Những email được gửi đến muộn, thông thường là sau 1 giờ sáng, được mở ra trên chiếc Blackberry tuyệt mật bằng một tài khoản email chỉ một vài người được biết. Người ta biết rằng lại một đêm nữa, ông chủ Nhà Trắng vẫn còn chưa ngủ.
Những khoảng dừng giữa đêm của tổng thống có thể xoay quanh những câu hỏi đầy ngụ ý trong các lá thư mà ông ấy từng đọc. Thỉnh thoảng họ trách móc chỉ bởi vì đội bóng của ông ấy không giành chiến thắng.
Washington liệu còn thức?
Một tháng trước đó, Obama từng gửi email cho phó cố vấn an ninh quốc gia Benjamin J. Rhodes và chánh văn phòng Nhà Trắng Denis R. McDonough lúc 0h30 sáng. Email nói rằng ông đã viết lại bản thảo cho bài diễn văn trong buổi sáng cùng ngày.
Ông Obama đã dành ba giờ đồng hồ để viết cụ thể lên những tờ giấy màu vàng có dòng kẻ được ghim chặt lại ở một đầu về những cảm xúc không hài lòng của mình trước phản ứng của Donald Trump trong vụ tấn công ở Orlando, bang Floria, và dặn các cộng sự của mình khi đến làm việc hãy lấy bản viết lại của ông ở văn phòng Nhà Trắng.
 |
| Tổng thống Obama đọc thư của người dân Mỹ gửi đến cho ông trong một buổi đêm tháng 3/2009. Ảnh: NYT |
Obama tự nhận mình là “người sống về đêm”. Là tổng thống, ông ấy phải đắn đo nhiều giờ đồng hồ một mình khi màn đêm buông xuống ở phòng Bầu dục.
Hầu như cả đêm tổng thống ở Nhà Trắng. Ông ăn tối lúc 6h30 với vợ và con gái và sau đó trở về phòng Hiệp ước, căn phòng làm việc riêng của tổng thống, bên dưới phòng ngủ của ông trên tầng hai.
Những cộng sự thân cận nhất nói rằng ông làm việc từ 4 đến 5 tiếng tại đây. Ông ấy xem những bài phát biểu, đọc một tập báo cáo được thư ký mang đến lúc 20h. Ông ấy đọc 10 lá thư của người dân Mỹ đã được những cộng sự chọn lọc mỗi ngày.
“Tại sao người dân Mỹ lại được phép mua vũ khí tự động? Đó là những vũ khí chiến tranh,” Liz O’Connor, một giáo viên trung học ở bang Connecticut viết trong một lá thư mà Tổng thống Obama đọc đêm 13/6.
Tổng thống cũng xem ESPN (một kênh truyền hình về thể thao), đọc những cuốn tiểu thuyết hay chơi Words With Friends (một trò chơi ô chữ nổi tiếng) trên iPad của mình.
Phu nhân của tổng thống, bà Michelle Obama đôi khi cũng thức khuya nhưng luôn đi ngủ trước chồng. Ông Obama thức đến muộn và gần như chỉ có 5 tiếng để ngủ mỗi đêm. Với ông, thời gian ở riêng một mình ngày càng quan trọng hơn.
“Tất cả mọi người đều chăm chỉ dành thời gian của mình để kết nối những suy nghĩ với nhau. Chắc chắn khoảng thời gian cũng là lối mở riêng dành cho tổng thống.” ông Rahm Emanuel, chánh văn phòng Nhà Trắng đầu tiên của Tổng thống Obama, tâm sự.
