Vào đêm Giáng sinh năm 1944 tại thị trấn Bastogne của Bỉ đang bị quân đội Đức quốc xã bao vây, John T. Prior, bác sĩ quân đội Mỹ đã viết một lá thư cho sĩ quan đang hấp hối trong bệnh viện dã chiến, Washington Post cho biết.
Đó là một đêm tệ hại trước Giáng sinh, trời lạnh cóng, thực phẩm khan hiếm, thuốc men và dụng cụ y tế gần cạn kiệt. Bệnh viện có rất nhiều binh sĩ bị thương và 2 y tá trẻ người Bỉ đang chăm sóc cho họ.
Những người lính được trang bị súng máy tập trung lại và một giáo sĩ đã tổ chức nghi lễ chuẩn bị cho đêm Giáng sinh. Một trong những người đàn ông đã mời Prior một ly sâm banh để đánh dấu đêm linh thiêng. Khi họ dừng lại, chuẩn bị uống thì nghe một tiếng rít của quả bom đang rơi, sau đó là vụ nổ khủng khiếp tại bệnh viện.
Cuộc bao vây đẫm máu
75 năm trước, trận chiến lớn và tàn khốc nhất của quân đội Mỹ trong Thế chiến II đã xảy ra, còn gọi là trận Bulge. Chín ngày trước đó, lính Mỹ với quân số đông hơn đã bị tấn công bởi 400.000 lính. 1.400 xe tăng và pháo của Đức quốc xã.
Khoảng 19.000 lính Mỹ đã thiệt mạng, 47.500 người bị thương, 23.000 người bị bắt hoặc mất tích trong trận chiến. Cuộc bao vây Bastogne đã trở thành tiêu đề cho các bài báo trên khắp nước Mỹ.
Lực lượng cố thủ ở Bastogne được chỉ huy bởi vị tướng nổi tiếng mà quân đội Đức quốc xã đặt cho ông biệt danh là “NUTS”. Quân đoàn 3, do tướng George S. Patton Jr chỉ huy, đã thực hiện đợt tấn công kịch tính để giải cứu.
 |
Một cặp vợ chồng già trở về nhà của họ ở Bastogne vào tháng 1/1945, sau khi phe Đồng minh đánh bật Đức quốc xã ra khỏi thị trấn. Ảnh: AP. |
Nhưng với John T. Prior, 27 tuổi, người từng kiếm được rất nhiều tiền ở St. Albans, Anh, trận chiến diễn ra trong khoảnh khắc khủng khiếp, một quả bom của kẻ thù phát nổ ngay đêm Giáng sinh.
“Tôi chạy vội ra ngoài và thấy căn hộ 3 tầng dùng làm bệnh viện đã biến thành đống đổ nát. Tôi cùng những người lính nhanh chóng chạy đến, lật tung đống đổ nát để tìm những người bị thương, một số người đang la hét cầu cứu”, Prior viết trong cuốn hồi ký.
20 người bị thương trước đó đã chết cùng với y tá Renee Lemaire. Cô y tá luôn hy vọng sẽ thu thập một số vải dù để sử dụng làm váy cưới và bác sĩ Prior đã đưa cho cô một số như là món quà Giáng sinh.
Trận chiến Bulge diễn ra vào cuối tháng 12/1944, khi Đức quốc xã phát động cuộc phản công lớn chống lại quân Đồng minh đang tràn qua Pháp và Bỉ kể từ cuộc đổ bộ thành công lên Normandy, Pháp tháng 6/1944.
Cuộc chiến khốc liệt ở châu Âu đã kéo dài 5 năm. Adolf Hitler, nhà độc tài người Đức đã chiến đấu với người Nga ở phía Đông và lực lượng Mỹ, Anh, Canada, Pháp và một số nước ở phía Tây. Đức quốc xã bị nghiền nát giữa hai mặt trận.
Tuy nhiên, Hitler tin rằng một cuộc phản công bất ngờ quy mô lớn ở phương Tây có thể chia cắt mặt trận và đánh bật người Canada, có lẽ cả người Anh khỏi cuộc chiến, theo nhà sử học Antony Beevor, người Anh.
Hitler cũng tin rằng một cuộc tấn công nhắm vào lính Mỹ sẽ dễ dàng hơn nhắm vào người Anh, nhà sử học quân sự Mỹ Trevor N. Dupuy viết.
Nỗ lực cuối cùng của Hitler
Chiến dịch phản công của Đức có tên là “Sương mùa thu”, được phát động từ ngày 16/12/1944, mục tiêu đánh xuyên qua lực lượng Đồng minh đến cảng Antwerp, Bỉ. Cuộc tấn công tràn qua khu vực phòng thủ yếu của quân đội Mỹ trên địa hình gồ ghề dọc theo rừng Ardennes.
