Trong hơn một năm trở lại đây, hoạt động thương mại điện tử bùng nổ tại Trung Quốc. Với sự phát triển cực thịnh của hình thức mua hàng qua mạng, nhiều sao Hoa ngữ nhanh chóng tìm đến công việc bán hàng online như một nghề phụ để kiếm thêm thu nhập, phủ sóng hình ảnh trước công chúng.
Lợi thế ngoại hình, danh tiếng giúp nghệ sĩ Trung Quốc được nhiều thương hiệu "nhờ vả" giới thiệu sản phẩm. Tên tuổi và khả năng diễn xuất "thật như bản thân là người trải nghiệm" của người nổi tiếng thu hút lượng lớn khán giả mua hàng.
Những ngôi sao bị lên án
Không ít nghệ sĩ bất chấp hình ảnh, nhận lời quảng cáo và buôn bán sản phẩm có chất lượng mập mờ, thậm chí gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Hành vi của họ bị lên án dữ dội, có người thậm chí phải đối diện với vòng lao lý.
China Daily đưa tin tháng 4, dư luận Trung Quốc chấn động trước thông tin đường dây bán thuốc giảm cân giả của nữ người mẫu Quách Mỹ Mỹ bị triệt phá. Trước đó, hình ảnh và sản phẩm cô làm người đại diện phủ sóng cũng như được bày bán khắp mạng xã hội một thời gian dài.
 |
| Quách Mỹ Mỹ bị bắt tạm giam vì bán thực phẩm giảm cân có thành phần nguy hại. Ảnh: Sina. |
Đáng lên án, thực phẩm giảm cân Quách Mỹ Mỹ đưa đến tay công chúng có chứa thành phần Sibutramine. Đây chất hóa học bị cấm tại Trung Quốc và nhiều quốc gia. Theo Sina, Sibutramine gây ức chế cảm giác thèm ăn, có thể có tác dụng phụ như tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Nam diễn viên Trần Tiểu Xuân cách đây không lâu đã bị hàng nghìn người gửi đơn khiếu nại đến Bộ Thương mại Trung Quốc vì nghi vấn bán vàng kém chất lượng.
Trong buổi livestream, tài tử Lộc đỉnh ký rao bán vàng miếng với giá 1,5 USD, đã bao gồm cước phí vận chuyển.
Thấy giá hời cũng như tin tưởng vào danh tiếng của "Vi Tiểu Bảo" họ Trần, hơn 10.000 khán giả đã đặt mua. Sau cùng, sản phẩm họ nhận về là một miếng nhựa mạ vàng, không phải vàng miếng như quảng cáo.
 |
| Trần Tiểu Xuân quảng cáo sai sự thật. Ảnh: Sohu. |
Giống Trần Tiểu Xuân, Trần Chí Bằng cũng bị khán giả tố cáo bán vàng kém chất lượng. Theo nhiều khách hàng, trang sức họ nhận được khác với mẫu nam diễn viên Hoàn Châu cách cách giới thiệu, vàng thậm chí còn bị bay màu.
Thích Vy bị tố bán son giả cho người tiêu dùng. Sản phẩm nữ diễn viên bán ra có mùi hóa chất và nhựa rẻ tiền. Khi bị người hâm mộ chất vấn, cô phớt lời mọi câu hỏi.
Vì sử dụng sản phẩm nến không đảm bảo chất lượng, có chứa hương liệu dễ bắt lửa của nữ diễn viên Dĩnh Nhi, một khách hàng cho biết nhà cô suýt bị cháy rụi, theo Chinanews.
Phan Trường Giang, Tăng Chí Vỹ, Quách Đức Cương, Uông Hàm từng gây bức xúc vì quảng cáo và buôn bán sản phẩm "gian dối", lừa đảo lòng tin của người tiêu dùng.
Chế tài cho hành vi gian dối
Theo luật quảng cáo của Trung Quốc, trường hợp nghệ sĩ chưa từng sử dụng qua thương hiệu, nhưng sử dụng danh nghĩa của mình để tung hô sản phẩm, sẽ bị quy tội có hành vi lừa dối, xâm hại đến lợi ích của người tiêu dùng. Hành vi này có thể bị phạt hành chính, cấm tham gia làm người đại diện trong 3 năm.