“Bạn có thể không nghĩ về những điều còn dang dở trong vòng nừa giờ đồng hồ và sẽ cố gắng giải quyết nó trong cả ngày còn lại. Có quá nhiều điều đang chờ phía trước. Đây chính khoảng thời gian mà tất cả mọi thứ được gác lại một bên và bạn có thể hoàn toàn tập trung”.
 |
|
Obama thường chỉ dành 5 tiếng để ngủ vào ban đêm. Ảnh: Reuters |
Tổng thống George W.Bush là một người dậy sớm và đi ngủ lúc 22h. Tổng thống Bill Clinton cũng thức khuya như Tổng thống Obama nhưng ông ấy dành thời gian nhiều hơn cho những cuộc trò chuyện thoải mái và kéo dài với bạn bè và những đồng minh chính trị, khiến cho các trợ lý của ông phải kiểm tra những đoạn ghi âm cuộc gọi vào mỗi sáng để theo dõi những người mà tổng thống đã gọi điện vào đêm hôm trước.
“Rất nhiều lần, với một số lãnh đạo cấp cao của chúng tôi, năng lượng mà họ cần đến từ mối liên hệ với những người khác,” nhà sử học Doris Kearns Goodwin, người từng ăn tối với ông Obama vài lần trong 7 năm rưỡi qua nói. “Dường như Obama là kiểu người chỉ ở trong phòng một mình mà thôi”.
Những giấy tờ quan trọng
Khi ông Obama lần đầu tiên đến Nhà Trắng, khoảng thời gian sau bữa tối của ông ấy là khoảng 19h15 trong phòng game, trên tầng 3 của tòa nhà. Ở đó, trên một chiếc bàn Brunswick cũ, ông Obama và Sam Kass, đầu bếp riêng của gia đình ông sẽ dành 45 phút để chơi bida.
Ông Kass nghĩ rằng trò chơi này như là một thú vui để vị tổng thống giải tỏa sau những ngày làm việc căng thẳng ở phòng Bầu dục và để cả hai người duy trì mối quan hệ. “Ông ấy thường dẫn trước một chút”, ông Kass, người đã rời Nhà Trắng vào cuối năm 2014, cho hay.
Những ngày đó, tổng thống thường chơi bida và có thói quen ngủ cùng con gái. Bây giờ, hai cô con gái đã lớn, tổng thống chuyển sang phòng Hiệp ước, căn phòng nổi tiếng với nhiều văn kiện lịch sử đã được ký kết tại đó, bao gồm cả Nghị định thư hòa bình chấm dứt chiến tranh Tây Ban Nha – Mỹ năm 1898.
“TV bật kênh thể thao”, ông Emanuel nói và hồi tưởng lại những hình ảnh trên màn hình phẳng của chiếc TV lớn trong phòng. “TV chiếu về thể thao với âm lượng đủ nghe”.
 |
|
Khung cảnh Nhà Trắng khi màn đêm buông xuống. Ảnh: AP |
Đến 20h, trong phòng chỉ còn tổng thống với cuốn sổ bìa da lớn tóm tắt công việc hàng ngày cùng với một chồng các bản ghi nhớ và tài liệu từ chính phủ, tất cả đều đòi hỏi sự tập trung. Ông Kass gọi đó là “một núi công việc”.
Tổng thống Obama thường ngồi đọc chúng trên một chiếc ghế xoay bọc da chỗ bàn làm việc, dưới tấm chân dung của Tổng thống Ulysses S.Grant. Cửa sổ hai bên trông ra Tượng đài Washington và Đài tượng niệm Jefferson rực sáng.
Có đêm, tổng thống ngồi trên sofa dưới bức “Butterfly” của Susan Rothenberg. Đó là một bức tranh sơn dầu màu nâu đỏ với những sọc chéo màu đen và có 6 đến 7 cái chân gợi lên hình ảnh một con ngựa phi nước đại.
“Ông ấy phân tích một cách kỹ lưỡng khi xem lần lượt qua từng phần trên mỗi văn bản một” Tom Donilon, cố vấn an ninh quốc gia của ông Obama từ năm 2010 đến năm 2013, cho hay. “Nếu bạn đến vào buổi sáng hôm sau, sẽ thấy ở đây: những câu hỏi, những điều cần lưu ý, những quyết định.”
