Ngày 2/9, Tổng cục Phát thanh và Truyền hình Trung Quốc (NRTA) ra thông báo về việc tăng cường quản lý giới giải trí. Trong đó, có một mục ghi rõ kiên quyết bài trừ việc nam nghệ sĩ xây dựng hình tượng nữ tính.
Nhiều ý kiến cho rằng quyết định trên là kết quả của việc ngày càng có nhiều sao nam Hoa ngữ theo đuổi hình tượng phi giới tính (unisex), thậm chí đến mức nữ tính hóa quá mức. Theo quan điểm của NRTA, trào lưu này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giới trẻ, tạo nên xu hướng thẩm mỹ lệch lạc.
Thời đại của những chàng trai "mặt hoa da phấn"
Theo SCMP, xu hướng nữ tính hóa ở showbiz Hoa ngữ xuất phát từ trào lưu trang điểm của các nhóm nhạc thần tượng, chủ yếu là thần tượng pop. Hình ảnh này có thể phù hợp với các sân khấu biểu diễn âm nhạc, nhưng lại không tương thích với khuôn mẫu nam tính tồn tại hàng nghìn năm trong văn hóa truyền thống Trung Quốc.
Sao nam trang điểm đậm ở Trung Quốc hiện nay thường được chia thành hai trường hợp chính: Trang điểm để quay phim (chủ yếu là phim cổ trang thần tiên) và trang điểm cho ca sĩ thần tượng. Điểm chung của hai trường hợp này đều là lớp nền da quá trắng và dày phần, môi tô son đỏ. Với ca sĩ thần tượng, phần mắt của các sao nam còn được tô vẽ cẩn thận với nhiều loại phấn mắt màu sắc nổi bật, nhũ lấp lánh.
  |
| Lưu Vũ (trái) bị chỉ trích vì trang điểm quá dày và nữ tính. La Vân Hi (phải) tô điểm son phấn để quay phim cổ trang thần tiên. |
Nhìn chung, khán giả có thể chấp nhận việc diễn viên trang điểm để quay phim. Nhưng vẫn có ý kiến cho rằng nên giảm bớt mức độ "tô son điểm phấn" cho sao nam để giữ lại sự nam tính. Bởi trong nhiều bức ảnh hậu trường, đôi khi lớp trang điểm của nam diễn viên còn đậm hơn cả bạn diễn nữ.
Về phần các ca sĩ thần tượng, khán giả đất nước tỷ dân cũng đưa ra nhiều quan điểm trái chiều, nhưng phần đông vẫn phản đối các nam ca sĩ mặc quần áo và trang điểm quá dày, quá nữ tính.
Trong nhiều năm qua, những nam ca sĩ có ngoại hình gầy nhỏ, trắng trẻo, "mặt hoa da phấn" vẫn luôn vấp phải chỉ trích từ phía khán giả. Giai đoạn 2014-2015 có Lộc Hàm (Luhan - cựu thành viên EXO), sau đó Thái Từ Khôn vướng phải tranh cãi nữ tính hóa tương tự. Gần nhất, Lưu Vũ - center nhóm INTO1 của Sáng tạo doanh 2021 - cũng bị chỉ trích vì trang điểm dày phấn, khiến da mặt và da cổ lệch tông, thường tô son đỏ đậm và đánh mắt nhiều màu.
Tuy nhiên, việc sao nam Hoa ngữ chạy theo hình tượng unisex, với vóc dáng mảnh mai và gương mặt "đẹp hơn hoa" vốn là sản phẩm của thị hiếu khán giả. Nhóm khán giả nữ ở độ tuổi 14-20 có xu hướng yêu thích những nghệ sĩ đẹp thanh tú, trắng trẻo, gầy gò hơn là hình tượng nam tính, khỏe khoắn.
Để đáp ứng thị hiếu người hâm mộ, sao nam phải chạy theo trào lưu gầy ốm, trắng trẻo. Nếu có ý định thay đổi hình ảnh để khỏe mạnh hơn hoặc phù hợp với vai diễn, sao nam Hoa ngữ có thể bị chính người hâm mộ chỉ trích.
