“Chúng ta sẽ chấm dứt và rút khỏi thỏa thuận”, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố trước báo giới sau một cuộc vận động cử tri tại bang Nevada ngày 20/10.
Ông khẳng định Mỹ sẽ phát triển các vũ khí hạt nhân, trừ khi cả Nga lẫn Trung Quốc đồng ý ký kết một thỏa thuận hạn chế vũ khí hạt nhân mới, theo USA Today.
“Nga là bên đã vi phạm thỏa thuận. Họ đã làm điều đó suốt nhiều năm qua và tôi không hiểu vì sao Tổng thống Barack Obama không đàm phán lại hoặc rút khỏi thỏa thuận", ông cho biết.
"Chúng ta sẽ không để họ tiếp tục ngang nhiên vi phạm, phát triển vũ khí, trong khi chúng ta lại không được phép làm điều tương tự”, Tổng thống Trump nhấn mạnh. “Nếu Nga và Trung Quốc tiếp tục phát triển hạt nhân còn chúng ta vẫn tuân thủ đúng cam kết, đó là điều không thể chấp nhận được".
 |
| Tổng thống Trump ngày 20/10 xác nhận với báo chí Mỹ sẽ rút khỏi hiệp ước hạt nhân ký với Nga năm 1987. Ảnh: Reuters. |
Hiệp ước Các lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) được ký bởi Tổng thống Mỹ Ronald Reagan và lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev vào năm 1987, đã thống nhất loại bỏ tên lửa hạt nhân có tầm bắn từ 500 đến 5.500 km. Các bên đồng ý giải giáp gần 2.700 tên lửa hạt nhân tầm gần và trung, chấm dứt thế đối đầu hạt nhân nhiều rủi ro giữa Mỹ và Liên Xô tại châu Âu.
Mỹ sẽ mất khoảng 6 tháng để chính thức rút khỏi hiệp ước.
Guardian ngày 19/10 tiết lộ Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton đề xuất phương án rút khỏi thỏa thuận INF. Trước đó, Đại sứ Mỹ tại NATO Kay Bailey Hutchison đã cáo buộc việc Nga phát triển tên lửa đạn đạo hạt nhân phóng từ mặt đất 9M729 vi phạm INF.
Phe “diều hâu” tại Washington cũng cho rằng hiệp ước khiến Mỹ thất thế trong đối đầu chiến lược với Trung Quốc trên Thái Bình Dương. Lầu Năm Góc từng cảnh báo Mỹ không có biện pháp đáp trả tương xứng với các tên lửa hạt nhân tầm gần của Trung Quốc đe dọa căn cứ quân sự, tàu thuyền và đồng minh tại khu vực.
 |
| Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton. Ảnh: AFP. |
“Đây là cuộc khủng hoảng hạt nhân nghiêm trọng nhất kể từ những năm 1980. Nếu INF đổ vỡ và sau đó New Start hết hạn vào năm 2021, thế giới sẽ lần đầu tiên kể từ năm 1972 không còn sự ràng buộc giới hạn nào đối với các cường quốc hạt nhân”, Malcolm Chalmers, phó giám đốc Viện nghiên cứu Hoàng Gia Anh (RUSI), cảnh báo.
Jeffrey Lewis, giám đốc chương trình chống phổ biến vũ khí hạt nhân Đông Á tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury, cũng cho rằng tuyên bố của ông Trump là một sai lầm nghiêm trọng.
“Nga đúng là bên vi phạm thỏa thuận, nhưng giờ đây ông Trump là người phải chịu chê trách. Tôi nghĩ phía Mỹ chưa thể triển khai được những vũ khí mà hiệp ước giới hạn. Trong khi đó, Nga sẽ được cởi trói”, ông cảnh báo.