7 hạt hạnh nhân
Để tỉnh táo, ông Obama không dùng chất kích thích. Ông ấy hiếm khi uống cà phê hoặc trà và thường để một chai nước bên mình thay vì một chai soda. Bạn bè của ông ấy nói rằng đồ ăn vặt hàng đêm của ông ấy là 7 hạt hạnh nhân muối.
“Michelle và tôi thường xuyên nói đùa: không phải 6 cũng không phải 8. Luôn luôn là 7 hạt hạnh nhận”, ông Kass nói.
Đôi lúc, trong ngày làm việc của tổng thống có những điều xảy ra không như mong đợi. Một bức ảnh năm 2011 chụp ông Obama trong phòng Hiệp ước cùng ông McDonough, tại thời điểm đó là phó cố vấn an ninh quốc gia và ông John O.Brenan, trưởng cố vấn chống khủng bố của ông Obama mà bây giờ là giám đốc C.I.A. Sau khi sắp xếp một cuộc gọi ngắn gọn cho Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan khi nước Nhật mới trải qua trận động đất 9 độ Richter. Bức ảnh chú thích: “Cuộc gọi được thực hiện gần nửa đêm”.
Tổng thống Obama hầu hết dành thời gian trong phòng Bầu dục một mình.
“Tôi thường đọc báo cáo cuộc họp, xử lý giấy tờ hoặc viết đến 23h30 và sau đó tôi thường có nửa giờ để đọc chúng trước khi đi ngủ vào khoảng nửa đêm, lúc 0h30, có khi muộn hơn một chút”, ông Obama đã trả lời tổng biên tập Jon Maecham của tờ Newsweek năm 2009 như vậy.
'Ông có thể quay lại làm đêm được không?'
Những đêm dài nhất kéo dài đến sáng sớm của ông Obama thường có liên quan đến những bài phát biểu.
Một đêm tháng 6, Cody Keenan, trưởng nhóm phụ trách viết các bài phát biểu của tổng thống, trở về nhà sau giờ làm việc lúc 21h và gọi pizza khi ông ấy nghe tổng thống hỏi: “Ông có thể quay lại làm việc đêm nay được không?”
Ông Keenan gặp tổng thống ở văn phòng tầng 1 của Nhà Trắng, nơi hai người tiếp tục làm việc đến 23h khuya về bài điếu văn của tổng thống cho 9 người Mỹ gốc Phi bị bắn chết trong khi học Kinh Thánh tại nhà thờ Emanuel African Methodist Episcopal ở Charleston, bang South Carolina.
3 tháng trước đó, ông Keenan cũng từng phải quay lại Nhà Trắng khi được tổng thống triệu tập vào lúc nửa đêm để xem lại những thay đổi trong bài phát biểu của ông ở Selma, bang Alabama, trong dịp tưởng niệm “Ngày chủ nhật đẫm máu” lần thứ 50, khi những người biểu tình bị cảnh sát đánh đập trên cầu Edmund Pettus.
“Có thứ gì đó vào ban đêm”, ông Keenan nói khi miêu tả về cách sử dụng thời gian của Tổng thống Obama. “Thời gian ban đêm lắng đọng hơn, nó giúp bạn dễ suy nghĩ hơn”.
 |
|
Obama rảo bước khỏi Cánh Tây. Ảnh: NYT |
Năm 2009, Jon Favreau, người tiền nhiệm của ông Keenan đã đưa cho tổng thống một bản thảo của bài phát biểu nhận giải Nobel vào đêm trước khi họ khởi hành đến buổi lễ ở Oslo. Ông Obama đã thức đến tận 4h sáng để sửa bài phát biểu và trao tận tay cho ông Favreau 11 trang giấy viết tay vào buổi sáng hôm đó.
