Việc rà soát này được thực hiện theo yêu cầu của kết luận thanh tra 659, do Thanh tra Chính phủ (TTCP) ban hành tháng 3/2017 về pháp lý Khu công nghệ cao ở quận 9. Sau hơn một năm rà soát, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) TP.HCM có báo cáo gửi UBND TP.HCM về công tác thu hồi đất của dự án. Theo cơ quan này, việc thu hồi đất là phù hợp nhưng chưa hoàn chỉnh.
Chính phủ "tuýt còi" 2 quyết định mở rộng thu hồi
Liên quan đến kết luận 659 của TTCP trước đó, việc UBND TP.HCM ban hành Quyết định 2666 thu hồi 804 ha để thực hiện dự án Khu công nghệ cao là đúng thẩm quyền và phù hợp quy hoạch chung. Tuy nhiên, việc thành phố mở rộng việc thu hồi đất tại Quyết định 2717 (thu hồi 6,9 ha) và Quyết định 2193 (thu hồi 102 ha) khi chưa được Thủ tướng chấp thuận điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể là chưa đúng thẩm quyền, chưa đúng trình tự, thủ tục thu hồi và giao đất.
Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, từ năm 1998-2008, UBND TP.HCM không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chỉ căn cứ đồ án điều chỉnh quy hoạch chung Khu Công nghiệp kỹ thuật cao, do Viện Quy hoạch xây dựng thiết lập tháng 8/2001 (là bản đồ mô phỏng ranh giới tự nhiên). Đồng thời chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt để ban hành Quyết định 83/2002 phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung Khu công nghệ cao, trong đó xác định quy mô diện tích chức năng công nghệ cao từ 800 ha thành 803,9 ha, là chưa phù hợp.
 |
| Thanh tra Chính phủ yêu cầu rà soát hai quyết định mở rộng thu hồi đât tại khu công nghệ cao TP.HCM. |
Từ đây, TTCP đề nghị Chính phủ giao UBND TP.HCM chủ động rà soát, xem xét các trường hợp bị thu hồi đất và tài sản trên đất mang tính chất đặc thù tại Quyết định 2717, Quyết định 2193 và tại các phần đất thuộc 41 ha nằm trong ranh 913,1ha, gồm các khu vực: Tái định cư Man Thiện, di tích Bến Nọc, đường Bưng Ông Thoàn, đường Vành đai trong, xử lý ranh Vành đai đi Nhơn Trạch, xử lý ranh ảnh hưởng nạo vét đường thủy…
TP.HCM nói quyết định phù hợp nhưng chưa hoàn chỉnh
Theo báo cáo công tác rà soát, Sở TNMT khẳng định việc thu hồi đất để thực hiện dự án, thành phố lần lượt ban hành 3 quyết định phù hợp với quy hoạch.
Cụ thể, Quyết định 2666/2002 thu hồi 804 ha đất tại các phường Tân Phú, Tăng Nhơn Phú A, Tăng Nhơn Phú B, Long Thạnh Mỹ và Phước Long B. Tại Quyết định 4877/2006 điều chỉnh địa danh từ phường Phước Long B sang phường Hiệp Phú. Tiếp đó, UBND TP ban hành Quyết định 2717/2003 thu hồi 6,94 ha tại phường Hiệp Phú và Tân Phú.
Đến năm 2004, thành phố ban hành Quyết định 2193 thu hồi 102,23 ha đất tại phường Tăng Nhơn Phú A, Tăng Nhơn Phú B; đồng thời xác định tổng diện tích thu hồi và giao đất tại 3 quyết định trên là 913,16 ha.
 |
| Sở TNMT TP.HCM cho rằng các quyết định thu hồi là phù hợp nhưng có một số nội dung chưa hoàn chỉnh |
Đối với Quyết định 2717, UBND TP.HCM ban hành là căn cứ theo Quyết định 4856/2002, có nội dung về điều chỉnh lộ giới Xa lộ Hà Nội.
Với Quyết định 2193 thu hồi hơn 102 ha đất tại quận 9, thuộc quy hoạch Khu công nghệ cao mở rộng và giao Ban quan quản lý Khu công nghệ cao tổ chức bồi thường, giải phóng mặt bằng, quản lý khu đất và mời gọi đầu tư. Xác định tổng diên tích thu hồi và giao cho BQL là 913,16 ha.
Trong quá trình triển khai, do yêu cầu phải đồng bộ có đủ các công trình hạng mục như khu công nghiệp phụ trợ, khu hầu cần… thành phố kiến nghị Thủ tướng bổ sung hơn 109 ha. Phần lớn diện tích này nằm ở Tây - Tây Nam khu vực quy hoạch thuộc một phần phường Tăng Nhơn Phú A và Tăng Nhơn Phú B.
Khu đất này liền kề với khu 804 ha đang thực hiện dự án, tổng thể quy hoạch theo đúng ranh giới trước đây dự kiến xây dựng cụm Công nghiệp kỹ thuật cao khoảng 1.000 ha.
Như vậy, thành phố ban hành Quyết định 2193 để thu hồi đất là căn cứ vào quy hoạch và Quyết định 95/2003 của Thủ tướng về phê duyệt quy hoạch tổng thể dự án đầu tư xây dựng giai đoạn 1 với diện tích 804 ha.
Sở TNMT TP.HCM khẳng định quá trình tổ chức thực hiện thu hồi đất, thành phố có căn cứ vào quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất được duyệt, có xin ý kiến bộ, ngành Trung ương và căn cứ vào cơ chế đặc thù theo phân cấp của Chính phủ tại Nghị định 93/2001 và căn cứ vào quy định pháp luật.
Tuy nhiên, trong đó có một số nội dung chưa thật hoàn chỉnh, nhưng về cơ bản đã được Thanh tra Chính phủ thống nhất.
