Tổng thống Obama đối thoại với giới startup Việt

Điểm nhấn trong các hoạt động tại TP. HCM

Cuộc giao lưu giữa Tổng thống Barack Obama với cộng đồng doanh nghiệp ở trung tâm Dreamplex là điểm nhấn trong hoạt động của ông tại TP HCM. 

Gần 100 đại diện của giới startup đã có mặt tại khán phòng. Điểm đặc biệt của sự kiện này là sự giao lưu giữa ông Obama với đại diện một số startup Việt. 

Khác với cuộc gặp với giới trẻ Việt Nam chỉ vài giờ trước tại Hà Nội, khi ông Obama có bài phát biểu hơn 30 phút về quan hệ Việt - Mỹ, lần này, doanh nghiệp Việt sẽ có dịp lên tiếng.

Việt Nam "tràn đầy tinh thần kinh doanh"

Chủ đề kinh doanh, khởi nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh hiệp định TPP được xem là một trong những chủ đề chính của chuyến thăm 3 ngày tại Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama. 

Tại cuộc họp báo chung với chủ tịch nước Trần Đại Quang hôm qua, Tổng thống Obama nói Việt Nam nằm trong khu vực “tràn đầy tinh thần kinh doanh và bạn có thể thấy những công ty và việc làm mới liên tục được tạo ra.”

Trước 2.000 người trẻ Hà Nội, Tổng thống Obama cũng gửi thông điệp "muốn kết nối những doanh nghiệp trẻ Việt - Mỹ".

"Nếu có thể tiếp cận với công nghệ, kỹ năng mà người Việt cần thì sẽ không có gì là trở ngại với các bạn", ông Obama nói.

Ngay sau cuộc giao lưu với giới startup Sài Gòn, cũng tại Dreamplex, ông Obama sẽ tham gia thảo luận về lợi ích của TPP với đại diện các doanh nghiệp Việt Nam.

Ngày mai, 25/5, tổng thống Mỹ sẽ có cuộc gặp và trao đổi với các thành viên lãnh đạo trẻ Đông Nam Á (YSEALI) ở GEM Center, trước khi rời Việt Nam tới Nhật dự hội nghị thượng đỉnh G7.

Người Sài Gòn háo hức chào đón Obama

Người Sài Gòn đổ ra đường chào đón Tổng thống Obama. Ảnh: Thanh Tùng

Đoàn tháp tùng Tổng thống Obama rất thân thiện. Họ vẫy tay chào người dân 2 bên đường khi đi ngang.

Nơi những ý tưởng ra đời

17h20, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có mặt tại lầu 14 của Dreamplex, nơi gần 100 đại diện startup Việt đang chờ đợi cuộc giao lưu với người đứng đầu Nhà Trắng. Ông bước vào khán phòng trong những tiếng vỗ tay nhiệt tình của các doanh nghiệp trẻ.

"Tôi đã có khoảng thời gian tuyệt vời tại TP HCM. Những gì đã diễn ra tại Việt Nam thật tuyệt vời", Tổng thống Obama bắt đầu cuộc giao lưu.  

Ông chia sẻ ấn tượng về Sài Gòn: "Đi xe máy dễ hơn là ôtô". Do chúng ta có thể thấy thành phố này đang phát triển mạnh những ngôi nhà cao tầng mọc lên. Dreamplex là nơi những ý tưởng ra đời. Tôi vừa mới chứng kiến một vài ý tưởng như thế", Tổng thống Obama nói.

"Các bạn định hình tương lai Việt Nam"

Tổng thống Obama cũng chia sẻ việc Peace corp sẽ đến Việt Nam, trước hết là để dạy tiếng Anh, ngôn ngữ được sử dụng toàn cầu. 

Mỹ cũng có các chương trình khác sẽ giúp ngời trẻ VN phát huy ý tưởng. "Chúng tôi sẽ hỗ trợ tăng cường năng lực cho phụ nữ", ông Obama nói. 

"Chúng ta cần phải tiến lên với TPP để đưa các nền kinh tế chúng ta lại gần nhau, mở rộng các thị trường, không chỉ cho các công ty lớn mà cả các công ty vừa và nhỏ".

