 |
| Richard Matt trong thời kỳ bị giam ở trại cải tạo Elmira năm 1986. Ảnh: Inside Edition |
Ngày 5/6, hai tù nhân ở trại giam Clinton vượt ngục, gây chấn động nước Mỹ. Ban quản lý nhà tù dường như đã phạm sai lầm khi giam hai phạm nhân này cạnh nhau. Cả hai đều nhẫn tâm, sớm sa vào cuộc sống phạm pháp và cực kỳ khôn ngoan. Một kẻ đã chứng minh kỹ năng thoát hiểm vượt bậc. Kẻ còn lại biết lên kế hoạch một cách hệ thống.
Richard W. Matt, 48 tuổi, và David Sweat, 34 tuổi, là những kẻ gần như không có gì để mất. Hai người chấp hành án tù trong khu phòng giam "danh dự", nơi tù nhân tự do di chuyển hơn, có thể nấu ăn và mặc quần áo bình thường.
Nhà tù Clinton, nơi hai tên tội phạm bị giam, nằm trong một ngôi làng gần biên giới Canada ở thành phố Dannemora, bang New York. Đây là nhà tù có hệ thống an ninh nghiêm ngặt, quản thúc những tên tội phạm tàn bạo, phạm tội giết người và hiếp dâm. Sweat đang thi hành án tù chung thân không ân xá vì giết một cảnh sát. Hình phạt của Matt là 25 năm tù vì tội tra tấn và giết người.
Các cuộc phỏng vấn những người quen biết cũng như các hồ sơ của tòa án cung cấp một vài thông tin về cuộc đời hai tên tù nhân. Cả hai đều lớn lên trong gia đình phân tán và trải qua tuổi thơ không tốt đẹp. Môi trường trưởng thành ấy dẫn Matt và Sweat tới con đường phạm tội giết người.
Matt là một kẻ lừa đảo từ nhỏ và thường xuyên xuất hiện trong hồ sơ của cảnh sát. Sweat thích phá hoại chính quyền, theo cách nói của một thẩm phán, là "một thằng ngốc" cho đến khi hành vi của y trở nên tồi tệ. Chúng giết người bằng thủ đoạn tàn nhẫn, thích cắt rời thi thể nạn nhân và vứt đầu họ ở những nơi cảnh sát không bao giờ tìm ra.
Sau khi trưởng thành, hai tên sát nhân ngồi tù trong phần lớn thời gian của cuộc đời. Matt vào tù từ năm 19 tuổi. Kể từ đó, y chỉ có khoảng 4 năm tự do. Sweat bị giam lần đầu khi 17 tuổi và đến nay, y chỉ tự do trong khoảng 3 năm.
Cảnh sát trong thị trấn mà Matt và Sweat sống đã quá quen với hai tên này. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên hai kẻ giết người hợp tác, gây ra vụ án chấn động nước Mỹ.
Theo nhà chức trách, hai tên tù đã đào thoát ngoạn mục nhờ sự tiếp tay của nhân viên trại giam. Chúng hành động vào ban đêm. Cảnh sát phỏng đoán Matt và Sweat đã dùng dụng cụ điện để phá vỡ bức tường, chui qua đường ống dẫn nước và thoát ra từ một nắp cống. Vụ việc xảy ra hơn một tuần, cảnh sát vẫn chưa thể lần ra dấu vết hai kẻ vượt ngục.
 |
| Bản đồ mô phỏng vị trí nhà tù Clinto và nơi hai tên sát nhân vượt ngục trốn thoát. Đồ họa: New York Times |
Hành trình nổi loạn
Theo New York Times, cả hai đều trải qua tuổi thơ thiếu thốn. David Sweat lớn lên ở thị trấn Deposit, bang New York, bên cạnh bà mẹ đơn thân Pamela Sweat và hai chị gái.
Patricia Desmond và bạn trai là hàng xóm, sống cạnh gia đình Sweat trong một khoảng thời gian ngắn.
"Sweat thực sự không trưởng thành trong môi trường tốt nhất. Họ thường xuyên uống rượu và tiệc tùng. Nó dần trở nên nổi loạn", bà Desmond nói.
Chính mẹ của Sweat cũng cảm thấy cậu con trai rất độc ác. Từ năm 9 tuổi, David Sweat bắt đầu ném dao và ghế bành vào mẹ.
