Tờ New York Times ngày 2/10 cáo buộc Tổng thống Mỹ Donald Trump làm giàu nhờ số tiền hơn 400 triệu USD mà bố mẹ chuyển cho ông từ nhỏ. Phần lớn số tiền này được chuyển bằng các thủ thuật khai thác lỗ hổng trong luật thuế, một số trường hợp bị xem là trốn thuế trắng trợn.
Những hé lộ này phá vỡ hình ảnh của ông Trump là một tỷ phú tự thân, xây dựng cơ nghiệp sau khi mượn “vỏn vẹn” 1 triệu USD từ bố. Bên cạnh đó, Tổng thống Trump còn đối diện thêm nhiều rủi ro pháp lý nếu bị truy tố trốn thuế.
Theo AP, thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các cáo buộc gian lận thuế của gia đình ông Trump đã hết từ lâu. Tuy nhiên, các trường hợp vi phạm dân sự có thể bị xử phạt bất kỳ lúc nào vì không có thời hiệu khởi kiện.
 |
| Hình ảnh ông Donald Trump khi còn trẻ (phải) khiêu vũ cùng mẹ Mary Anne Trump. Ảnh: New York Times. |
Khả năng nhận án phạt dân sự
Các chuyên gia luật thuế cho rằng gia đình tổng thống Trump có nguy cơ phải đóng số tiền phạt hàng chục triệu USD. Khoản phạt này gồm 75% số tiền thuế liên bang chưa được trả và gấp đôi số tiền thuế cấp bang mà gia đình ông Trump còn nợ.
"Khoản tiền phạt là rất lớn. Nếu tòa án buộc tội các thành viên trong gia đình ông Trump, họ sẽ bị truy thu số tiền này", ông Norman Eisen, chủ tịch Hội Công dân vì Đạo đức và Trách nhiệm (CREW), nhận định.
CREW là một tổ chức phi lợi nhuận sử dụng các biện pháp pháp lý để chống tình trạng quan chức chính phủ Mỹ tư lợi.
Cơ quan thuế bang New York cho biết đang nghiên cứu bài điều tra dài 15.000 từ của New York Times và sẽ “quyết liệt theo đuổi tất cả các hướng điều tra”. Thành phố New York cũng thông báo đã khởi động điều tra các cáo buộc gian lận thuế nhắm vào ông Trump và gia đình.
Bài điều tra cáo buộc ông Fred Trump, bố của tổng thống Mỹ, không chỉ trốn thuế bất động sản mà còn trốn cả thuế liên bang về quà tặng và thừa kế khi chuyển sở hữu 7 tòa nhà cho ông Trump và các anh chị em.
Beth Shapiro Kaufman, cựu nhân viên Bộ Tài chính Mỹ hiện là luật sư thuế tại hãng Caplin & Drydale, cho rằng những thông tin này sẽ mở ra một hướng điều tra mới về cáo buộc trốn thuế của gia đình tỷ phú New York.
Thông thường các điều tra trốn thuế liên bang về quà tặng có thời hiệu khởi tố là 3 năm, nhưng không áp dụng đối với quà tặng chưa được khai báo. Kaufman cho biết, trong trường hợp người tặng quà đã qua đời, Cơ quan Thuế vụ Mỹ (IRS) có quyền truy thu từ người nhận quà về khoản thuế chưa trả.
 |
| Tổng thống Trump và em trai, ông Robert Trump (phải). Ảnh: Getty. |
Nếu chứng minh được gia đình ông Trump cố ý trốn thuế, dù cho sự việc xảy ra nhiều thập niên trước, luật cấp bang cho phép cơ quan thuế New York đưa vụ việc ra tòa và đề nghị mức phạt dân sự bao gồm tiền nợ thuế và tiền phạt.
Cơ quan thuế của bang New York trước đó đã tiến hành điều tra nghi vấn quỹ từ thiện của ông Trump khai báo thuế sai.