Thông điệp của tôi là nước Mỹ tin tưởng vào các bạn. Chúng tôi sẽ hỗ trợ các bạn. Chính các bạn ở đây mới định hình cho tương lai của Việt Nam. Tôi mong muốn được lắng nghe từ các bạn.

Tổng thống Obama có bài phát biểu 5 phút trước khi bắt đầu cuộc giao lưu với giới startup Việt. Ảnh: Quốc Huy

Ấn tượng về sức mạnh tăng trưởng và tinh thần doanh nhân ở TP HCM

"Tôi mới chứng kiến những ý tưởng như thế ngay tại đây, sức mạnh của sự tăng trưởng tại TP HCM và Việt Nam và tinh thần doanh nhân tôi đã chứng kiến ở đây. Rất nhiều người muốn đóng góp cho cộng đồng, tạo ra công ăn việc làm. Tinh thần doanh nhân còn là nhiên liệu của tăng trưởng, nó đem lại cho người trẻ cơ hội để đưa năng lượng của mình và những điều lớn lao".

"Tất nhiên làm doanh nhân không dễ dàng gì dù ở Mỹ hay Việt Nam. Rất khó để có kỹ năng để xây dựng doanh nghiệp các bạn cần kinh nghiệm phụ nữ càng gặp nhiều khó khăn hơn vì định kiến không có được nhiều cơ hội vấn đề là bạn nghèo không có nghĩa là bạn không thể trở thành doanh nhân. Dù bạn có thể trông không giống doanh nhân nhưng vẫn có thể sáng tạo và lập doanh nghiệp Dreamplex là nơi để các bạn sáng tạo, phát huy ý tưởng", Tổng thống Obama nói.

Cô đang đầu tư vào lĩnh vực gì?

Sau khi giới thiệu 3 bạn đại diện doanh nhân đối thoại với Tổng thống Obama, Lê Hoàng Uyên Vy, quản lý của Adayroi bắt đầu cuộc giao lưu.

Lê Hoàng Uyên Ly: Sau khi học tôi còn quá trẻ, nên về VN lập công ty bán hàng thời trang trên mạng. Sau đó Vingroup mua lại công ty chúng tôi, giờ chúng tôi bán mọi sản phẩm.

Tổng thống Obama: Tôi thấy cô ăn mặc rất đẹp, phải chăng là đây là đồ thời trang bạn bán trên trang web. Cô là nhà đầu tư, cô có thể chia sẻ các thách thức?

Lê Hoàng Uyên Vy: Thưa ngài tổng thống, rất vinh dự được có mặt tại đây. 5 năm trước, tôi từ Mỹ quay về VN. Tôi nhớ mọi người ở đây, tôi học được rất nhiều điều từ thế hệ trước.

Khi quay trở lại, tôi không nghĩ kinh doanh khó khăn đối với phụ nữ tại đây. Phụ nữ được tôn trọng, thế giới được xây dựng bởi phụ nữ. Ở Mỹ, bầu cử chúng tôi thấy phụ nữ cũng có thể chiến thắng.

Tổng thống Obama: Cô đang đầu tư doanh nghiệp nào?

Lê Hoàng Uyên Vy: VN là nhà xuất khẩu lớn, nhưng còn nhiều khó khăn, công nghệ thấp. Chúng tôi muốn đầu tư vào hậu cần, nông nghiệp. Chúng tôi đang áp dụng công nghệ, tư động hóa, đưa hàng đến cho người tiêu dùng. 

Làn sóng tiếp theo của kinh doanh ở VN là nhà đầu tư đến với công nghệ. 

Muốn tạo khác biệt cho người trẻ Việt Nam

Tổng thống Obama quay sang anh Khoa Pham từ Microsoft: Anh sinh ra tại Việt Nam, đến Mỹ năm 11 tuổi, làm một công ty danh tiếng là Microsoft. Tôi xin hỏi làm thế nào công ty Mỹ có thể hoạt động hiệu quả tại VN?

