Biên phòng Thái Lan có súng trường M4 và kính nhìn ban đêm, tuần tra bằng xuồng cao tốc. Bên kia biên giới, những kẻ buôn ma túy ở Lào có drone (thiết bị bay không người lái), phân công người tiền trạm, và chỉ huy một đội ngư dân đang chuyển số lượng ma túy đá (meth) kỷ lục vào Thái Lan.
“Nó đến từ bên kia”, đại tá hải quân Thái Lan Sumnuan Kamdee, phụ trách đội tuần tra sông Mekong, nói với AFP, chỉ về dòng sông ngăn cách Thái Lan và Lào. “Ma túy đã trở thành mối đe dọa quốc gia”.
Cuộc đấu trí trong màn đêm
Quân đội Thái nhiều tháng nay đã trấn áp mạnh mẽ tội phạm ma túy ở vùng rừng núi phía bắc Lào, gần khu vực Tam giác Vàng, và chặn tuyến buôn lậu ma túy ngắn nhất từ Myanmar xuống phía nam. Nhưng trước món lợi khổng lồ, những kẻ buôn ma túy tìm các tuyến khác, đi qua Lào và vùng hạ lưu sông Mekong.
 |
| Hải quân Thái Lan tuần tra trên sông bằng xuồng cao tốc ở Nakhon Phanom, một trong những tỉnh biên giới nghèo nhất ở đông bắc Thái Lan. Ảnh: AFP. |
Ánh sáng mờ dần, màn đêm buông xuống, quân đội Thái Lan mặc đồ đen, nấp sau bụi rậm đầy muỗi, và chờ đợi tại những điểm quan trọng mà tội phạm ma túy có thể đi qua.
Những kẻ buôn ma túy cũng không vừa.
“Chúng có drone (từ Lào) thám thính trước xem quanh sông có lính không”, Phoomsak Kampoo, quận trưởng của quận Tha Utain ở tỉnh Nakhon Phanom, nơi đơn vị của ông Sumnuan tuần tra, nói với AFP.
“Và chúng cử những người tiền trạm để biết các trạm kiểm soát bên Thái Lan”.
 |
| Hải quân Thái Lan tuần tra trên sông Mekong để chặn tuyến vận chuyển ma túy từ Lào sang Thái Lan. Ảnh: AFP. |
Ma túy rẻ như bia
Ma túy có thể được vận chuyển trong các lô hàng lớn, hoặc nhờ nhiều người mang theo các lượng nhỏ - cách thức được các chuyên gia về ma túy gọi là “kiến tha về tổ”. Chẳng hạn, ngư dân Lào sẽ tắt xuồng, để tự trôi vào gần bờ sông bên Thái Lan rồi ném các kiện hàng chứa 2.000-3.000 viên yaba (thuốc lắc) lên bờ, và đường dây bên Thái Lan sẽ ra nhận.
Gần đây, có ngày càng nhiều vụ bắt giữ các lô ma túy lớn trị giá nhiều triệu USD.
Các chuyên gia nói khu vực Tam giác Vàng sẽ trở thành trung tâm bào chế ma túy đá của thế giới. So với tội phạm ma túy ở Nam Mỹ, các băng đảng trong khu vực không gây ra bạo lực đẫm máu như ở Mexico hay Colombia, vì vậy ít được nhắc đến hơn.
 |
| Các túi ma túy đá bị giới chức Thái Lan thu giữ. Bên trong Thái Lan, giá ma túy đang giảm mạnh, chỉ dấu cho thấy lượng cung ma túy đang quá nhiều. Ảnh: AFP. |
Ngày 31/5, đội tuần tra sông Mekong của ông Sumnuan bắt giữ 133 kg ma túy đá cách đó vài km dọc theo sông. Đó chỉ là lượng nhỏ so với 3 tấn ma túy đá mà Thái Lan bắt giữ từ 31/5 đến 4/6, chưa kể đến 5 triệu viên thuốc lắc.
