Ký ức của Shinsuke tựa hồ một cuốn phim đen trắng bị hỏng đôi chỗ với những âm thanh rè rè và thứ ánh sáng chớp nhoáng không rõ nội dung. Anh cũng không mấy quan tâm lắm, bởi lẽ, đó là đoạn ngắn cuộc đời chẳng mấy tốt đẹp, vui vẻ gì - thứ “trải nghiệm” mà anh những muốn quên đi.
Thế nhưng, khi người đàn ông xa lạ mang tên Kishinaka Reiji tấn công anh, rồi sau đó tự sát tại nhà riêng, với cuốn sổ phác họa những khuôn mặt ma nơ canh kì dị để lại, phần tò mò trong con người anh bị đánh thức. Anh lao vào công cuộc sửa chữa cuốn phim đời mình. Để rồi sau đó, ngỡ ngàng và kinh hoàng nhận ra sợi dây liên đới giữa anh với người đàn ông đã chết, giữa anh với cô gái có khuôn mặt y hệt bức phác họa ma nơ canh mang ánh mắt thê lương đến rợn người ở trang cuối cùng của cuốn sổ phác họa.
Sợi dây trói nghiến anh với những người đã chết, sợi dây thít chặt anh với những người đang sống. Tất cả nối với nhau bằng vụ tai nạn giao thông xảy ra một năm rưỡi về trước! Vụ tai nạn cướp đi mạng sống của một cô gái trẻ, để lại nỗi đau cho người chồng hết mực yêu thương vợ, cứa những nhát âm thầm mà sắc bén khiến tâm hồn kẻ gây tai nạn rỉ máu.
Có một kiểu lý luận, đại ý như thế này: kẻ bị tai nạn giao thông bao giờ cũng có lý lẽ của riêng mình. Nhưng tai nạn cũng như một quân súc sắc, chỉ thỉnh thoảng mới xuất hiện nhiều mặt xấu. Và rằng, người gây tai nạn đã tìm cách bù đắp bằng tiền, bằng những năm tháng trong tù, bằng nỗi ăn năn “được thể hiện” trước người thân của người bị hại. Vậy, không phải nên bằng lòng với những khoản bồi thường ấy, rồi thanh thản sống tiếp hay sao?
Tuy nhiên, bấy nhiêu đó có đủ cho mạng sống của một con người, có cân xứng với bấy nhiêu năm lẽ ra phải được sống rực rỡ và hạnh phúc, mà rốt cuộc, chỉ còn là những mảnh vụn xương và thịt bị nghiến nát dưới bộ hãm xung của ô tô, như số phận của Kishinaka Manae - cô gái tuổi đời còn rất trẻ, còn đong đầy niềm ham sống mãnh liệt hay không?
Liệu với người bị tai nạn, khi hình ảnh cuối cùng còn in vào đồng tử họ là khuôn mặt của kẻ đã giết mình, họ có thanh thản ra đi, hay tận sâu đáy mắt là “ánh sáng còn vương vấn cuộc sống, ánh sáng uất hận khi phải đón nhận cái chết, ánh mắt căm phẫn dành cho kẻ khiến mình lâm vào cảnh ngộ này”?
 |
| Trước khi nhắm mắt tiếp tục khẳng định phong cách trinh thám độc đáo của cây viết Keigo Higashino. |
Còn với những người thân ở lại, sự dửng dưng và quên lãng của kẻ gây tai nạn cho người mình yêu thương có là nhát dao khiến họ đau đớn, để rồi tìm cách bắt kẻ kia đền tội? Hay, hồi sinh người đã chết bằng một phương thức bệnh hoạn như Kashinaka Reiji - người chồng của nạn nhân, một thợ chế tạo ma nơ canh đã làm hay không?
Liệu với những người gây tai nạn, chịu trách nhiệm trước pháp luật với vài ba năm tù như Kiuchi, đền bù vài chục triệu yên như Ejima, hay lờ tảng quá khứ như Shinsuke có là giải pháp tốt nhất để họ bù đắp lỗi lầm của mình? Hay chăng, bị ám ảnh cả đời đến mức điên dại bởi ánh mắt hận thù đến đáng sợ của nạn nhân như Uehara Midori mới là cái giá phải trả?
Có hay không? Câu trả lời phụ thuộc vào phần sâu thẳm nhất của mỗi con người mang tên lương tri.
Higashino Keigo là cái tên bảo chứng tuyệt đối cho sức hút của dòng văn trinh thám thiên về phân tích tâm lý nhân vật. Chất liệu trong tác phẩm của ông bình dị và gần gũi đến mức, dù là độc giả lần đầu tiên làm quen hay là fan trung thành đã theo ông qua từng ấy tác phẩm đều phải thốt lên ngạc nhiên, bởi dưới ngòi bút của ông lại có thể trở nên nhức nhối mà đa chiều đến vậy.
Với Trước khi nhắm mắt, Higashino lần nữa đem đến cho độc giả sự thân thuộc bởi phong cách dung dị không lẫn đi đâu được, nhưng đồng thời cũng thổi bùng ngọn gió mới lạ trong quá trình xây dựng motif ngỡ quen mà lạ.
