Xuất hiện lần đầu tiên vào năm 2006, cuốn sách Từ Pele đến Maradona của nhà báo Yên Ba đã gây được tiếng vang trong giới hâm mộ bóng đá. Đúng 15 năm sau, cuốn sách được chỉnh lý, bổ sung và tái bản vào tháng 5, đem đến một ấn phẩm hoàn hảo hơn.
 |
| Sách Từ Pele đến Maradona do TH Books và NXB Lao Động phát hành vào tháng 5. Ảnh: An Mustang. |
Chân dung 22 huyền thoại bóng đá
Ở Việt Nam, sách về bóng đá rất nhiều, đa phần là sách chân dung, hồi ký hay tự truyện của cầu thủ. Gần như toàn bộ sách này đều đề cập đến những chân dung đương đại, vẫn còn sức hút với đại chúng và được dịch từ sách nước ngoài.
Việc dịch một cuốn sách đến mức độ hoàn hảo, trung thành với bản gốc không phải là công việc dễ, nhưng nó vẫn không khó khăn bằng việc ngồi viết một cuốn sách, sử dụng kiến thức, trải nghiệm, kinh nghiệm, cảm xúc và kỹ năng của mình để tạo ra một sản phẩm.
Chính vì thế, cuốn sách Từ Pele đến Maradona của nhà báo Yên Ba là sách Việt Nam hiếm hoi viết về những danh thủ huyền thoại của bóng đá quốc tế. Đây là công trình đã được tác giả ấp ủ suốt 15 kỳ World Cup hay 15 vòng chung kết EURO, tính từ lúc chào đời vào năm 1962 đến nay.
Trong cuốn sách dày 683 trang này, tác giả Yên Ba khắc họa 22 chân dung huyền thoại bóng đá, được đóng khung bằng 2 siêu sao sân cỏ có tính biểu tượng vĩ đại nhất là Vua bóng đá Pele (Brazil) và Cậu bé vàng Maradona (Argentina).
Tác giả thừa nhận rằng sự lựa chọn của mình về 22 chân dung cầu thủ này hoàn toàn mang tính cá nhân, bởi không thể nào đưa ra một danh sách làm thoả mãn mọi người. Những độc giả trẻ, đối tượng mà cuốn sách này muốn hướng tới, sẽ băn khoăn tại sao không có Lionel Messi, Neymar, Cristiano Ronaldo, Kylian Mbappe…
Đúng thế, sẽ không có những gương mặt huyền thoại hoặc siêu sao sân cỏ đương đại hoặc xuất hiện trong thiên niên kỷ mới. Ngay cả những danh thủ tung hoành trong thập niên cuối của thế kỷ 20 cũng sẽ không có mặt. Bởi sách về cá nhân họ đã quá nhiều, hình ảnh của họ đã được khắc đậm vào điện toán đám mây.
 |
| Nhà báo Yên Ba. |
Vẻ đẹp của một thời
Ở cuốn sách này, nhà báo Yên Ba kể về vẻ đẹp của một thời đã qua, những người đang chuẩn bị trở thành quá khứ, và hoàn toàn xa lạ với những độc giả trẻ, những CĐV bóng đá trẻ.
Qua cuốn sách này, độc giả sẽ được biết đến những người hùng từng tung hoành trên sân cỏ ở nửa cuối thế kỷ trước, với những chiến công hiển hách làm “lu mờ nhật nguyệt”.
Lối kể chuyện của Yên Ba rất hấp dẫn, đậm phong cách bóng đá cổ điển. Tác giả mô tả một tình huống tấn công như sau: “Đến phút 56, Real lại ghi bàn, nhưng lần này từ chấm phạt đền. Del Sol đột nhập qua hàng thủ Frankfurt rồi chuyền bóng rất đẹp cho Gento sử dụng tốc độ siêu thanh lao như tên bắn vào vòng cấm địa. Một trung vệ của Frankfurt không có cách nào khác là cho Gento nằm đo đất để cứu một bàn thua trông thấy”.
Đó là văn phong tường thuật chính xác, cụ thể nhưng đầy hình ảnh của các BLV bóng đá nổi tiếng trong sóng phát thanh thời đó. Thính giả chỉ cần nghe lời bình luận là có thể thấy rõ mồn một các tình huống bóng đá đang diễn ra trước mắt. Và giờ, độc giả cũng có thể thấy điều đó với lời kể của tác giả trong cuốn Từ Pele đến Maradona.
Không những thế, qua lời kể chuyện, chúng ta còn hình dung được dáng điệu, ngoại hình, kiểu chạy, kiểu sút hay những điểm quái dị của các danh thủ. Đôi chân của Garrincha được mô tả là “uyển chuyển như cánh bướm nhưng chích đu như nọc ong” đủ để nhìn thấy một quái kiệt với cặp chân cong đồng hướng, tạo hình dấu “ và khả năng "xâu kim" đối thủ vô song.
Thứ nghệ thuật kể chuyện - tường thuật này cũng chính là một vẻ đẹp đã bị biến mất trong thế giới bóng đá hiện đại. Trái tim của chúng ta không còn rộn ràng khi nghe nhạc hiệu của một buổi tường thuật giải bóng đá A1 do Đình Khải và Hoài Sơn trên sóng nữa, thay vào đó là những lạnh lùng của dữ liệu, của thống kê…
Có thể nói, cuốn sách Từ Pele đến Maradona của nhà báo Yên Ba đủ sức để đánh thức vẻ đẹp đã bị quên lãng, khi mà bóng đá là để phục vụ nhân dân, cộng đồng, là tình yêu, niềm hãnh diện của mọi người hâm mộ chứ không phải cỗ máy kiếm tiền năng suất cao, lạnh lẽo và tiêu diệt cảm xúc.
Từ Pele đến Maradona là một giai đoạn đẹp đẽ đến không tưởng của bóng đá. Không có ngôn từ nào có thể diễn tả hết vẻ đẹp đó. Nhưng sau giai đoạn này, bóng đá đã rất khác và sẽ còn khác nhiều nữa khi nó rơi vào vòng xoáy kim tiền.
Hãy đọc cuốn sách Từ Pele đến Maradona để thấy rằng bóng đá đã có thời rất đẹp, đầy cuốn hút và đam mê, cho dù những huyền thoại đó đã cũ kỹ, chỉ còn hiện diện qua con chữ hay tấm hình đen trắng bé như con tem, đầy những vết xước của thời gian.
