trung Quốc, người hâm mộ bóng đá nước này liên tục nhắc đến điều đó với thái độ ngưỡng mộ, khi so sánh với phản ứng gay gắt của đội tuyển U23 Trung Quốc trước trọng tài trong trận thua Qatar.
Tư duy và bài bản. Từ cách khống chế bóng, kiểm soát bóng, dẫn bóng, chuyền bóng, phối hợp nhóm, hầu hết cầu thủ đã xử lý bài bản và thuần thục, đủ để những người hiểu bóng đá lập tức nhận ra họ được đào tạo bài bản. Các cầu thủ không thường xuyên thực hiện các bài phối hợp “tủ” bằng sự ăn ý và nhuần nhuyễn nhờ ăn tập cùng nhau lâu ngày, mà phối hợp ăn ý bằng cách xử lý tình huống kiểu cơ bản.
Có thể hiểu được khi các trung tâm đào tạo của HAGL JMG, CLB Hà Nội, Sông Lam Nghệ An là những nơi đóng góp chủ yếu các cầu thủ ra sân thường xuyên đã rất chú trọng vào đào tạo cơ bản, giúp họ được trang bị kỹ thuật lẫn các phương án xử lý khi gặp mọi tình huống. Để dành nguồn lực và thời gian cho đào tạo bài bản, đó là sự chuyển hướng rất lớn về tư duy làm bóng đá.
Tư duy làm bóng đá cũng sẽ hiện diện trong tư duy đá bóng của cầu thủ, với cách xử lý tình huống cơ bản, thay cho những tiểu xảo và hành vi khôn lỏi kiểu “ăn cắp trứng gà” nhưng lại bất lực trước đa số các tình huống trên sân.
Những bài học này, nguồn cảm hứng này các em không chỉ mang lại cho chúng ta tại giải đấu. Nó sẽ mang lại cho bóng đá Việt Nam, và cho cả những người đã xem các em thi đấu, những giá trị lâu dài về sau. Nó lớn hơn rất nhiều so với chức á quân U23 châu Á.