Chẳng hạn, Tiêu Chiến từng bị người hâm mộ yêu cầu không được tập tạ, tăng cơ nữa, bởi sau khi tập gym vóc dáng của nam diễn viên đã trở nên săn chắc, bắp tay nổi rõ. Hay Vương Nhất Bác bị nhiều người chê béo và "phá dáng" khi nỗ lực tăng cân để vào vai bộ đội đặc chủng trong phim điện ảnh Cảnh sát giữ gìn hòa bình.
  |
| Vương Nhất Bác (trái) bị chê "phá dáng" khi tăng cân để đóng phim. Fan yêu cầu Tiêu Chiến (phải) không được tập tạ. |
Cuộc khủng hoảng hình tượng của sao nam Hoa ngữ
Ở Trung Quốc, các sao nam ngoại hình trắng trẻo, thư sinh được gọi bằng cụm từ “tiểu thịt tươi”. Và không phải tới khi NRTA có thông báo tiêu diệt thẩm mỹ nương pháo (cụm từ chỉ hình tượng nữ tính, ẻo lả lệch chuẩn), quan điểm "tiểu thịt tươi" gây ra cuộc khủng hoảng nam tính ở Trung Quốc đã xuất hiện từ lâu.
Nguyên nhân đến từ việc rất nhiều nam nghệ sĩ trẻ vì tuân theo thị hiếu khán giả nữ, đã theo đuổi hình tượng unisex, thanh tú, nữ tính từ ngày đầu gia nhập ngành giải trí. Ca sĩ thần tượng chiếm số lượng lớn trong số này, có thể kể tới Thái Từ Khôn, Hoàng Minh Hạo, Tiểu Quỷ, Châu Chấn Nam...
Bên cạnh đó, trào lưu phim đam mỹ, trong đó chủ yếu là cổ trang đam mỹ, bùng nổ cũng khiến các nam diễn viên phải giảm cân để thật gầy gò, dưỡng da trắng và tìm cách khiến cho gương mặt trở nên nhu hòa, mềm mại. Ngoại hình gầy, trắng, nữ tính được xem là tiêu chuẩn cơ bản để nam diễn viên đóng phim cổ trang, đặc biệt là đam mỹ.
Vì vậy, trong các văn bản được công bố ngày 2/9, NRTA cũng tuyên bố ngăn chặn phim đam mỹ để tránh làm lệch lạc tư tưởng cũng như thẩm mỹ giới trẻ. Theo đó, từ nay các phim truyền hình và game show lên sóng phải tăng cường quảng bá văn hóa và truyền thống cách mạng, đi theo chuẩn thẩm mỹ đúng đắn (do nhà nước đề ra), kiểm soát trang phục, kiểu tóc và lớp trang điểm của nghệ sĩ.
  |
| Châu Chấn Nam (trái) và Hoàng Minh Hạo (phải) có gu thời trang phi giới tính, không ngại mặc váy và các item dành cho phái nữ. |
Loạt yêu cầu trên khiến người hâm mộ lo lắng cho sự nghiệp của thần tượng, gồm cả diễn viên và ca sĩ. Bởi sau khi thông báo của NRTA được đưa ra, nhiều nguồn tin khẳng định loạt phim đam mỹ cải biên đã quay xong như Hạo Y Hành, Phong Hỏa Lưu Kim, Vai trái có bạn... sẽ không có cơ hội phát sóng, thông tin về các bộ phim này cũng không được cập nhật. Các nam ca sĩ có thói quen trang điểm đậm, mặc quần áo nữ tính cũng bị nhắc nhở, hạn chế hoặc cắt sóng.
Rõ ràng, các sản phẩm âm nhạc, phim ảnh của loạt sao trên đều gặp rắc rối, có thể bị "tồn kho" cao. Chính các nam nghệ sĩ cũng đứng trước khả năng phải thay đổi toàn bộ hình ảnh, phong cách để tiếp tục hoạt động nghệ thuật.
Quyết định đưa giới giải trí về một quy chuẩn nhất định cũng vấp phải tranh luận gay gắt từ phía khán giả.
Theo SCMP, việc "tẩy chay văn hóa thần tượng", đồng thời thiết lập một "tiêu chuẩn thẩm mỹ đúng đắn" được xem như một động thái bức ép tính tự do sáng tạo của nghệ thuật và nghệ sĩ. Ah Qiang - một nhân viên tổ chức phi chính phủ cấp cao có trụ sở tại Quảng Châu - đưa ra quan điểm: “Sự thể hiện bản dạng giới của một người không liên quan đến tài năng, tính cách của họ, hay việc họ có đóng góp cho xã hội hay không".
"Đây là sự phân biệt đối xử chống lại những người có bản dạng giới khác biệt, hoặc có xu hướng nữ tính, đó là sự xung đột giữa tiêu chuẩn thẩm mỹ lạc hậu và sự cá nhân hóa trong xã hội hiện đại", SCMP trích dẫn lời Ah Qiang.
  |
| Lộc Hàm (trái) từng bị chỉ trích vì ngoại hình quá nữ tính. Thái Từ Khôn (phải) vướng vào tranh cãi vì sở thích trang điểm và mặc trang phục unisex. |
