Eike Batista từng là tỷ phú giàu thứ 7 thế giới theo bảng xếp hạng của tạp chí Forbes năm 2012, với khối tài sản trị giá 30 tỷ USD. Năm 2010, Batista còn tuyên bố với tạp chí Forbes rằng, ông sẽ nhanh chóng vượt lên trở thành người đàn ông giàu nhất thế giới. Tiếc thay, giá trị tài sản của ông ở thời điểm này chỉ còn dưới 900 triệu USD, theo tính toán của Forbes.
Trong khi đó, Bloomberg ước tính, nếu xem xét số nợ mà tỷ phú này phải thanh toán cho các nhà đầu tư, tài sản của ông chỉ còn khoảng 200 triệu USD. Hiện Batista đang nợ ngân hàng phát triển BNDES của Brazil và các quỹ Mubadala của UAE tổng cộng 2,7 tỷ USD.
 |
| Eike Batista, người giàu thứ 7 thế giới, đã để mất 25 tỷ USD chỉ trong vòng 1 năm rưỡi. |
Giá trị cổ phiếu giảm nửa tỷ USD
Theo Forbes, tác nhân chủ yếu liên quan tới việc Batista đánh mất ngôi vị tỷ phú của mình liên quan đến việc giá trị cổ phiếu của các công ty niêm yết mà ông nắm giữ đã "bốc hơi" hơn 430 triệu USD thời gian gần đây. Batista là nhà đầu tư lớn nhất tại OGX. Ông đã “bơm” hàng tỷ USD vào các công ty trong tập đoàn, cho dù giá cổ phiếu của chúng lao dốc đến 90%.
Tuy nhiên, đây cũng là khoản đầu tư thiệt hại nặng nề nhất của Batista khi mà OGX đang phải gánh chịu tổng số nợ lên đến 4,6 tỷ USD, trong đó có 975 triệu USD là nợ ngắn hạn, theo báo cáo mới nhất của công ty hồi tháng 6. Chỉ tính riêng OGX, công ty hàng đầu trong tập đoàn EBX Group của Batista, đã đánh mất 40% giá trị thị trường trong phiên giao dịch ngày thứ Sáu và 63 % trong tuần qua. OGX đã giảm từ mức 0.21 USD xuống chỉ còn 0.12 USD/cổ phiếu sau khi bị gỡ bỏ khỏi chỉ số MSCI Brazil Index. Morgan Stanley đã bán toàn bộ 183 triệu cổ phiếu OGX mà hãng nắm giữ trong công ty. Batista cũng đã bán 1,54% cổ phần của ông tại OGX của ông hôm thứ tư tuần trước, và đang dự định bán tiếp để trả nợ, tờ Forbes cho biết.
Công ty môi giới Brazil cho rằng, giá trị thị trường OGX đang bị thổi phồng bởi sự hiện diện của cổ phiếu này trong rổ chỉ số MSCI Brazil Index. Trong khi chuyên gia phân tích của Deutsche Bank khẳng định rằng, về mặt kỹ thuật, OGX đã trở nên vô giá trị, do sự mất cân bằng nghiêm trọng giữa tổng tài sản và nợ phải trả, lượng tiền mặt sụt giảm và các quyền chọn huy động vốn hạn chế. Tiền mặt của công ty đã giảm 72 % trong quý 2/2013, xuống chỉ còn 326 triệu USD.
Trước đó, OGX công bố lỗ ròng 2.03 tỷ USD, khiến công ty có nguy cơ rơi vào vụ phá sản lớn nhất trong lịch sử khu vực Mỹ La tinh từ trước đến nay. Điều này gần như đã đặt dấu chấm hết cho ông trùm Eike Batista, biểu tượng cho thời kỳ thịnh vượng của Brazil và cho khối quốc gia BRICS trong suốt thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI. Tồi tệ hơn, OGX vừa phải tuyên bố trả lại 9 giếng dầu mà công ty đã thắng thầu trong phiên đấu giá giấy phép khai thác gần đây. Sau động thái này, công ty sẽ phải nộp phạt 1,5 triệu USD (R$ 3.42 triệu), theo một hồ sơ chứng khoán.