Trên máy bay đến Na Uy, ông Obama, ông Favreau và hai người trợ lý khác, những người đã thức gần như trọn đêm, tiếp tục cùng nhau xem lại bài phát biểu. Khi tổng thống Obama chuyển nó đi, ông ấy đã gọi ông Favreau ở khách sạn. Ông Favreau nhớ lại rằng tổng thống Obama đã nói: ‘Này, tôi nghĩ nó ổn rồi đấy’, sau khi ông Favreau bảo “Vâng” thì tổng thống Obama đã đáp lại: “Chúng ta đừng lặp lại một lần nào như thế nữa nhé.”
Những khoảng thời gian để vui chơi
Không phải tất cả mọi việc diễn ra ở phòng Bầu dục đều là công việc.
Ông Obama thường chơi Words With Friends, một trò chơi ghép từ trực tuyến giữa hai hay nhiều người trên iPad, còn với những trò chơi thể thao lớn, ông ấy bật thường tiếng trên TV.
“Nếu ông ấy xem một trò chơi, ông ấy sẽ gửi một tin nhắn kiểu như ‘Duke nên giành chiến thắng,’ hoặc có thể là bất cứ điều gì”, ông Reggie Love, cựu cầu thủ bóng rổ, người từng là trợ lý cá nhân cho ông Obama trong 3 năm đầu của nhiệm kỳ tổng thống kể.
Tổng thống cũng hay dành thời gian để theo dõi tin tức, xem lướt qua tờ New York Times, Washington Post và Wall Stress Journal trên iPad hoặc xem truyền hình cáp. Ông Love nhớ lại khi mình nhận được một email vào rạng sáng, lúc 1h hơn, sau khi tổng thống Obama xem bản tin trên truyền hình về những học sinh có “danh sách những mục tiêu trong cuộc đời” là được gặp tổng thống. Tại sao mà ta lại không gặp chúng nhỉ, tổng thống đã hỏi ông Love như vậy.
Sau đó ông Love đã nói rằng có thể đó không phải ý tưởng hay và tổng thống trả lời ngay: “Ồ, tôi là tổng thống mà và tôi nghĩ nó là một ý tưởng hay đấy chứ.”
 |
|
Obama trò chuyện với chánh văn phòng Nhà Trắng đầu tiên của ông. Ảnh: NYT |
Hai vợ chồng ông Obama cũng là fan của những bộ phim trên truyền hình cáp như “Boardwalk Empire,” “Game of Thrones” và “Breaking Bad.” Vào các tối thứ sáu, buổi tối dành cho việc xem phim ở Nhà Trắng, ông Obama và gia đình thường ở trong Rạp chiếu phim Gia Đình, một phòng chiếu phim 40 chỗ ngồi ở tầng một ở khu Cánh Tây, xem những bộ phim lần đầu ra mắt mà họ đã chọn và do Hiệp hội Điện ảnh Mỹ chọn lọc và gửi đến.
Ông Emanuel, người từng là thị trưởng Chicago cho biết đã có thời điểm ông ấy cùng Obama tưởng tượng về cuộc sống sau khi rời Nhà Trắng. Họ sẽ chuyển đến Hawaii để mở một gian hàng bán áo phông với một size duy nhất (size trung bình) và một màu (trắng). Họ đã từng ước rằng mình không còn phải ra các quyết định nữa.
Trong những cuộc họp đầy khó khăn ở Nhà Trắng, khi mà không có một quyết định nào khả quan, ông Emanuel gặp ông Obama và nói “Màu trắng”. Và ông Obama đáp lại “Trung bình”.
Bây giờ ông Obama, người đã có 6 tháng không phải thức đêm một mình trong phòng Hiệp ước, dường như đang chờ đợi một sự kết thúc nào đó. Trong một buổi cầu nguyện của dịp Lễ Phục sinh hồi tháng 3, tại phòng ăn của Nhà Trắng, Obama nói rằng khi nào ông ấy rời khỏi Nhà Trắng ông ấy sẽ có 3, 4 tháng chỉ để ngủ mà thôi.
