Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter phát biểu tại Đối thoại Shangri-La sáng 30/5. Ảnh: CNA |
"Chỉ trong vòng 18 tháng, Trung Quốc cải tạo một khu vực có diện tích tới 2.000 mẫu Anh (8,1 km2). Chúng ta không thể biết họ sẽ còn bồi đắp tới mức độ nào", ông Carter phát biểu tại Đối thoại Shangri-La vào sáng 30/5.
Người đứng đầu Lầu Năm Góc cho biết, Mỹ "quan ngại sâu sắc" về hành động của Bắc Kinh nhằm thay đổi hiện trạng và tạo nên bất ổn, quân sự hóa khu vực tranh chấp. Ông cảnh báo những hành động của Bắc Kinh sẽ làm gia tăng "rủi ro xảy ra những tính toán sai lầm hoặc đụng độ", theo Reuters.
Bộ trưởng Carter tiếp tục yêu cầu Trung Quốc "chấm dứt ngay lập tức" hoạt động xây thêm đảo nhân tạo và quân sự hóa những cơ sở đã hình thành.
"Việc biến bãi đá ngầm thành sân bay không giúp họ có quyền áp dụng quyền chủ quyền hoặc áp đặt hạn chế lưu thông hàng hải và hàng không quốc tế ở khu vực", ông nhấn mạnh.
Một ngày trước đó, Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận Trung Quốc đưa pháo cối đến một đảo nhân tạo ở Biển Đông. Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain tuyên bố đây là hành vi khiến tình hình leo thang.
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, Tướng Nakatani, nói Trung Quốc cải tạo đất trên Biển Đông là hành vi "vô cùng đáng tiếc".
"Tôi mong họ sẽ không âm mưu thay đổi hiện trạng biển Hoa Đông như vậy. Tôi hy vọng các nước, bao gồm Trung Quốc, sẽ hành động như một cường quốc có trách nhiệm", ông Nakatani nói.
Tuy nhiên, tại Đối thoại Shangri-La, ông Carter thể hiện thái độ hướng đến hòa giải hơn so với những phát biểu cứng rắn trước đó, theo Bloomberg. Ông thúc giục các bên liên quan trong tranh chấp trên Biển Đông sớm đồng thuận về Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC) trước khi năm 2015 kết thúc. Người đứng đầu Bộ Quốc phòng Mỹ cũng cho rằng ASEAN cần đóng vai trò dẫn đầu trong nỗ lực này.
"Sử dụng biện pháp quân sự đối với tranh chấp trên Biển Đông là việc bất khả thi. Tại thời điểm quan trọng hiện nay, chúng ta cần nối lại các biện pháp ngoại giao, tập trung tìm kiếm một giải pháp bền vững để bảo vệ quyền và lợi ích của tất cả các bên", Bộ trưởng Carter nói.
Ông Carter cũng khẳng định quân đội Mỹ sẽ tiếp tục những chuyến bay và tàu tuần tra Biển Đông để bảo đảm tự do hàng hải và hàng không theo luật pháp quốc tế; bác bỏ lập luận của Bắc Kinh rằng Mỹ đang can thiệp vào chuyện nội bộ ở khu vực khác.
Đại tá Zhao Xiaozhuo, thành viên đoàn Trung Quốc dự Đối thoại Shangri-La, cho biết phát biểu của ông Carter "cân bằng hơn" so với cựu Bộ trưởng Chuck Hagel hồi năm ngoái.
"Mỹ thường sử dụng biện pháp phê phán. Đây không phải là cách hiệu quả. Nó không thể giải quyết vấn đề mà thậm chí còn trở thành một phần nguyên nhân", ông Zhao nói bên lề hội nghị.