Trong trường hợp, nghệ sĩ có chủ đích cấu kết với tội phạm để quảng cáo, phân phối hàng hóa kém chất lượng hoặc chứa thành phần nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng, sẽ bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.
 |
| Nghệ sĩ, nhãn hàng đưa ra lời giải thích và xin lỗi khi bị tố giác bán hàng nhái, hàng kém chất lượng. Ảnh: Sohu. |
Thời gian qua, dù nhiều người nổi tiếng bị phàn nàn hám tiền, nhận quảng cáo bừa bãi không quan tâm đến chất lượng sản phẩm, công tác xử lý từ giới chức được đánh giá vẫn còn khá nhẹ tay.
Hầu hết nghệ sĩ bị tố giác đều giữ im lặng trước nghi vấn bán hàng kém chất lượng, phó thác lời giải thích cho nhãn hàng và đơn vị tổ chức buổi livestream với lý do "chỉ làm theo yêu cầu của thương hiệu". Theo Sina, số lượng người nổi tiếng lên tiếng nhận sai và xin lỗi khán giả đếm trên đầu ngón tay.
Sau đó, các vụ việc đều nhanh chóng bị quên lãng. Nghệ sĩ hay thương hiệu cũng hiếm khi đả động đến việc đền bù hay hoàn tiền cho người tiêu dùng.
Sohu cho biết nữ diễn viên Đinh Tiểu Cần là trường hợp bị chế tài của pháp luật vì bán hàng giả. Tuy nhiên, để đưa cô đến vòng pháp luật, người tiêu dùng phải liên tục báo cáo sai phạm trong gần 3 năm. Đến năm 2019, cô bị tòa tuyên 3 năm 6 tháng tù giam với tội danh lừa đảo và buôn bán sản phẩm kém chất lượng.
Đội Điều tra Kinh tế thành phố Thượng Hải cũng đang tiến hành điều tra đường dây buôn bán thực phẩm giảm cân giả của Quách Mỹ Mỹ. Nếu bị định tội cô đối diện với nguy cơ ngồi tù 5-10 năm.
Trên Sohu, giám đốc công ty quảng cáo Xa Viên Viên chia sẻ bán hàng online là hoạt động mua bán dựa trên niềm tin khi khán giả không thể "mục sở thị", còn người nổi tiếng cũng không nắm chắc 100% tính năng hay công dụng của hàng hóa mình làm đại diện.
Do đó, với những ngôi sao bán hàng online có thái độ hành xử thiếu đạo đức với người tiêu dùng, cần bị lên án.
"Với người nổi tiếng, buôn bán hàng kém chất lượng là vấn đề vi phạm chuẩn mực đạo đức nghiêm trọng. Đó là hành vi lợi dụng niềm tin, lòng yêu mến của công chúng dành cho họ. Bất kỳ ngôi sao nào có việc làm dối gạt đều không xứng đáng nhận được tình cảm yêu mến từ khán giả", Xa Viên Viên chia sẻ.
Trong khi đó, Hiệp hội Người tiêu dùng Trung Quốc khuyến cáo người mua cần tìm hiểu kỹ chất lượng và giá cả các sản phẩm trước khi quyết định đặt hàng. Không nên vì tin tưởng danh xưng "thần tượng" quá mức mà khiến bản thân trở thành nạn nhân, bị lừa mua những món hàng không đảm bảo, không tương xứng với đồng tiền mình bỏ ra.
Sau những báo cáo sai phạm liên tục của khán giả về vấn nạn bán hàng giả trong giới nghệ sĩ, Hiệp hội Thương mại điện tử Trung Quốc đưa ra khẩu hiệu: "Nghệ sĩ bán hàng bằng chính danh dự".
Tôn chỉ này nhằm thức tỉnh và cảnh báo các nghệ sĩ cần thận trọng trong việc nhận các hợp đồng quảng cáo, tìm hiểu kỹ về sản phẩm trước khi giới thiệu đến người tiêu dùng bằng tên tuổi của mình. Bên cạnh đó, họ cho rằng nghệ sĩ không nên vì lợi nhuận trước mắt mà chấp nhận đánh đổi hình ảnh đẹp trong mắt công chúng.
Vì vậy, để nền tảng thương mại điện tử phát triển lành mạnh, cơ quan chức năng Trung Quốc cho biết sắp tới họ sẽ tiến hành rà soát chặt chẽ và có những chế tài cụ thể cho từng trường hợp vi phạm, nhất là với những nhân vật có tầm ảnh hưởng trong xã hội.