Ngoài ra, Petronas của Malaysia đã chi 850 triệu USD để mua 40% cổ phần trong hai giếng dầu mà OGX quản lý tại mỏ Tubarão Martelo (Cá mập xanh), để hoàn thiện kế hoạch tái cơ cấu nợ của công ty. OGX cần tiền mặt từ thương vụ này để tiếp tục khoan dầu và giữ thanh khoản cho 3,6 tỷ USD trái phiếu. Giám đốc điều hành của Petronas, ông Datuk Shamsul Azhar Abbas, tiết lộ với các phóng viên ở Kuala Lumpur tuần trước, rằng OGX “cần phải thực hiện cơ cấu nợ trước khi hoàn tất các thỏa thuận”, theo Reuters. Batista, cổ đông kiểm soát của OGX, đang phải đối mặt với các khoản thanh toán lãi trái phiếu trị giá khoảng 40 triệu USD trong tháng 10 và 100 triệu USD trong tháng 12.
Theo Forbes, uớc tính tổng tài sản 900 triệu USD của Batista hiện nay chủ yếu là giá trị cổ phần của 6 công ty niêm yết mà ông nắm giữ, tất cả đều mới bắt đầu hoạt động và chưa sản sinh ra lợi nhuận. Nhiều khả năng tài sản của Batista sẽ tiếp tục sụt giảm trong tương lai, bởi ông đã dùng tài sản cá nhân của mình để đảm bảo cho các khoản vay từ các ngân hàng tại Brazil.
 |
| Tính đến tháng 7/2013, giá trị cổ phiếu của OGX đã bốc hơi hơn 90% so với đầu năm, khiến tài sản của Batista sụt giảm hàng tỷ USD. |
Bán công ty... trả nợ
Batista đang tuyệt vọng chuyển nhượng tài sản của mình tại tập đoàn EBX để trả nợ. Ông đã nhượng quyền kiểm soát công ty năng lượng MPX của mình cho hãng E.ON của Đức. Mới đây, ông cũng từ bỏ vị trí chủ tịch công ty hậu cần LLX cho EIG Global Energy Partners LLC. Công ty khai thác mỏ của Batista, MMX, được cho sẽ là thương vụ chuyển nhượng quyền sở hữu tiếp theo của ông, nhất là sau khi MMX quyết định bán chi nhánh ở Chile của mình cho Inversiones Cooper Mining. Theo tờ Folha de S. Paulo của Brazil, Batista cũng đang gấp rút chuyển nợ thành vốn góp cho các chủ nợ trái phiếu.
Công bằng mà nói, Batista đã có thể tránh cho đế chế của mình sụp đổ bằng cách chấp nhận tái cơ cấu theo luật phá sản của Brazil. Nếu lựa chọn giải pháp này, các công ty của Batista sẽ trải qua hàng năm trời giám sát tư pháp và gợi ý chiến lược đàm phán với các chủ nợ, giúp cho ông có thêm thời gian xử lý tài sản của mình giống như nhiều doanh nhân Brazil đã thực hiện trước đó. Nhưng thay vào đó, Batista đã chọn cách tự mình thực hiện tất cả các nghĩa vụ nợ nần. "Tôi sẽ không để sót lại, dù chỉ một xu, chưa thanh toán cho các khoản nợ của mình", ông nói.Điều này chắc chắn sẽ không biến ông thành người hùng. Theo Forbes, Batista hoàn toàn không có khả năng thực hiện lời hứa này với các chủ nợ và nhà đầu tư. Đó là chưa kể đến số tiền mà những người nộp thuế từng giao phó cho ông đang nằm tại nhiều ngân hàng công của Brazil, một phần trong số đó Batista được cho là không có khả năng hoàn trả.
