Đây là một trong những quy định đáng chú ý nằm trong Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) được Văn phòng Chủ tịch nước công bố tại buổi họp báo sáng 10/7.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Vũ Đại Thắng nhấn mạnh việc ban hành một đạo luật riêng về phương thức đầu tư PPP nhằm bảo đảm tính đặc thù của hình thức này, tạo môi trường pháp lý ổn định hơn cho doanh nghiệp, tránh tình trạng “vay mượn quy định” của các pháp luật khác.
“Đặc biệt, khung pháp lý của luật này sẽ giúp tránh được các rủi ro cho nhà đầu tư trong trường hợp thay đổi chính sách”, ông Thắng nói.
 |
| Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Vũ Đại Thắng. Ảnh: T.V. |
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết Luật PPP khu biệt 5 lĩnh vực thiết yếu để đầu tư theo phương thức PPP nhằm tập trung nguồn lực, gồm: Giao thông, lưới điện (trừ nhà máy thủy điện và trường hợp nhà nước độc quyền theo quy định của Luật Điện lực); thủy lợi, cung cấp nước sạch, thoát nước, xử lý nước thải, chất thải; y tế, giáo dục - đào tạo; hạ tầng công nghệ thông tin.
Về quy mô đầu tư, Luật PPP quy định quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu để đầu tư theo phương thức PPP là 200 tỷ đồng. Đối với một số dự án ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn hoặc trong lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, giá trị này là 100 tỷ đồng.
Một quy định quan trọng được ông Thắng nhấn mạnh là phần vốn Nhà nước sử dụng để hỗ trợ xây dựng công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng và giải phóng mặt bằng, hạn mức tham gia trong dự án PPP không quá 50% tổng mức đầu tư.
Luật PPP quy định cơ chế chia sẻ được áp dụng cho tất cả các dự án PPP với tỷ lệ cố định 50% - 50% cho hai bên và trên cơ sở kiểm soát định kỳ doanh thu hàng năm.
Việc chia sẻ phần giảm doanh thu khi doanh thu thực tế chỉ đạt 75% phương án tài chính được áp dụng khi đã thực hiện đầy đủ các biện pháp điều chỉnh mức giá, phí sản phẩm, dịch vụ công hoặc thời hạn hợp đồng và phải được kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán phần giảm doanh thu.
Luật PPP cũng thể chế chủ trương dừng thực hiện các dự án BT trong giai đoạn tới. Theo đó, quy định chuyển tiếp cho các dự án đang triển khai được quy định cụ thể tại Luật. Đặc biệt, kể từ ngày 15/8, các dự án BT chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư phải dừng thực hiện.
“Luật PPP chủ trương dừng thực hiện các dự án BT trong giai đoạn tới, trong khi nguồn lực của Nhà nước còn hạn chế thì nguồn tiền để thực hiện các dự án như thế nào?”, báo chí đặt câu hỏi cho lãnh đạo Bộ KH&ĐT.
Thứ trưởng Vũ Đại Thắng giải thích trước đây hình thức BT được đưa ra để nhà đầu tư tư nhân bỏ tiền xây dựng các công trình hạ tầng, sau đó Nhà nước sẽ trả quỹ đất để họ phát triển, cân bằng 2 chi phí.
Song, nhiều ý kiến cho rằng hình thức này không thể coi là đầu tư PPP. Về nguyên tắc, Luật PPP là có hợp đồng giữa Nhà nước và tư nhân. Còn việc xây dựng công trình xong đổi lấy đất hoàn toàn không phải PPP, do đó không nằm trong nội dung của luật này.
Về băn khoăn nguồn lực đầu tư các dự án, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng đất đai chúng ta đã có, pháp luật cho phép đấu thầu, đấu giá. Do vậy, chúng ta có thể đấu giá mặt bằng để lấy kinh phí thực hiện dự án đầu tư theo nhu cầu, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.
“Tạm dừng thực hiện hợp đồng theo hình thức BT cũng là một trong những điểm để quản lý hiệu quả hơn nữa quỹ đất trong bối cảnh quỹ đất ngày càng hạn hẹp”, ông Thắng nói.