Khoa Phạm: Chào mừng Tổng thống đến với VN. Tôi quay về VN cùng lý do mà cha mẹ tôi đưa tôi ra khỏi VN. Họ muốn tôi có cơ hội tốt hơn. Sau 35 năm sống ở Mỹ tôi quay về VN để tạo sự khác biệt cho những người trẻ tổi ở VN. Microsoft đã cho tôi cơ hội tạo ra sự khác biệt: cải thiện đời sống bằng công nghệ, thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

Tôi cũng nhìn thấy rất nhiều doanh nhân trẻ ấn tượng ở VN. 

Nước Mỹ có thể làm gì giúp?

Tổng thống Obama: Vy, cô muốn trở thành Amazon ở VN, xin cô cho biết các thách thức cô phải đối mặt khi xây dựng nền tảng số ở VN? Điều gì tạo ra sự khác biệt khi xây dựng nền tảng số ở VN so với Mỹ? Phải chăng cô tìm đến những khu vực có khó khăn vê hậu cần? Đâu là những thách thức lớn nhất của cô? Chính phủ VN, Mỹ, những người quan tâm có thể làm gì?

Lê Hoàng Uyên Vy: Cứ tưởng tượng một bà mẹ làm việc từ sáng đến tối ở VN, đi siêu thị rồi mới về nhà nấu ăn cho gia đình. Hãy tưởng tượng rằng một ngày nào đó, cô ấy có thể ngồi trong văn phòng, đặt mua hàng và về nhà đã có đủ đồ ăn để nấu ăn. Cô ấy tiết kiệm được 1 giờ mỗi ngày, 365 giờ mỗi năm. Sau 20 năm thì tiết kiệm được 1 năm.

Đó là mơ ước của chúng tôi.

Đây là điều khó khăn vì đưa hàng hóa cho khách hàng nhanh không dễ dàng. Chúng tôi đang xây dựng nền tảng hậu cần để vận chuyển hàng. Giờ chúng tôi có thể chuyển hàng nhanh hơn.

Chúng tôi nghĩ chính phủ có thể giúp đỡ chúng tôi xây dựng hạ tầng cơ sở, thanh toán, hậu cần.

Tổng thống Obama: Thế còn nền tảng hạ tầng số?

Lê Hoàng Uyên Vy: Bây giờ đã tốt nhiều rồi, giờ mọi người đều có điện thoại thông minh để lên mạng. Về hạ tầng, chúng tôi đang học hỏi từ Amazon và có sáng kiến riêng.

Tổng thống Obama: Về vốn, các công ty khởi nghiệp tự cung cấp tài chính hay vay ngân hàng. Có nguồn vốn cho startup hay không? Các bạn dùng tiền gia đình hay có đầu tư?

Lê Hoàng Uyên Vy: Ở VN lúc khởi nghiệp rất khó. Các quỹ mạo hiểm không dễ chi tiền. Họ chỉ muốn đầu tư vào các công ty lớn. Chúng tôi hi vọng sau này sẽ có các quỹ mạo hiểm từ Mỹ đến đầu tư vào VN

Hằng Đỗ - Phó chủ tịch Seedcom: Với nhiều nhà đầu tư, khi làm việc với nhau, chúng tôi có thể làm được nhiều điều. Đầu tiên là công nghệ sẽ giúp nông dân làm việc hiệu quả hơn, tạo ra thương hiệu, qua đó bán được hàng với giá cao hơn, thu nhập cao hơn. Như Vy nói, ở VN nền tảng hậu cần còn yếu, các công ty khởi nghiệp còn nhiều việc phải làm.

Trang trại của chúng tôi ở Đà Lạt có nhiều thanh niên. Chúng tôi có kế hoạch hành động rất hiệu quả. 

Không thị trường nào tốt cho khởi nghiệp như Việt Nam

Tổng thống Obama: Khoa Phạm, sự khác biệt lớn nhất so với Mỹ, về đầu tư và chiến lược để các câng ty khởi nghiệp là gì? Các bạn có thể giúp được các startup như thế nào?