Ma túy đá vẫn lọt qua các nước Đông Nam Á để đến các thị trường nhiều tiền bên kia đại dương. Giới chức biên giới Australia tuyên bố thu giữ 1,6 tấn ma túy đá ở Melbourne ngày 7/6. Lượng ma túy này, với trị giá ước tính 840 triệu USD, được bọc trong trà và giấu trong loa thùng, được gửi đi từ Thái Lan.
Với trị giá như vậy, các băng nhóm ma túy dễ dàng có lãi dù bị mất hàng trong các vụ bắt giữ. “Nếu chỉ một trong 10 lô hàng trót lọt, chúng vẫn có lãi”, một quan chức ma túy giấu tên của Thái Lan nói với AFP.
Bên trong Thái Lan, giá ma túy đang giảm mạnh, chỉ dấu cho thấy lượng cung ma túy đang quá nhiều, từ những ông trùm ma túy đang dùng tiền chất rẻ tiền hơn.
Những viên thuốc lắc hồng và xanh lá cây vị vani giờ đây có giá chỉ 30 baht (tức dưới 1 USD) ở khu vực biên giới, các quan chức ma túy nói với AFP, cái giá chỉ ngang một chai bia Thái.
Một kg ma túy đá có giá 11.000 USD ở Bangkok, và chỉ 4.800 USD ở Lào.
 |
| Một cuộc họp báo ở thủ đô Bangkok, Thái Lan ngày 5/6, sau một vụ bắt giữ 1,5 tấn ma túy đá. Ảnh: AFP. |
“Lào cần thực sự vào cuộc”
“Ma túy đá đang tàn phá nhiều cuộc đời, nhiều gia đình và cộng đồng”, thiếu tướng cảnh sát Pornchai Charoenwong, Cục phó Cục Phòng chống Ma túy Thái Lan, nói với AFP.
Trước sức ép từ quốc tế, Lào đã bắt đầu phối hợp với cảnh sát các nước láng giềng.
“Lào cần thực sự vào cuộc trong việc trấn áp tội phạm có tổ chức, buôn lậu ma túy và kiểm soát biên giới”, Jeremy Douglas, giám đốc Văn phòng Liên Hợp Quốc về chống Ma túy và Tội phạm (UNODC), cho biết.
Năm 2017, vụ bắt giữ trùm ma túy người Lào Xaysana Keophimpa ở sân bay Bangkok được kỳ vọng sẽ mở ra thời đại mới của việc hợp tác, chia sẻ hiệu quả các tin tức tình báo.
Nhưng hiện chưa rõ đã có ai bị truy tố hay chưa. Trong khi đó, meth vẫn tiếp tục chảy vào các nước vùng Mekong.
Điển hình, Việt Nam có những vụ bắt giữ ma túy “khủng” bao gồm 700 kg ma túy đá giấu trong gói chè ở Nghệ An.
“Myanmar đi Lào rồi qua Campuchia... đây đã trở thành tuyến ma túy chính từ Tam giác Vàng”, Phó tư lệnh cảnh sát quốc gia Campuchia Mok Chito nói với AFP.
 |
| Quân đội Thái nhiều tháng nay đã trấn áp mạnh mẽ tội phạm ma túy ở vùng rừng núi phía bắc Lào, gần khu vực Tam giác Vàng. Ảnh: AFP. |
Giá ma túy hạ còn gây ra khủng hoảng về sức khỏe cộng đồng và tội phạm ở những nơi nhiều người nghiện và buôn bán ma túy.
Trong một ngôi làng của Thái Lan gần biên giới Lào, một con nghiện đang chữa trị kể lại cuộc đời mình dần bị xé nát như thế nào kể từ khi dùng thuốc lắc năm 15 tuổi.
“Tôi mất tiền, bạn bè và sức khỏe”, Nat - không phải tên thật của anh - nói với AFP. “Nó làm tôi mất 10 năm cuộc đời. Tôi đang cố làm lại cuộc đời”.