Bà gửi con trai đến nhà anh trai ở bang Florida, hy vọng ông có thể uốn nắn cậu bé. Trong thời gian này, Sweat đánh cắp và phá hỏng xe của gia đình người bác. Nhà chức trách cho hay, sau đó, y bắt đầu cuộc sống được nhận nuôi tạm thời.
 |
| Cảnh sát bắt David Sweat năm 2002. Ảnh: Press & Sun-Bulletin |
Tilly, chị của Sweat, kể: "Mẹ tôi từng suy nhược thần kinh hai lần vì nó và bà ấy không thể chịu đựng thêm được nữa". Cô nói thêm rằng hồi nhỏ, Sweat sống khá khép kín và cư xử thô lỗ với tất cả mọi người khi tâm trạng không tốt.
Carl Butts, bạn trai của Pamela Sweat hồi David Sweat còn nhỏ, cho biết, y thường đốt cháy hoặc lấy đá và búa đập vỡ các món đồ chơi. Sweat từng bị đình chỉ học vì mang dao đến trường.
Trong khi đó, Tommy Moore, một người dân ở thị trấn Deposit, cho biết David Sweat từng bán cần sa.
Richard Matt, tên thường gọi là Ricky, sống với anh trai Robert ở thành phố Tonawanda, bang New York. Cả hai đều được nhận nuôi tạm thời từ nhỏ.
Đại úy Fredric Foels của Sở cảnh sát Tonawanda cho biết, bố mẹ nuôi của hai anh em Matt, vợ chồng ông Vern Edin, luôn đối xử tử tế với con nuôi. Hai anh em đều được đi học. Hiện tại, hai ông bà đã qua đời.
Matt là một đứa bé cởi mở mà thích chơi kèn. Ở trường, y nổi tiếng là học sinh có chỉ số thông minh cao. Vẻ ngoài của Matt khá thu hút phụ nữ.
Cha của y, Robert Matt, từng phạm tội và nhiều lần bị kết án vì tấn công người khác, trộm cắp, sở hữu vật cấm. Mọi người cho rằng ông ta đã chết.
Khi mới bước sang tuổi thiếu niên, một đôi vợ chồng trẻ nhận nuôi Matt. Y không hài lòng với gia đình mới và đã trộm ngựa rồi bỏ trốn.
Matt và Sweat phạm tội từ rất sớm và liên tục tái phạm. Richard Matt gây án lần đầu năm 14 tuổi khi cố đánh cắp một chiếc thuyền.
Từ năm 1985 đến năm 1991, cảnh sát bắt Matt 8 lần với các tội hành hung cấp độ hai vì đánh đập một phụ nữ, tàng trữ vũ khí trái phép và quấy rối.
Robert Matt cũng không khá hơn. Trong khoảng thời gian từ năm 1985 đến 1988, cảnh sát bắt y 4 lần vì tội trộm cắp và hành hung cấp độ 3. Theo giới chức, cha con nhà Matt hành động riêng và chưa từng phạm tội cùng nhau.
Richard Matt không thích các công việc tử tế dù y từng trải qua một cuộc hôn nhân và có hai đứa con.
David Bentley, một thám tử nghỉ hưu, biết Matt hơn 30 năm, thường cung cấp tin tức cho cảnh sát trong những năm 1980. Ông coi Matt như một tên tội phạm cấp thấp cho đến khi y dính líu đến ma túy.
"Y luôn trộm cắp nhưng chỉ dùng ma túy và trở nên bạo lực khi đã trưởng thành", ông Bentley nói.
Matt cảm thấy nhà tù không thể giam chân mình. Năm 1986, khi đang ngồi tù vì tội giả mạo, Matt đào tẩu khỏi nhà tù hạt Erie. Cảnh sát phát hiện y tại chỗ của Robert sau 4 ngày săn lùng.
Matt khiến người khác cảm thấy y là một kẻ ngoan cố. Năm 1991, khi đang ở Trại giam hạt Erie, y quen David Telstar, một người giàu có ở bang California, vào tù vì tội biển thủ tiền của vợ, Desiree Telstar - cháu gái người sáng lập hãng phim Warner Bros.
Telstar bảo lãnh Matt và thuê y giết vợ cùng 3 người khác, bao gồm cha mẹ vợ, với mức giá 100.000 USD. Matt đồng ý nhưng sau khi ra tù, y tiết lộ âm mưu của Telstar với Desiree Telstar và các nhà chức trách để hưởng khoan hồng. Sau đó, David Telstar phải nhận tội. Những chi tiết này khiến nhà chức trách từng đánh giá Matt là phạm nhân cải tạo tốt, đồng thời cũng củng cố nhận định rằng Matt quả thực là một kẻ khôn ngoan.
Còn nữa!