Khoa Phạm: Thưa ngài, không có thị trường nào tốt hơn để xây dựng khởi nghiệp như ở VN vì ở đây có nhiều người trẻ tuổi, có hạ tầng di động. Chính phủ VN và các doanh nghiệp cần cân bằng các cơ hội và trách nhiệm. Thách thức là các nền tảng pháp lý cần hiện đại hơn để hỗ trợ sự phát triển. 

Thương mại điện tử cần vượt qua biên giới. Microsoft có kế hoạch tăng cường năng lực IT của VN. Trụ cột của chúng tôi là các công ty vừa và nhỏ. Đó là đầu tàu để phát triển đất nước.

Chúng tôi có 500.000 công ty vừa và nhỏ, có nhiều chương trình cung cấp phần mềm cho các startup để họ tập trung phát triển các sản phẩm tốt nhất.

Chúng tôi muốn tăng cường năng lực để giúp VN chuyển từ nền kinh tế lao động sang nền kinh tế tri thức. Chúng tôi có nhiều chương trình cộng đồng khởi nghiệp để mọi người hợp tác cùng nhau.

Công nghệ đang thay đổi giáo dục 

Tổng thống Obama: Hằng, những gì tạo ra sức mạnh của kinh doanh và khởi nghiệp là ý tưởng và con người. Con người mới là quan trọng nhất. Việt Nam vào thời điểm này có nền văn hóa kinh doanh đang phát triển. Các bạn ở đây đều rất trẻ và còn nhớ thời đi học của mình. Thời tôi đi học không có máy tính. Hệ thống giáo dục VN đã thích ứng với nhu cầu thế kỷ 21 như thế nào?

Hằng Đỗ: Tôi còn nhớ các lớp học kinh doanh ở Mỹ, chúng rất có ích. Khi quay trở về, tôi nhìn thấy nhiều lớp học khởi nghiệp ở VN. Họ cần chương trình hỗ trợ, đỡ đầu để giúp họ phát triển.

Lê Hoàng Uyên Vy: Tôi đến Mỹ năm 17 tuổi và học được rất nhiều, do đó tôi nghĩ các chương trình trao đổi sẽ đem lại nhiều lợi ích. Ví dụ các công ty khởi nghiệp có thể học hỏi từ các công ty Mỹ.

Hằng Đỗ: Công nghệ đã mở nhiều cánh cửa cho học sinh, sinh viên VN tiếp cận kiến thức toàn cầu. Phần lớn các nhóm tôi gặp ở VN đều học tại VN. Tôi đi học ở Mỹ, nhưng tôi đánh giá họ rất thông minh, có nhiều sáng kiến. Họ tiếp cận kiến thức trên mạng. Công nghệ đang thay đổi giáo dục.

‘Khi trẻ, tôi không mơ làm tổng thống’

Tổng thống Obama: VN đã nhảy vọt về công nghệ. Điều này cũng đúng với giáo dục. Nếu được thực hiện tốt, giáo dục qua mạng sẽ giúp phát triển giáo dục tại VN. Ví dụ trẻ em có thể học qua mạng về lập trình mà không cần du học tốn kém. Chúng tôi hi vọng có thể đào tạo cho những người trẻ tuổi trong tương lai. Tôi muốn cảm ơn chính phủ VN vì đã hỗ trợ mạnh mẽ.

Có vấn đề gì mà các bạn cho rằng tổng thống Mỹ hay chủ tịch VN phải làm gì để hỗ trợ?

Lê Hoàng Uyên Vy: Hồi nhỏ ngài có mơ thành tổng thống không?

Tổng thống Obama: Không, khi còn trẻ tôi không hề nghĩ trở thành tổng thống. Khi đi học đại học tôi mới muốn tạo ra những sự khác biệt, nhưng tôi không biết phải làm gì. Tôi nghi ngờ về chính trị gia, nghĩ nhiều chính trị gia chỉ muốn làm lợi cho bản thân. Vì thế tôi làm việc cho cộng đồng, trong công việc đầu tiên.

Khi học trường luật xong tôi quan tâm đến dịch vụ công. Khi đó tôi mới nghĩ mình có thể đi theo chính trị.

