Trong báo cáo gửi Quốc hội mới đây, Bộ Công Thương cho rằng các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp trong nước đã bước đầu khẳng định vị trí đối với thị trường ôtô trong nước và hướng tới thị trường khu vực.
Trong đó, những dự án quy mô lớn có thể kể đến là tổ hợp sản xuất ôtô Vinfast tại Hải Phòng; các nhà máy sản xuất, lắp ráp ôtô du lịch thương hiệu Mazda, ôtô tải, ôtô bus của Công ty CP ôtô Trường Hải; các dự án mở rộng sản xuất ôtô du lịch và ôtô thương mại thương hiệu Hyundai của Công ty CP Tập đoàn Thành Công.
Gần đây nhất, Công ty CP ôtô Trường Hải đã xuất khẩu lô xe đầu tiên, gồm xe bus mang thương hiệu riêng của Thaco và xe du lịch thương hiệu Kia Motors, sang Philippines và Thái Lan.
Ngành công nghiệp ôtô chưa đạt tỷ lệ nội địa hóa như mục tiêu đề ra. Ảnh: Việt Linh. |
Đặc biệt, các chủng loại xe tải nhẹ dưới 7 tấn, xe khách từ 25 chỗ ngồi trở lên, xe chuyên dụng đã đạt tỷ lệ nội địa hóa cao, đáp ứng cơ bản nhu cầu thị trường trong nước.
Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hoá đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi còn thấp hơn mục tiêu đề ra và thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực, giá bán nhìn chung cũng cao hơn. Các sản phẩm đã được nội địa hóa còn mang hàm lượng công nghệ thấp, như săm, lốp ôtô, ghế ngồi, gương, kính, bộ dây điện, ắc-quy, sản phẩm nhựa…
Đến nay, ngành công nghiệp ôtô của Việt Nam chỉ tham gia vào phân khúc thấp của chuỗi giá trị, chưa làm chủ được các công nghệ cốt lõi như động cơ, hệ thống điều khiển, hệ thống truyền động. Bên cạnh đó, ngành cũng chưa tạo được sự liên kết và chuyên môn hoá giữa các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô và doanh nghiệp sản xuất phụ tùng linh kiện.
Bộ Công Thương đánh giá, chính sách thúc đẩy ngành công nghiệp ôtô, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa thời gian qua đã có tác động tích cực đối với hoạt động sản xuất, lắp ráp trong nước, nhưng hiện không còn duy trì được lợi thế do lượng ôtô nhập khẩu nguyên chiếc tăng mạnh từ đầu năm 2019 đến nay.
Nhận định về nguyên nhân của thực tế này, Bộ Công Thương cho rằng Việt Nam có xuất phát điểm thấp, đồng thời chưa có hệ sinh thái công nghiệp và trình độ nhân lực tốt để tạo thuận lợi cho ngành ôtô phát triển.