Trên tờ National Interest hôm 3/6, ông Rory Medcalf, giám đốc chương trình an ninh quốc tế tại Viện nghiên cứu Lowy của Australia đồng thời là chuyên gia tại Viện nghiên cứu Brookings của Mỹ, nêu rõ hành động hung hăng của Trung Quốc trên Biển Đông thời gian gần đây là nhằm thay đổi hiện trạng trong khu vực.
Theo ông Rory Medcalf, sở dĩ Trung Quốc chọn Việt Nam là nước để khiêu khích bởi, cũng như Ukraina, Việt Nam không phải đồng minh của Mỹ. Do đó, Bắc Kinh sẽ có lợi thế gấp đôi trong việc chỉ rõ những giới hạn của Washington trong nỗ lực nhằm xây dựng các mối quan hệ đối tác mới ở châu Á.
 |
| Tàu Trung Quốc phun vòi rồng tấn công tàu cảnh sát biển Việt Nam tại vùng biển gần giàn khoan trái phép Hải Dương 981. Ảnh: Reuters |
Qua những động thái mới đây của Trung Quốc, các quốc gia có tranh chấp hàng hải khác với Bắc Kinh đã tăng cường an ninh với Mỹ và Nhật Bản để đầu tư vào lĩnh vực quốc phòng. Theo cách của riêng mỗi quốc gia, Malaysia, Indonesia, Singapore và Philippines đang đẩy mạnh sự hợp tác với hải quân Mỹ.
Theo giám đốc chương trình an ninh quốc tế tại Viện nghiên cứu Lowy của Australia, một Việt Nam kiên cường cũng sẽ nỗ lực gấp đôi để đối phó với nước láng giềng lớn mà hung hăng, trong đó có việc sử dụng biện pháp pháp lý như Philippines đã làm, nhằm cô lập Trung Quốc bằng luật pháp và dư luận quốc tế.
Bắc Kinh có thể giả vờ nhún vai từ chối một hành động pháp lý. Nhưng họ sẽ gặp rắc rối khi Việt Nam hay các quốc gia khác ở Đông Nam Á kiện Trung Quốc lên tòa án quốc tế dưới sự ủng hộ của Mỹ, châu Âu và các nước khác.
Một sự thật không thể chối bỏ là, trong những năm gần đây, Trung Quốc ngày càng hung hăng trong các tranh chấp hàng hải. Phía sau sự hung hãn đó, ít nhất các quan chức nước này cần biết rằng, họ không thể trở thành những "kẻ giật dây" cho những nguy hiểm trong khu vực. Đây sẽ là một vở kịch dài mà kịch bản không phải do riêng Trung Quốc viết.
Về quan hệ giữa Nga và Trung Quốc, ông Rory Medcalf nhận định, họ có thể hưởng lợi ích lẫn nhau sau khi một thỏa thuận khí đốt khổng lồ sau nhiều năm đàm phán đã được hiện thực hóa. Tuy nhiên, sự hào nhoáng của các cuộc hội nghị và mối quan hệ thân thiết giữa Tổng thống Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình tỷ lệ nghịch với sự tin tưởng về chiến lược thực sư giữa Moscow và Bắc Kinh. Nga không muốn làm việc “dưới trướng” Trung Quốc. Họ có quyền bán khí đốt cho Nhật và tăng số lượng vũ khí tới Viêt Nam cũng như Ấn Độ. Các chiến lược gia hai nước sẽ luôn canh chừng nhau trong mối quan hệ dài hạn.
