Hình ảnh biểu tượng của tuyển Anh trong chiến thắng 4-0 trước Ukraine đến ngay từ phút thứ 10. Yanmorlenko của Ukraine chuyền vào chân Raheem Sterling ở giữa sân. Một đường chuyền hỏng ở giữa sân hẳn sẽ kéo theo pha phản công trực diện với tốc độ cao như lối đá của các CLB hàng đầu tại Premier League.
Sterling không làm vậy. Số 10 của "Tam sư" toan dẫn bóng đi lên, dừng lại quan sát trước khi quay đầu chuyền về. Anh chấp nhận đợi đội hình Ukraine lui về, vứt đi cơ hội phản công mười mươi từ những khoảng trộng đã lộ sẵn của đối thủ.
 |
| Tuyển Anh của Harry Kane vào bán kết trong 2 giải đấu lớn liên tiếp. Ảnh: Reuters. |
Chuyền về để thắng cuộc
Thống kê sau có thể làm rõ vấn đề. Trong 4 đội vào bán kết Euro 2020, Anh là tập thể sở hữu lượng chuyền về nhiều nhất ở các chiến thắng tại tứ kết. Về số lượng, dĩ nhiên Anh không chuyền về nhiều bằng Tây Ban Nha, đội đã đá 120 phút trước Thụy Sĩ, nhưng về hiệu suất, "Tam sư" vượt trội tất cả.
45,4% đường chuyền của tuyển Anh ở tứ kết là chuyền về. Con số của Tây Ban Nha là 41%, Italy là 40%, Đan Mạch thấp nhất với 32,84%.
Trước Ukraine, Anh cầm bóng 51%, tương đương đối thủ. Nhưng chuyền về quá nhiều. Điều này hình thành thế trận có thể khiến nhiều CĐV thức đêm theo dõi "Tam sư" trở nên bực bội: Thiếu tốc độ và khá tẻ nhạt.
 |
| Declan Rice là một trong những cầu thủ chuyền về nhiều nhất của tuyển Anh. Ảnh: Reuters. |
Nhưng đây là một phần trong đấu pháp của Gareth Southgate, người từ đầu giải đã bỏ ngoài tai những chỉ trích của truyền thông về lối đá cẩn trọng quá mức dù sở hữu những cá nhân đã được kiểm chứng về khả năng bùng nổ ở cấp độ CLB.
Những đường chuyền về liên tục của các cầu thủ Anh không chỉ CĐV theo dõi qua màn hình, mà còn cả chính đối thủ nóng mắt. Ukraine đã đổi sơ đồ đội hình, từ 3-5-2 sang 4-3-3 và dâng lên tấn công trong hiệp 2 để tìm kiếm bàn gỡ.
Sự sốt ruột này là điều tuyển Anh muốn. Và thầy trò Shevchenko sập bẫy. 3 bàn thua trong chưa đầy 20 phút là cú đấm mà tuyển Anh dành cho đối thủ sau gần như cả hiệp 1 chuyền về để thử thách sự kiên nhẫn.
Trong cả 5 trận tại Euro 2020, Anh luôn tạo ra cảm giác họ chưa bung hết lực chính bởi những đường chuyền về này. Về năng lực đội ngũ, tuyển Anh là tổng hòa cá nhân của những đội bóng với triết lý hàng đầu thế giới: Man City của Pep Guardiola vừa vô địch Premier League, Chelsea của Thomas Tuchel vừa vô địch Champions League, Liverpool của Juergen Klopp hay cả Leeds United của Marcelo Bielsa.
Chọn lối chơi và thích nghi với triết lý đều không phải vấn đề với những nhóm cầu thủ này. Song Southgate đã gò tất cả vào một ma trận của riêng mình, với những toan tính nhạt nhẽo về cách thể hiện, nhưng cho hiệu quả trên bảng tỷ số: Anh chưa để thủng lưới tại Euro lần này dù thay đổi sơ đồ, nhân sự lẫn cách bố trí không ít.
Tiềm lực của "Tam sư"
Chi tiết sau có thể là biểu hiện cho sức mạnh của "Tam sư": cầu thủ kiến tạo nhiều thứ nhì của họ tại giải lần này, Jack Grealish (2 lần), ngồi dự bị cả 90 phút trước Ukraine và mới chỉ đá 116 phút sau 3 trận.
Cứ sau mỗi trận đấu, người Anh lại tìm ra một người hùng mới. Từ Bukayo Saka, Grealish, Sterling, Luke Shaw và giờ là Harry Kane. Trên ghế dự bị, người Anh vẫn còn Marcus Rashford chưa lên tiếng. Và cũng đừng quên Mason Mount, Phil Foden hay Jadon Sancho có thể làm được điều gì.
 |
| Phil Foden là một trong những ngôi sao của tuyển Anh chưa tỏa sáng tại Euro 2020. Ảnh: Reuters. |
Trong 4 đội vào bán kết Euro 2020, chỉ Anh là vẫn giữ được sự bùng nổ trong tiềm lực. Đến lúc này, ai cũng biết Tây Ban Nha, Italy hay kể cả Đan Mạch có những thứ vũ khí gì.
Song Anh cùng hàng loạt ngôi sao với khả năng xoay bài ấn tượng từ Southgate vẫn đứng trong điểm mù của không chỉ các đối thủ, mà còn có thể là cả truyền thông nổi tiếng soi mói của quốc gia này.
Kể ra bộ khung của Anh với Maguire, Stones, Kalvin Phillips, Rice, Sterling, Kane là điều đơn giản, nhưng bắt bài được cách chơi và đội hình ra sân vẫn là điều không ai có thể đoán trước.
Jadon Sancho đá chưa đầy 10 phút từ đầu giải đã được Southgate tin tưởng cho chơi trọn 90 phút trước Ukraine chỉ là một trong những cách sử dụng nhân sự đột biến của "Tam sư". Nếu tới trận gặp Đan Mạch, Southgate đưa Henderson, Chilwell, Foden, Grealish... đá chính và chiến thắng, đó cũng không phải điều bất ngờ.
Ở những năm đỉnh cao trong màu áo CLB của thế hệ vàng Beckham, Ferdinand, Terry, Lampard, Gerrard, Rooney..., những CĐV hay truyền thông đều có thể nói trước đội khình ra quân của tuyển Anh từ trước khi mỗi giải đấu lớn diễn ra, dù những HLV dẫn dắt "Tam sư" khi đó như Sven-Goran Eriksson hay Fabio Capello đều không phải mẫu chiến lược gia xoàng xĩnh.
Sự chênh lệch của nhóm cầu thủ này với đội dự bị, từ danh tiếng tới chuyên môn, khiến tuyển Anh chỉ là hổ giấy với lối đá một màu dễ bắt bài, cùng sự thiếu đột biến trong các giây phút quan trọng.
Southgate, một mẫu HLV chưa từng được đánh giá cao, đã "nhạt nhẽo hóa" tuyển Anh bằng các đường chuyền về, cùng sự bảo thủ cực đoan trong việc lựa chọn lối chơi (Anh không đá 4-4-2 truyền thống dù chỉ một lần tại World Cup 2018 và Euro 2020), từ đó biến "Tam sư" trở nên đa dạng, và nguy hiểm hơn.
Các nhà cái hàng đầu đang đồng loạt đưa Anh lên thành ứng viên số một cho chức vô địch Euro 2020. Họ có lý khi làm điều này.
