Trọn bộ 'Lịch sử văn minh thế giới' có bản tiếng Việt

The Story of Civilization là bộ sách nổi tiếng của sử gia, triết gia Will Durant và vợ - Ariel Durant. Tháng 10/2020, Viện Giáo dục IRED công bố những cuốn sách dịch đầu tiên trong bộ sách với tên gọi Lịch sử văn minh thế giới và cho biết sẽ dịch toàn bộ tác phẩm nhằm giúp độc giả Việt dễ dàng tiếp cận với các nền văn minh tiêu biểu trong lịch sử loài người.

Buổi toạ đàm ra mắt bộ sách được tổ chức tại TP.HCM. Ảnh: BTC.

Sau nhiều năm, vừa qua, toàn bộ bản dịch tiếng Việt của tác phẩm nổi tiếng này đã chính thức được giới thiệu đến công chúng trong buổi tọa đàm ngày 7/4 tại TP.HCM, đánh dấu cuộc hành trình 7 năm của nhóm dịch giả và đơn vị làm sách.

Biên niên sử đồ sộ về các nền văn minh

The Story of Civilization của vợ chồng Will Durant được viết từ năm 1935 đến năm 1975, được xem là “biên niên sử” đồ sộ về các nền văn minh trải dài trong suốt 2.500 năm lịch sử của nhân loại.

Ngay cả khi chưa có bản dịch tiếng Việt hoàn chỉnh, nó đã trở thành cái tên quen thuộc với nhiều thế hệ sinh viên và giới sử học thông qua những bản trích dịch của học giả Nguyễn Hiến Lê như: Lịch sử văn minh Ấn Độ, Lịch sử văn minh Trung Quốc, Nguồn gốc văn minh…

Trước 1975, học giả Nguyễn Hiến Lê đã dịch nhiều phần từ bản tiếng Pháp để giới thiệu về các nền văn minh như Ấn Độ, Trung Quốc… song không đầy đủ. Đến bản dịch do Viện Giáo dục IRED tổ chức, những dịch giả như Phạm Viêm Phương, Mai Sơn, Phan Thanh Lưu, Huỳnh Ngọc Chiến, Bùi Xuân Linh… mới quyết định dịch toàn bộ tác phầm này từ nguyên tác tiếng Anh.

Nhận xét về hành trình dịch thuật của tác phẩm này, TS Quách Thu Nguyệt cho rằng: “Để hoàn thành công trình dịch thuật này quả thật là một sự dũng cảm rất lớn của Viện IRED cùng các dịch giả uyên bác. Bởi công trình này quá hoành tráng, đồ sộ và cực kì nặng ký về cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Nhưng đến cuối cùng, trọn bộ 45 quyển sách này đã được hiện hữu một cách bề thế, sang trọng và có giá trị to lớn trước cộng đồng ngày hôm nay.”

Một phần trong bộ sách Lịch sử văn minh thế giới. Ảnh: BTC.

Bản dịch gồm 11 phần như nguyên tác, khái quát một cách có hệ thống 11 vùng đất lớn và những thời đại quan trọng bậc nhất trong lịch sử. Mỗi phần trung bình gồm 3-6 tập sách, tổng cộng gồm 45 tập. Đó là tâm huyết mà hai tác giả Will Durant và Ariel Durant đã dành gần một nửa thế kỷ để đi khắp thế giới và làm việc miệt mài khoảng 14 tiếng mỗi ngày.

Hiểu về nguồn gốc của văn minh

Theo TS Giản Tư Trung, bộ sách thể hiện một quan niệm tiến bộ và hài hòa về cách đọc và cách hiểu lịch sử. Qua đó, Will Durant đã tạo nên một thể loại mới gọi là "Lịch sử tích hợp" (Integral history) nhằm thể hiện một cách sinh động nhất những gì đã góp phần vào việc hình thành, phát triển và cả sự suy tàn của các nền văn minh.

“Hầu như ai trong chúng ta cũng muốn trở thành con người văn minh… Nhưng thế nào là văn minh, và làm sao chúng ta có thể tìm hiểu và học hỏi từ các nền văn minh trên thế giới từ cổ chí kim, từ Đông sang Tây một cách nhanh nhất và trọn vẹn nhất để làm giàu văn minh của chính mình, gia đình mình, tổ chức mình và dân tộc mình? Lời đáp nằm ở bộ sách Lịch sử văn minh thế giới của sử gia, triết gia, tác gia Will và Ariel Durant”, ông nói.

Will Durant mở đầu bộ sách với khái niệm cơ bản về nền văn minh - một trật tự xã hội thúc đẩy sự sáng tạo văn hóa. Vì thế, văn minh gắn liền với khai phóng trí óc, sự tự do của con người.

“Nếu ví von lịch sử từ xưa cổ của các triều đại như những dòng sông trôi chảy xuyên suốt, thì toàn bộ nền văn minh của nhân loại là hai bên bờ sông vẫn luôn trường tồn. Đó cũng là triết lý mà tác giả muốn gửi gắm trong tác phẩm và quan trọng hơn hết là lòng biết ơn của con người đối với nền văn minh của nhân loại”, Phạm Viêm Phương - một trong các dịch giả của bộ sách - chia sẻ.

Cũng trong buổi toạ đàm, TS Bùi Trân Phượng bày tỏ mong muốn lan tỏa tinh thần đọc sách đến tất cả các độc giả, đặc biệt là độc giả trẻ. Bởi theo bà, đây là bộ sách xứng đáng để đọc và khám phá. Với ngòi bút kể chuyện bậc thầy và tinh thần hướng đến đại chúng, Will Durant đã kể lại lịch sử theo lối văn chương hấp dẫn, chân thực, nhằm giúp độc giả có thể tiếp cận với các nền văn minh tiêu biểu trong lịch sử nhân loại.

Tác giả bộ sách được trao giải Pulitzer năm 1967 và được Tổng thống Gerald Ford trao huân chương cao quý nhất của Chính phủ Mỹ dành cho cá nhân, Huân chương Tự do của Tổng thống năm 1977. Với bộ sách đồ sộ này, Will Durant cũng lọt vào danh sách những sử gia vĩ đại của nhân loại.