Chiều 6/3, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã chủ trì cuộc họp với một số bộ, ngành liên quan để nghe Ngân hàng Nhà nước Việt Nam báo cáo về hoạt động cho vay ngang hàng (P2P Lending) hiện nay.
P2P Lending là mô hình kinh doanh mới, dịch vụ sáng tạo dựa trên nền tảng công nghệ số kết nối trực tiếp người đi vay với người cho vay (nhà đầu tư) mà không thông qua trung gian tài chính. Theo đó, “công ty P2P Lending” cung cấp nền tảng giao dịch trực tuyến (platform) để người đi vay kết nối, trực tiếp vay mượn với người cho vay.
Toàn bộ hoạt động vay, trả nợ (gốc, lãi) giữa người đi vay và người cho vay được nền tảng giao dịch trực tuyến ghi nhận và lưu trữ bằng các bảng điện tử, số hóa.
Tại Việt Nam, hệ thống pháp luật chưa có quy định quản lý riêng và cũng không cấm (trừ trường hợp được xác định là hoạt động ngân hàng) nên mô hình này xuất hiện cách đây khoảng 2 năm với 40 công ty đang hoạt động theo dạng thức truyền thống nêu trên.
 |
| Ngân hàng Nhà nước cho biết vay ngang hàng ở Việt Nam có nhiều biến tướng. Ảnh minh họa. |
Theo tổ chức nghiên cứu Transparency Market Research, quy mô, tốc độ tăng trưởng lũy kế của P2P Lending dự kiến đạt 48,2% trong giai đoạn 2016-2024. Trong khi đó, định chế tài chính Morgan Stanley nhận định mức tăng trưởng 53,5% trên toàn cầu vào năm 2020.
Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Nguyễn Chí Quang cho biết nếu được quản lý tốt, P2P Lending sẽ góp phần thúc đẩy tài chính toàn diện, đặc biệt là tại các địa bàn mà hệ thống tài chính chưa phát triển, người dân, các hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa ít có khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính, ngân hàng với chi phí thấp, ít thủ tục.
Tuy nhiên ở một số quốc gia, P2P Lending đã bị lợi dụng, biến tướng gây bất ổn tới an ninh kinh tế và xã hội. Thay vì làm trung gian kết nối thông tin, có công ty P2P Lending đã huy động tài chính đa cấp để lừa đảo, chiếm dụng vốn; huy động vốn để cho vay tràn lan, phát sinh nợ xấu..
Phó thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh cho biết những hệ luỵ này biểu hiện rõ nhất tại Trung Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á. Khi Chính phủ Trung Quốc thắt chặt quản lý P2P Lending thì các công ty chuyển địa bàn hoạt động sang các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam. Trong 40 công ty P2P Lending đang hoạt động ở nước ta thì có 10 công ty có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Ông Nguyễn Kim Anh đề nghị Chính phủ ban hành một Nghị quyết để cho chủ trương thực hiện và Thủ tướng ban hành Quyết định cho phép thí điểm thực hiện để tiến tới tổng kết, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý quản lý.
Lãnh đạo NHNN cho rằng trước mắt nên quản lý trong phạm vi P2P Lending kết nối trực tiếp người đi vay với người cho vay (nhà đầu tư) như phần lớn các công ty đang hoạt động tại Việt Nam hiện nay. Ông đề nghị chưa mở rộng cho sự tham gia của các tổ chức tài chính và không cho phép các công ty P2P Lending được quyền huy động vốn để cho vay.
Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đồng tình với kiến nghị của các bộ, ngành, cho rằng cần có dự thảo quyết định của Thủ tướng quy định về phương thức hoạt động truyền thống của P2P Lending, kết nối trực tiếp người đi vay với người cho vay, đồng thời xem xét việc mở rộng sự tham gia của các tổ chức tài chính.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh dự thảo quyết định thể hiện rõ quan điểm Nhà nước nghiêm cấm và sẽ xử lý nghiêm các hành vi biến tướng của mô hình kinh doanh mới này.
Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục đánh giá rõ hơn thực trạng hoạt động của 40 công ty P2P Lending ở Việt Nam và giao NHNN là cơ quan chủ trì soạn thảo quyết định của Thủ tướng, bao gồm các nội dung cơ bản của các khuôn khổ quản lý rủi ro, thanh tra, kiểm tra, giám sát và trách nhiệm của từng bộ, ngành liên quan.