Tôi muốn giúp đỡ các bạn trẻ tuổi ở đây. Có nhiều người trẻ tôi gặp ở đây có những ý tưởng khác nhau về cuộc đời và sư nghiệp. Internet đã tạo ra sự khác biệt. Hệ thống cũ, nơi người lao động làm 1 công việc 30-40 năm đã cũ rồi.

Người trẻ tuổi ở đây, tại Đông Nam Á, ngày càng quyết tâm khởi nghiệp, hợp tác với những người có cùng mối quan tâm. Đó là điều tuyệt vời, dù rất thách thức. Một câu nói nổi tiếng của Thung lũng Silicon là bạn sẽ không thành công nếu chưa bao giờ thất bại. Bạn sẽ học được nhiều điều tư thất bại. Tôi lạc quan về tương lai của các bạn.

Cần tư duy toàn cầu

Hằng Đỗ: Nếu con cái ngài nói muốn sống tại VN 1 năm, ngài sẽ nói gì?

Tổng thống Obama: Con gái của tôi sẽ tròn 18 tuổi. Nếu nó muốn đến VN, tôi không cần phải nói với nó. Tôi khuyến khích sinh viên từ Mỹ đến VN học và tôi khuyến khích sinh viên VN sang Mỹ học. Người trẻ sẽ phát huy trong môi trường toàn cầu. 

Các doanh nghiệp nên tư duy toàn cầu.

Nếu bạn có sản phẩm tốt, có hậu cần tốt, bạn có thể tiếp cận hàng tỷ người. Điều này cũng đúng với các doanh nghiêp nhỏ ở VN. Nếu có sản phẩm tốt, các bạn có thể đưa sản phẩm đến đất nước khác.

Tôi nghĩ các doanh nghiệp trẻ cần hiểu về văn hóa, về môi trường các đất nước khác. Nếu không thể đi đến các nước, các bạn có thể dùng Internet để tìm hiểu.

"Nếu Quốc hội Mỹ làm tốt, có lẽ tóc tôi không bạc thế này"

Khoa Phạm: Ngài có nói đến TPP, tiêu chuẩn thương mại của thế kỷ 21. Tôi biết cộng đồng kinh doanh VN rất ủng hộ TPP nhưng nhiều nghị sĩ Mỹ chống TPP. Cần phải làm gì để nhanh chóng phê chuẩn TPP. Ngài sẽ làm gì?

Tổng thống Obama: Tôi muốn mô tả tại sao TPP quan trọng. TPP đưa 12 nước châu Á Thái Bình Dương gần nhau, tạo ra các tiêu chuẩn mới cho thương mại rất công bằng và bình đẳng, thúc đẩy pháp quyền, quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ môi trường. VN là một trong những nước được hưởng lợi nhiều nhất.

Thị trường Mỹ đã cởi mở hơn nhiều, thị trường các nước cần cởi mở hơn nữa. Chúng tôi muốn dỡ bỏ nhiều rào cản thuế quan. Vấn đề ở Mỹ là đôi khi một vài hiệp định thương mại cũ không được thực hiện đầy đủ, ví dụ Trung Quốc không thực hiện nhiều quy định khi vào WTO, do đó nhiều người Mỹ e ngại.

Tin tốt là đa số người Mỹ vẫn tin vào thương mại. Tôi tin tưởng TPP sẽ thành công và chúng tôi luôn hoàn tất các hiệp định thương mại. Ví dụ như khi lên làm tổng thống chúng tôi đã hoàn tất hiệp định thương mại với Hàn Quốc. Quốc hội không hợp tác nhưng tôi vẫn có thể làm được nhiều việc. 

"Nếu Quốc hội Mỹ làm tốt có lẽ tóc tôi đã không bạc thế này", Tổng thống Obama khiến hội trường vỡ òa trong tiếng cười. 

Người đứng đầu Nhà Trắng tin tưởng: "TPP sẽ được phê chuẩn". 

18h10, cuộc trao đổi kéo dài 1 giờ đầy thú vị đã kết thúc. Tổng thống Obama xuống bắt tay thân mật các doanh nhân trẻ có mặt ở Dreamplex. 

Tổng thống Obama kết thúc cuộc gặp gỡ doanh nghiệp. Ảnh: Quốc Huy.