Lớn lên trong một khu ổ chuột hồi thập niên 70 của thế kỷ trước, Zica Assis bắt đầu mưu sinh bằng công việc trông trẻ khi mới 9 tuổi. Sau đó cô làm công việc giặt và dọn vệ sinh, BBC đưa tin.
Ở một đất nước mà 43% dân số là người đa chủng tộc và 8% là người da đen, Zica – giống như hàng triệu người Brazil khác, có mái tóc xoăn châu Phi. Nhưng cô gái trẻ cảm thấy cô phải làm thẳng tóc để kiếm việc.
 |
| Để tạo ra liệu pháp làm tóc xoăn hoàn hảo, Zica Assis trải qua vô số sai lầm trong 10 năm. Ảnh: BBC |
“Mọi người coi mái tóc châu Phi là luộm thuộm và bẩn. Vì thế tôi duỗi tóc để có thể tìm công việc trông trẻ. Mặc dù vậy, tôi luôn cảm thấy xa lạ với mái tóc thẳng”, nữ doanh nhân 54 tuổi kể.
Hành trình tìm niềm đam mê
Với khao khát phục hồi mái tóc xoăn, Zica tìm một chuyên gia có khả năng giúp cô sở hữu mái tóc mà cô có thể duỗi thẳng hoặc uốn cong vào mọi thời điểm. Nhưng cô không thể tìm ra người nào có khả năng như vậy. Vì thế cô quyết định tự làm việc đó cho bản thân.
Khi bước sang tuổi 21, Zica đăng ký học tại một trường đào tạo nghề tóc để hiểu cấu trúc mái tóc của cô, đồng thời tạo ra một liệu pháp để cô có thể sở hữu mái tóc xoăn mà cô luôn mơ ước.
“Tôi thích mái tóc của tôi khi nó ướt, bởi tóc sẽ trở nên dễ uốn và các nếp tóc khá đẹp. Đó là kết quả mà tôi muốn liệu pháp của tôi tạo ra”, Zica kể.
Sau 10 năm và vô số sai lầm, cuối cùng Zika tìm ra công thức hoàn hảo để biến ước mơ thành hiện thực.
“Em trai Rogerio của tôi trở thành đối tác của tôi với tư cách là vật thí nghiệm. Tôi dùng mái tóc của cậu ấy để thử các sản phẩm mà tôi tự chế. Trong một lần thí nghiệm, tóc của em trai tôi rụng hết. Một số lỗi cũng xuất hiện trên đầu tôi”, nữ doanh nhân kể về hậu quả của những sai lầm trong quá trình chế dung dịch uốn tóc.
 |
| Khu ổ chuột mà Zica Assis từng sống thời cơ hàn tại thành phố Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh: BBC |
Thay vì cho dung dịch vào chai rồi bán, Zica quyết định mở một tiệm tóc mang tên Beleza Natural, nơi nhân viên của cô có thể dùng sản phẩm để phục vụ những người sở hữu mái tóc châu Phi.
Áp dụng chiến thuật tiếp thị du kích
Để khởi sự kinh doanh, Zica “tập hợp” ba đối tác: em trai Rogerio, người chồng Jair Conde và cô bạn gái Leila Velez.
Không ai trong số họ có kinh nghiệm điều hành doanh nghiệp. Em trai và cô bạn gái của Zica làm việc tại một chi nhánh của tập đoàn McDonald’s, còn chồng cô là tài xế taxi.
Để có tiền khởi nghiệp, chồng Zica quyết định bán chiếc xe taxi – tài sản đáng giá duy nhất mà họ sở hữu.
Do vốn không đủ lớn để quảng cáo, họ nảy ra ý tưởng “tiếp thị du kích”. Họ dán những áp phích bên trong những xe buýt chạy qua khu vực họ sống.
