Theo AFP, trong cuộc họp báo chung tại dinh Cách mạng ở thủ đô Havana ngày 21/3, dù Tổng thống Obama và Chủ tịch Castro đều thừa nhận những bất đồng sâu sắc giữa hai nước về vấn đề tù nhân chính trị hay cải cách kinh tế, các nhà lãnh đạo đã bàn về lệnh cấm vận kinh tế mà cả Mỹ và Cuba đều muốn gỡ bỏ.
Tổng thống Mỹ nói “lệnh cấm vận sẽ kết thúc”. Tuy nhiên, ông không nêu rõ thời gian cụ thể.
Bên lề cuộc họp báo, Obama, tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Cuba trong vòng 88 năm, ca ngợi một “ngày mới” trong quan hệ giữa hai cựu thù Chiến tranh Lạnh.
Trong khi đó, ông Castro gợi ý rằng cựu thù cần có được tinh thần từ vận động viên bơi lội người Mỹ Diana Nyad khi trở thành người đầu tiên bơi từ Cuba tới Florida mà không cần dùng lồng chống cá mập, sau 4 lần bỏ cuộc. “Nếu bà ấy có thể làm điều đó, chúng ta cũng vậy”, chủ tịch Cuba nói.
Trong cuộc họp báo chung với tổng thống Mỹ tại thủ đô La Habana, Chủ tịch Cuba Raul Castro đã khẳng định rằng nước này không có tù nhân chính trị, đồng thời yêu cầu phóng viên đã đặt ra câu hỏi này cung cấp bản danh sách về những tù nhân chính trị ở Cuba.
Sau đó, Phó cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Ben Rhodes cho biết, Cuba có tù nhân chính trị và Mỹ đã chia sẻ danh sách các tù nhân chính trị Cuba với chính phủ Cuba. “Tôi đã chia sẻ những danh sách như vậy với chính phủ Cuba suốt 2 năm rưỡi”, ông Rhodes nói.
 |
| Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba
Raul Castro tại dinh Cách mạng. Ảnh: Reuters |
Trước đó, trả lời phóng viên ABC News trong chuyến thăm lịch sử tới Cuba, Tổng thống Obama cho hay, công dân Mỹ sẽ có thể du lịch thường xuyên đến quốc gia láng giềng trong tương lai không xa. “Điều đó chắc chắn diễn ra”, ông chủ Nhà Trắng khẳng định. Hiện tại, các chuyến đi của công dân Mỹ tới Cuba để trao đổi giáo dục và văn hóa bị giới hạn.
Tổng thống Mỹ bắt đầu chuyến thăm lịch sử tới Cuba ngày 20/3. Khi vừa đáp ở sân bay Havana, ông đăng trên Twitter dòng cập nhật bằng tiếng Tây Ban Nha "¿Que bola Cuba?" và cho biết "mong đợi được gặp gỡ và lắng nghe trực tiếp từ người dân Cuba".
"Đây là cơ hội lịch sử để gắn kết trực tiếp với người dân Cuba", ông Obama phát biểu tại Đại sứ quán Mỹ ở Havana, điểm dừng chân đầu tiên của ông trong chuyến công du 3 ngày. Tổng thống Mỹ cũng đùa rằng: "Tổng thống Coolidge đến đây trên tàu chiến. Ông ấy mất 3 ngày để tới nơi nhưng tôi chỉ mất 3 tiếng".
Người dân Cuba ùa ra đường chào đón phái đoàn của tổng thống Mỹ, họ đứng kín lề đường hoặc quan sát từ ban công của các tòa nhà. Khi trông thấy gia đình đệ nhất, họ hô vang: "Fidel muôn năm, Obama muôn năm".
Trong một cuộc thăm dò mới nhất của New York Times/CBS, 62% người Mỹ cho rằng việc mở lại mối quan hệ với Cuba là điều tốt cho phía Mỹ. 52% người tham gia cuộc thăm dò ủng hộ cách xử lý của chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama trong quan hệ với Cuba. Con số này là 44% vào tháng 12/2014, sau khi ông chủ Nhà Trắng tuyên bố hai nước sẽ khôi phục quan hệ. Cuộc thăm dò mới nhất được thực hiện bằng điện thoại từ ngày 11-15/3 với cách lựa chọn ngẫu nhiên khoảng 1.022 người trưởng thành trên toàn nước Mỹ.
Qua chuyến công du lịch sử tới Cuba, ông Obama muốn thể hiện quá trình bình thường hóa quan hệ với Cuba sẽ không thể đảo ngược trong những nhiệm kỳ tổng thống kế tiếp, hoặc đảng Cộng hòa cũng không thể ngăn cản tiến trình này. Chính quyền Obama cũng hy vọng sẽ có nhiều công ty Mỹ đầu tư vào Cuba hơn.
Kể từ khi tái lập quan hệ tháng 7/2015, Mỹ và Cuba đã khôi phục quan hệ ngoại giao, ký kết hợp đồng thương mại về viễn thông và dịch vụ hàng không, đồng thời mở rộng hợp tác về thực thi pháp luật và bảo vệ môi trường.
Tổng thống Obama đã nới lỏng các hạn chế cho phép người dân Mỹ tới thăm Cuba. Tuy nhiên, việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt kinh tế đối với quốc đảo Caribe vẫn còn chờ quyết định từ quốc hội.
