Theo Fox Business, Hiệp hội Trái chủ Mỹ (ABF) - đặt trụ sở tại Lewisburg, bang Tennessee - đang nắm giữ khối trái phiếu 1.600 tỷ USD của Trung Quốc, bao gồm cả gốc và lãi, có nguồn gốc từ hơn 100 năm trước. ABF đã đề nghị chính quyền Tổng thống Donald Trump hỗ trợ đòi Trung Quốc trả nợ.
ABF cho biết số trái phiếu này được chính quyền Trung Hoa Dân Quốc phát hành vào năm 1912 và được đảm bảo bằng vàng. Chính quyền Trung Hoa Quốc Dân Quốc dạt về Đài Loan vào năm 1949 và nắm quyền tại đây đến nay.
Chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc xác định Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc. Do đó, ABF lập luận rằng theo luật pháp quốc tế, chính phủ kế nhiệm phải chịu trách nhiệm thanh toán các khoản nợ của chính phủ cũ.
"Tổng thống Trump là người nói được làm được. Tổng thống khẳng định với tôi rằng ông ấy sẽ thực hiện thỏa thuận này, sẽ buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm", Fox Business dẫn lời bà Jonna Bianco, Chủ tịch ABF, khẳng định.
Bà Bianco nhấn mạnh việc buộc Trung Quốc phải thanh toán khoản nợ hơn 100 năm này “không phải là đòn trả đũa” mà đơn giản chỉ là việc thực hiện các quy định cơ bản của tài chính quốc tế.
Theo ABF, đó là điều đã có tiền lệ. Năm 1987, Thủ tướng Anh Margaret Thatcher yêu cầu Trung Quốc phải thanh toán nợ trái phiếu trước năm 1949, nếu không sẽ bị chặn đường tiếp cận thị trường vốn nước này. Chính quyền Trung Quốc khi đó đã đạt thỏa thuận chi trả 23,5 triệu bảng Anh.
Mỹ và Trung Quốc bình thường hóa quan hệ từ năm 1979. Theo Fox Business, các điện tín ngoại giao từ tháng 5/1973 cho thấy Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Bắc Kinh rằng sẽ không xóa khoản nợ trái phiếu này.
 |
| Trái phiếu do Hiệp hội Trái chủ Mỹ nắm giữ. Ảnh: ABF. |
Bà Biancon nói việc trả tiền cho chủ nợ này mà không thanh toán cho chủ nợ khác đồng nghĩa với việc Trung Quốc "vỡ nợ một phần" theo xếp hạng tín dụng của các tổ chức như Moody's, Standard & Poors và Fitch. "Do đó, Trung Quốc không được phép phát hành trái phiếu trên thị trường quốc tế cho đến khi trả xong nợ", bà nhấn mạnh.
Theo giáo sư luật thuộc Đại học Cornell, không dễ để Mỹ đòi món nợ trăm năm từ Trung Quốc. "Về mặt kỹ thuật, các loại trái phiếu này chưa hết hiệu lực, nhưng thực tế thì phức tạp hơn. Bạn cần tìm tìm hiểu rõ cơ sở pháp lý để đòi nợ", ông nói.
Bà Bianco nghiên cứu về vấn đề này trong một năm và đã làm việc với Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang và nhiều nghị sĩ từ khi ABF được thành lập vào tháng 8/2001.
Bà gặp Tổng thống Trump và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin vào năm 2018 để thảo luận về vấn đề này. Khi đó, Mỹ và Trung Quốc đang đàm phán thỏa thuận thương mại giai đoạn một. Bà Bianco cho rằng Bộ Tài chính Mỹ có thể sử dụng số trái phiếu này để trừ nợ đã vay Trung Quốc.
Bà thừa nhận đây là chuyện rất khó khăn, nhưng "luật pháp và nghĩa vụ đạo đức đứng về phía Mỹ". "Nước Mỹ luôn trả nợ. Và Trung Quốc cũng cần phải làm như vậy", bà nhấn mạnh.