Những tấm áp phích thu hút sự chú ý của những khách hàng đầu tiên. Sau đó, nhờ những lời giới thiệu tích cực, chỉ trong vài tuần rất nhiều phụ nữ bắt đầu xếp hàng bên ngoài tiệm tóc hàng ngày. Đôi khi họ xếp hàng hai giờ trước khi tiệm mở cửa.
Do đội ngũ nhân viên phải làm việc tới tận nửa đêm để đáp ứng nhu cầu khách hàng, tiệm tóc phải chuyển tới những cơ sở rộng hơn. Năm 1995, Beleza Natural khai trương cửa hàng thứ hai.
Tới năm 2005, Zica đã có 5 tiệm tóc. Để đảm bảo chất lượng và tốc độ của dịch vụ, công ty áp dụng hệ thống dây chuyền mà Rogerio và Leila lấy cảm hứng trong thời kỳ họ làm việc cho McDonald’s. Với hệ thống dây chuyền như thế, mỗi nhân viên của Beleza Natural đảm nhiệm một khâu cụ thể trong liệu pháp 5 bước.
 |
| Hiện tại Zica Assis có 33 tiệm tóc ở 5 bang của Brazil. Ảnh: BBC |
Endeavor, một tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp trên toàn thế giới, quyết định đầu tư và tư vấn cho công ty. Sự hỗ trợ của Endeavor - tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở ở New York, Mỹ - tạo điều kiện để Beleza Natural mở rộng quy mô với tốc độ chóng mặt.
Khách hàng xin làm nhân viên
Những khoản đầu tư từ tập đoàn GP Investment tại Mỹ tiếp tục chảy vào công ty trong năm 2013. Ngày nay Beleza Natural có 4.000 nhân viên. Phần lớn họ là phụ nữ từ những khu ổ chuột.
Với 90% nhân viên, đây là lần đầu tiên họ có công việc chính thức. Điều đáng ngạc nhiên là hơn 2/3 nhân viên của Beleza Natural từng là khách hàng.
Walter Sabino Junior, người sáng lập quỹ đầu tư Hi Partners Capital & Work để giúp những doanh nghiệp mới tại Brazil, nhận xét rằng bí quyết thành công của Zica là niềm đam mê và nhu cầu thị trường.
“Cô ấy đầu tư niềm đam mê vào lĩnh vực mà không ai quan tâm, và cung cấp dịch vụ với chất lượng cao. Đó là yếu tố quan trọng đối với sự phát triển của mọi doanh nghiệp”, Walter giải thích.
Bí quyết thành công
Ngày nay Beleza Natural có 33 tiệm tóc và 11 kiosk tại 5 bang ở Brazil. Số lượng khách hàng mỗi tháng của công ty lên tới 130.000. Beleza Natural cũng bán một số sản phẩm chăm sóc tóc khác – như dầu gội đầu, dầu xả dưỡng tóc và gel.
Mặc dù nền kinh tế Brazil đang lao đao, Zica dự đoán doanh số của công ty sẽ tăng 13% trong năm nay. Cô nhận định yếu tố quan trọng nhất trong thành công của công ty là 4 người sáng lập đều từng xuất thân từ tầng lớp nghèo như phần lớn khách hàng của họ.
“4 người sáng lập rất hiểu khách hàng vì họ và chúng tôi đều trải qua cuộc sống như nhau. Chúng tôi thuộc tầng lớp thu nhập thấp và biết thứ mà chúng tôi muốn. Chúng tôi biết những vấn đề mà khách hàng phải giải quyết – vật lộn với mái tóc xoăn, không được xã hội coi trọng – và cả những vấn đề cá nhân và công việc của họ”, cô bình luận.
Vào năm 2013, tạp chí Forbes đưa Zica Assis vào danh sách 10 nữ doanh nhân quyền lực nhất tại Brazil. Giới truyền thông địa phương gọi cô là "Nữ hoàng làm tóc". Sau khi vào một trường đại học để lấy bằng cử nhân về kinh doanh, hiện tại cô dành thời gian để diễn thuyết về nghiệp doanh nhân ở cả trong và ngoài nước.