Cuộc tấn công khiến hàng nghìn lính Mỹ thiệt mạng và bị thương. Sư đoàn 106 đã bị đánh bại, 8.000 người đã đầu hàng. Sư đoàn 99 cũng bị đánh tan. Cuộc tấn công đã xé toang một mảng lớn trên tuyến phòng thủ của phe Đồng minh.
 |
Binh lính Đức quốc xã đốt xe quân sự của Mỹ ở trận Bulge. Ảnh: AP. |
Cuộc chiến diễn ra rất ác liệt. Người Đức sử dụng xe tăng với súng phun lửa, trong khi máy bay Mỹ ném bom napalm xuống mặt đất. Ngày 17/12, tại ngã tư có tên Malmedy, người Đức đã bắt giữ một nhóm lính Mỹ và xử tử 84 trong số họ. Cuối ngày họ giết thêm 8 người nữa tại Ligneuville, theo nhà sử học Beevor.
Dân thường Bỉ cũng không tha. Hơn 100 người, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em bị sát hại gần Stavelot. Khi cuộc phản công của Đức tiến về phía tây, thị trấn Bastogne trở thành mục tiêu chiến lược mà cả hai bên đều muốn, nhưng người Mỹ đã tới trước và tổ chức phòng ngự ở đây.
Khu vực ngoại ô Bastogne đã bị người Đức bao vây và dự kiến phát động cuộc tấn công vào đêm Giáng sinh nhằm tạo bất ngờ.
Bữa tối Giáng sinh không thể quên
Đêm 23/12 năm đó, nhiệt độ xuống thấp khiến các tháp pháo xe bọc thép bị đóng băng. Lốp của các khẩu pháo bị chôn dưới lớp tuyết dày, George E. Koskimaki, sĩ quan thông tin sư đoàn 101 viết trong cuốn hồi ký năm 1994.
Tình hình tại bệnh viện dã chiến rất tồi tệ. Huyết tương bị đông cứng và các túi đựng phải kẹp dưới nách để làm tan băng. 100 người bị thương trong bệnh viện và có thêm 600 người nữa đang nằm trên sàn trong một phòng gần đó.
Bác sĩ Prior cần được giúp đỡ và 2 cô gái trẻ gan dạ Renee Lemaire và Augusta Chiwy, một cô gái da màu con lai. Chiwy đã chiến đấu với nạn phân biệt chủng tộc để có thể trở thành y tá vào năm 1943, theo nhà sử học Martin King, người Anh. Chiwy đã đến Bastogne để thăm cha khi trận chiến bắt đầu.
 |
Thị trấn Bastogne tan hoang sau cuộc vây hãm của Đức quốc xã. Ảnh: Charles Haacker/Washington Post. |
Khi pháo binh Đức cày xới Bastogne, Lemaire đã tình nguyện đến bệnh viện dã chiến để chăm sóc thương binh vào ngày 21/12. Cô nói với Prior rằng có một y tá khác đang ở đây, nhưng là người da màu.
Bác sĩ Prior đã đến gặp cha của Chiwy để nhờ giúp đỡ và cô đã đồng ý theo bác sĩ đến bệnh viện. Tuy nhiên, một số thương binh Mỹ có tâm lý phân biệt chủng tộc và phản đối việc y tá da màu chăm sóc cho họ.
Khi một người lính bị thương phản đối, bác sĩ Prior nói rằng nếu anh không thích điều này, anh có thể gia nhập hàng ngũ những xác chết đang bị đóng băng bên ngoài, nhà sử học King viết.
Vào đêm Giáng sinh, người Đức đã tấn công, bệnh viện dã chiến đã bị phá hủy, nhưng người Mỹ đã tổ chức phòng ngự chặt chẽ và đập tan cuộc phản công. Trận chiến Bulge kéo dài trong một tháng đẫm máu và cuộc chiến ở châu Âu tiếp tục cho đến tháng 5/1945.
Trung úy Robert I. Kennedy đã chia sẻ với Koskimaki rằng ông luôn nhớ Giáng sinh ở Bastogne, đặc biệt là bữa tối. Một hộp bánh hamburger và khoai tây nghiền trong nhiệt độ lạnh khiến chúng gần như bị đóng băng. Không ai có bất kỳ vật dụng nhà bếp nào, vì vậy mỗi người phải dùng bàn tay đầy vết dầu mỡ và thuốc súng để bốc khoai tây nghiền.
“Vì vậy, tôi không bao giờ quên bữa tối Giáng sinh năm 1944”, Kennedy chia sẻ.
