Trung Quốc, Nga, Mỹ giành giật không phận quốc tế

Theo chỉ huy Không quân Mỹ tại khu vực, hàng loạt vụ đụng độ trên không gần đây giữa máy bay quân sự Mỹ và các máy bay Trung Quốc, Nga ở Thái Bình Dương là kết quả của chiến lược ngày một quả quyết hơn từ hai đối thủ của Mỹ khi họ nỗ lực phô diễn sức mạnh vượt khỏi biên giới đất nước.

Tướng Herbert Hawk Carlisle, phụ trách Không quân Mỹ ở Thái Bình Dương cho biết, hải quân và không quân Trung Quốc đang tiếp tục hoạt động rất mạnh mẽ và trở nên tích cực hơn tại các vùng biển, không phận quốc tế ở châu Á.

Carlisle cho hay, các lực lượng Mỹ và Trung Quốc thường xuyên "đụng" nhau ở các khu vực của Biển Đông và Hoa Đông - nơi họ hiếm khi chạm trán trong quá khứ. Kể từ khi đưa tàu sân bay đầu tiên vào hoạt động hai năm trước, Hải quân Trung Quốc đã tiến hành nhiều hoạt động xa bờ và tuần tra chặt chẽ các khu vực ở vùng biển tranh chấp, nơi các công ty dầu khí Trung Quốc cũng đang hoạt động thăm dò khai thác.

Những động thái này khiến quân đội Mỹ phải triển khai các tàu và máy bay trinh sát nhằm theo dõi diễn biến. Quân đội Trung Quốc thường phản ứng bằng cách chặn máy bay Mỹ khi cả hai hoạt động ở vị trí khá gần. "Tất cả đã khiến căng thẳng gia tăng", ông Carlisle nhấn mạnh.

Theo các quan chức Mỹ, một trong những lần chạm trán ấy thậm chí đã vượt khỏi tầm kiểm soát vào tháng 8, khi một máy bay chiến đấu Trung Quốc J-11 áp sát máy bay tuần tra Poseidon P-8 của Hải quân Mỹ.

Phó đô đốc John Kirby, thư ký báo chí Lầu Năm Góc, cho biết máy bay Trung Quốc bay sượt ngang dưới bụng chiếc P-8, sau đó làm một cú dựng đứng, cắt mặt một góc 90 độ ngay trước mũi phi cơ đối phương. Sự việc diễn ra khi P-8 thực hiện chuyến bay thường lệ phía trên hải phận quốc tế cách đảo Hải Nam khoảng 220 km về phía đông.

Vào thời điểm đó, quan chức Lầu Năm Góc đã phản đối công khai và đưa ra các hình ảnh chụp vụ việc, coi đó là bằng chứng cho thấy hành xử vô trách nhiệm của phi công Trung Quốc. Họ cho hay phía Trung Quốc cũng đã thực hiện 3 vụ chặn nguy hiểm khác với các máy bay Mỹ hồi đầu năm nay.

Về phần mình, ông Carlisle tỏ ra thận trọng hơn khi nói rằng, ông không cho rằng các lãnh đạo quân sự Trung Quốc đang tìm cách khiêu khích, để kích động một cuộc xung đột. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận nguy cơ này sẽ gia tăng khi Trung Quốc tập trung vào sức mạnh quân sự và hành động ở phạm vi xa hơn biên giới quốc gia.

Để ngăn chặn việc này, Lầu Năm Góc đã cố gắng tăng cường kênh thông tin liên lạc và mở rộng quan hệ chính thức với quân đội Trung Quốc. Tuy nhiên họ cũng thừa nhận rằng, vấn đề không thể giải quyết ngay trong một sớm một chiều.

Trong khi Lầu Năm Góc đối mặt với hoạt động quân sự gia tăng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương, họ cũng gặp thách thức khi Nga đang thực hiện các sứ mệnh trinh sát và ném bom tầm xa hơn trong khu vực và thậm chí còn tiếp cận lãnh thổ Mỹ.

Ngày 17/9, các máy bay chiến đấu Mỹ đã ngăn chặn một số máy bay quân sự Nga gồm: hai máy bay chiến đấu, hai máy bay ném bom tầm xa và hai máy bay tiếp dầu - khi chúng bay ở không phận quốc tế gần bờ biển Alaska. Quan chức Mỹ cho biết, họ cũng chứng kiến ngày càng nhiều máy bay ném bom Nga bay gần Guam, lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương.

Theo Carlisle, hoạt động của máy bay Nga là một phần chiến lược của Tổng thống Vladimir Putin "nhằm đưa Nga vào một vị trí thích hợp và đúng đắn trong trật tự quốc tế".