Công tố viên trưởng New York, bà Barbara Underwood, cáo buộc ông Trump sử dụng tiền quỹ từ thiện cho các hoạt động sai mục đích như giải quyết tranh chấp pháp lý, hỗ trợ chiến dịch vận động tranh cử, chi tiêu cá nhân và kinh doanh.
Đơn kiện cho biết ông Trump từng dùng tiền quỹ từ thiện để mua một bức chân dung vẽ chính mình, trị giá gần 10.000 USD.
Bầu cử tháng 11 và khả năng điều tra hình sự
IRS đến nay vẫn từ chối bình luận chính thức về vụ việc. Trong khi đó, các chuyên gia luật thuế nghi ngờ khả năng cơ quan này mở điều tra dân sự các cáo buộc nói trên. Cơ quan này trước đây đã kiểm toán rất kỹ toàn bộ số bất động sản mà bố mẹ ông Trump để lại.
“Ván đã đóng thuyền rồi. Nếu họ (IRS) điều tra lại một vụ việc xảy ra từ lâu như vậy, tôi cũng cảm thấy quan ngại. Lý do duy nhất để tiến hành điều tra là do chức vụ hiện nay của người có liên quan”, chuyên gia về luật thuế Mark W. Everson cho biết.
Ông Everson từng lãnh đạo IRS trong nhiệm kỳ thứ 2 của Tổng thống George W. Bush và hiện là phó chủ tịch hãng tư vấn thuế doanh nghiệp AlliantGroup.
Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ có thể quyết định những hành động kế tiếp của IRS. Đảng Dân chủ nếu giành được kiểm soát tại Hạ viện vào tháng 11 sẽ nắm trong tay số ghế cần thiết để xúc tiến điều tra, theo ông Norman Eisen.
Hạ viện có thể xin trát của tòa buộc ông Trump công bố khai báo thuế những năm gần đây, xem xét liệu các thủ thuật gian lận hoặc trốn thuế còn tiếp diễn hay không.
Cựu phó giám đốc IRS Mark E. Matthews lưu ý rằng nhiệm sở cũ của ông thật ra không bắt buộc phải tiến hành điều tra dù Hạ viện đưa ra được chứng cứ mới về các hành vi gian lận thuế của ông Trump.
“Tuy nhiên, IRS hiểu nguồn ngân sách của mình từ đâu mà có. Nếu một ủy ban quốc hội được lập ra để xem xét các chứng cứ mới, IRS sẽ cho người tham khảo kỹ lưỡng, mặc dù không có gì đảm bảo họ sẽ có các bước đi khác mạnh tay hơn”, Matthews cho biết.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters. |
Thời hiệu truy tố trách nhiệm hình sự đối với các cáo buộc gian lận thuế tại Mỹ là 6 năm.
Nhiều chuyên gia cho biết, những người muốn truy tố hình sự sẽ cần chứng minh được các hành vi gian lận thuế đã xảy ra trong những năm gần đây. Điều này đòi hỏi một khối lượng bằng chứng khổng lồ, kèm theo những tài liệu mới và lời khai nặng ký từ những người vô cùng thân cận với gia đình ông Trump.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 3/10 đã phớt lờ ý nghĩa cuộc điều tra của New York Times, xem đây là "bài báo đổi trắng thay đen" cũ rích và nhàm chán.
Charles J. Harder, một trong những luật sư của ông Trump, thì khẳng định gia đình tổng thống chưa từng “gian lận hay trốn thuế” và cho biết nhiều nội dung trong bài điều tra “hoàn toàn sai sự thật”.
Nhà Trắng cũng phản pháo bài điều tra công phu vừa được đăng tải hôm 2/10, gọi đây là “một cuộc tấn công của tờ New York Times kém cỏi, gây hiểu sai về gia đình Tổng thống Trump”.
Theo người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders, bài điều tra gây tranh cãi vừa qua chỉ nói đúng một chi tiết là bố của Tổng thống Trump từng ca ngợi con trai mình “chạm vào đâu cũng biến thành vàng”.
