Những tín hiệu phục hồi của nền kinh tế thế giới từ đáy cuộc khủng hoảng vì Covid-19 đang mờ dần, báo hiệu một kết thúc năm 2020 không mấy xán lạn.
Bloomberg nhận định vẫn còn rất nhiều mối lo ngại. Mùa đông sắp đến là điều kiện thuận lợi để virus lây lan trong khi vaccine chưa được đưa vào sử dụng rộng rãi. Các gói hỗ trợ của chính phủ đối với người lao động bị giãn việc, quy định của ngân hàng về việc giãn nợ đều chuẩn bị hết hạn.
Căng thẳng Mỹ - Trung có thể trở nên tồi tệ hơn trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 sắp diễn ra, làm xói mòn niềm tin kinh doanh.
 |
| Mùa đông sắp tới sẽ là điều kiện thuận lợi để virus lây lan. Ảnh: Reuters. |
Không dễ duy trì nhiệt lượng
"Chúng ta đã đi qua đỉnh của quá trình phục hồi. Kể từ bây giờ, động lực sẽ giảm dần", Bloomberg dẫn lời ông Joachim Fels, Cố vấn kinh tế toàn cầu tại Pacific Investment Management Co., bình luận.
Điều này buộc các chính phủ phải thận trọng hơn trong việc triển khai chính sách kích thích kinh tế. Họ đã bơm tổng cộng gần 20.000 tỷ USD để phục hồi nền kinh tế và đạt một số thành công.
Tại Mỹ, tỷ lệ thất nghiệp giảm mạnh trong tháng 8. Thị trường nhà ở là một điểm sáng. Sự phục hồi ổn định của Trung Quốc được một số người coi là bài học cho phần còn lại của thế giới. Đức cũng công bố một số dữ liệu công nghiệp khả quan. Các thị trường mới nổi hưởng lợi từ việc sức mạnh đồng USD sụt giảm.
Tuy nhiên, không dễ dàng để giữ nhiệt lượng trên tất cả mặt trận này. Nó có thể buộc các nhà chính sách phải tăng cường nỗ lực kích thích, ngay cả khi một số chính phủ đang tìm cách cắt giảm gói cứu trợ.
 |
| Số lượng việc làm mới tại Mỹ gia tăng trong tháng 8 nhưng vẫn thấp hơn kỳ vọng. Ảnh: Reuters. |
Vaccine chống Covid-19 cũng không thể sớm được đưa vào sử dụng trên quy mô cần thiết để kiểm soát dịch Covid-19. Trong khi đó, đây là điều kiện quan trọng để giúp các hoạt động kinh tế trở lại bình thường.
Những cản trở cũng vẫn còn rất nhiều. Trên thị trường lao động, các gói cứu trợ của chính phủ đã giúp thúc đẩy sự phục hồi ban đầu. Tuy nhiên, việc tái cấu trúc, bao gồm trang bị lại cho doanh nghiệp, phân bổ nguồn lực và tái đào tạo người lao động, có thể đòi hỏi một quãng thời gian dài.
Trong tháng qua, một số thương hiệu công nghiệp nổi tiếng nhất thế giới đã đưa ra tín hiệu về việc cắt giảm việc làm.
Tập đoàn vận tải lớn nhất thế giới A.P. Moller-Maersk A/S đang lên kế hoạch thay đổi và có thể gây ảnh hưởng đến hàng nghìn người lao động. Ford Motor Co. cắt giảm khoảng 5% lao động tại Mỹ, trong khi United Airlines Holdings Inc. sẽ loại bỏ khoảng 16.000 việc làm vào tháng tới.
Khó duy trì tốc độ phục hồi
Bên cạnh đó là những dấu hiệu đáng lo ngại khác. Tại Trung Quốc, người tiêu dùng vẫn chi tiêu dè sẻn. Các ngân hàng lớn nhất của nước này mới đây công bố mức giảm lợi nhuận tồi tệ nhất trong hơn một thập kỷ qua khi nợ xấu tăng cao.
Các nhà lập pháp Mỹ tiếp tục tranh cãi về gói kích thích tài chính. Có thể cần bơm nhiều tiền hơn để kích thích nền kinh tế lớn nhất thế giới.
"Việc gia tăng 1,4 triệu việc làm trong tháng 8 đã cho thấy các bước đi là đúng đắn", ông Ryan Sweet, Trưởng bộ phận Nghiên cứu chính sách tiền tệ tại Moody's Analytics, bình luận. "Nhưng nền kinh tế cần phải duy trì tốc độ đó. Sẽ khó thực hiện được việc này nếu không có thêm các biện pháp kích thích tài khóa", ông nhấn mạnh.
Các chỉ số đo lường hoạt động kinh tế của châu Âu không mấy lạc quan. Hàng loạt nhà máy đang cố gắng cắt giảm chi phí do nhu cầu và lợi nhuận sụt giảm. Trong khi Pháp và Đức vẫn mở rộng những chương trình hỗ trợ việc làm, Anh có thể kết thúc chương trình này vào tháng 10 và đẩy hàng triệu người vào nguy cơ mất việc làm.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã tuyên bố từ chức vào tháng trước với lý do sức khỏe. Trong một cuộc họp báo, ông cảnh báo rằng mùa đông đang đến và quốc gia "cần phải hành động để ngăn chặn virus".
 |
Triển vọng của nền kinh tế toàn cầu vẫn u ám. Ảnh: Bloomberg. |
"Các dữ liệu cho thấy sự phục hồi nhanh chóng trong quý II/2020 nhưng đình trệ vào quý III. Vẫn còn cơ hội để trở lại. Nếu Mỹ cũng giống Đức, chẳng hạn như trong việc ngăn chặn virus và đưa hoạt động kinh tế trở lại, sẽ có một kết quả tích cực đáng kể. Để trở lại trạng thái bình thường như trước khi dịch Covid-19 bùng phát, cần phải có vaccine", Chuyên gia Kinh tế trưởng Tom Orlik tại Bloomberg bình luận.
Thị trường chứng khoán dễ bị ảnh hưởng bởi các số liệu kinh tế trong những tháng tới, khi gói hỗ trợ tài khóa dần cạn kiệt.
"Về mặt định giá, chúng ta phải nhìn xa hơn những gì xảy ra trong tuần này. Hỗ trợ tiêu dùng không còn tích cực, kéo theo đó là đầu tư kinh doanh và tăng trưởng kinh tế Mỹ", ông Catherine Mann, Chuyên gia Kinh tế trưởng toàn cầu tại Citigroup Inc., nhận xét.
Theo ông Warwick McKibbin tại Viện Brookings và Đại học Quốc gia Australia, ngay cả khi vaccine được tìm ra, việc đưa vào sử dụng với quy mô toàn thế giới cũng mất rất nhiều thời gian. Các mô hình của ông chỉ ra đến năm 2025, virus có thể gây thiệt hại 35.000 tỷ USD cho nền kinh tế thế giới.
"Bạn phải tiêm chủng cho rất nhiều người trước khi chi phí kinh tế bắt đầu giảm xuống", ông nhận định.
