Ông Nguyễn Hoàng Duyên là luật sư hành nghề lâu năm tại thành phố San Jose, bang California. Hồ sơ của Cơ quan quản lý luật sư California cho biết luật sư Nguyễn Hoàng Duyên hành nghề tại bang California từ năm 2001.
Ông là luật sư bảo vệ cho du học sinh Việt Nam Hồ Phương trong vụ Phương bị cảnh sát San Jose đánh đập dã man hồi năm 2009. Ngoài ra, ông cũng là chuyên gia tư vấn pháp lý, giải thích luật pháp trên một số tờ báo của cộng đồng Việt kiều và trong nước, gần đây nhất là vụ diễn viên hài Minh Béo bị buộc tội ấu dâm ở Mỹ năm 2016.
 |
| Luật sư Nguyễn Hoàng Duyên. Ảnh: NVCC. |
- Phân loại mức độ nghiêm trọng về những vụ án ấu dâm bên Mỹ như thế nào?
- Tại Mỹ, mỗi bang có những bộ luật hình sự riêng rẽ, bên cạnh bộ luật hình sự chung với phạm vi áp dụng toàn liên bang. Nội dung chi tiết có thể khác nhưng tổng thể sẽ giống nhau.
Nếu nghi phạm quan hệ tình dục với trẻ em dưới 18 tuổi thì bộ luật các bang và liên bang đều xem đây là hành vi dâm ô với trẻ vị thành niên. Mức độ nghiêm trọng tuỳ vào hành vi của nghi phạm.
Nếu bị cáo chỉ dừng lại ở việc sờ mó cơ thể và không xâm phạm thì mức độ phạm tội nhẹ hơn so với việc hiếp dâm. Nếu việc xâm phạm đi cùng với sử dụng vũ lực để khống chế nạn nhân thì sự nghiêm trọng đã tăng thêm một bậc.
Giá trị từ các kết quả giám định
- Đối với những vụ xâm phạm tình dục trẻ em tại Mỹ, kết quả giám định của cơ quan y tế tư nhân hay của pháp y sẽ có giá trị hơn? Trong trường hợp kết quả 2 bên mâu thuẫn thì xử lý như thế nào?
- Kết quả giám định của bệnh viện tư nhân tại Mỹ có giá trị nhất định trong việc đi đến kết luận nạn nhân có bị xâm phạm hay không.
Ở đây cần làm rõ một vấn đề: Không phải kết quả của bệnh viện tư nhân sẽ có giá trị thấp hơn kết quả của pháp y, và ngược lại. Mà là bên nào cho ra kết quả xét nghiệm không chính xác thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, thậm chí có thể vào tù.
Giá trị từ kết quả giám định của bệnh viện tư nhân và cơ quan pháp y tại Mỹ là ngang bằng nhau.
Nếu giả sử kết quả của bên bệnh viện và bên pháp y mâu thuẫn nhau thì toà án sẽ tuyên bố chuyển kết quả này sang một cơ quan thứ 3 trung lập hơn để giám định lại.
Nói như vậy để thấy rằng, giá trị từ kết quả giám định của bệnh viện tư nhân và cơ quan pháp y tại Mỹ là ngang bằng nhau, không bên nào cao hơn hay có thẩm quyền hơn bên nào.
Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của tôi, giả định kết quả giám định mâu thuẫn là không thể xảy ra tại Mỹ. Vì những chuyên gia pháp y của cảnh sát là những người chuyên nghiệp. Họ biết rằng kết quả khi được công bố sẽ có nhiều bên khác xem xét lại nên quá trình giám định sẽ được tiến hành rất kỹ lưỡng.
 |
| Số liệu Bộ Tư pháp Mỹ cho biết nước này có gần 63.000 vụ lạm dụng tình dục trẻ em được báo cáo trong năm 2012. Ảnh minh họa: Medical-Daily. |
- Thời gian điều tra những vụ ấu dâm tại Mỹ có bị giới hạn hay không?
- Không có thời hạn về luật định cho quá trình điều tra. Tuy nhiên, những vụ án liên quan đến trẻ em đều được xếp vào diện ưu tiên tiến hành, làm ngay lập tức. Cảnh sát sẽ thông báo một mốc thời gian được tính toán hợp lý.
Nếu vì lý do nào đó mà quá trình này bị kéo dài, người đứng đầu nhóm điều tra phải chuẩn bị câu trả lời về nguyên nhân để giải đáp thắc mắc của công luận như báo chí hoặc quốc hội.
Đó là nhiệm vụ của ông ấy, chứ không phải họ có thể kéo dài việc điều tra tuỳ tiện. Nếu không đưa ra được lý do chính đáng thì người này sẽ đối mặt với hậu quả, thậm chí là mất chức.
- Nếu vụ việc xảy ra vào cuối tuần, cảnh sát có phải vào cuộc ngay lập tức hay không?
Nếu quá trình điều tra bị kéo dài, người đứng đầu có nhiệm vụ trả lời, giải đáp thắc mắc của công luận.
- Khi đã đi đến những vấn đề khẩn cấp như xâm phạm trẻ em thì không có khái niệm thứ 7 hay Chủ nhật. Cơ quan điều tra Mỹ luôn có một bộ phận túc trực sẵn sàng hành động 24/24. Ngay cả những vị luật sư trong trường hợp này sẽ thúc đẩy tiến trình điều tra đến mức tối đa.
Không chỉ cảnh sát mà những người liên quan, như thầy, cô giáo, nếu biết về vụ việc mà không có hành động hỗ trợ điều tra ngay lập tức, thì có thể sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
 |
| Một chuyên gia pháp y đang xét nghiệm mẫu trong một vụ cáo buộc cưỡng hiếp ở phòng thí nghiệm tại Clackamas, bang Oregon, Mỹ. Ảnh: AP. |
Lời khai của trẻ em có tính quyết định rất quan trọng
- Nếu nghi phạm không nhất thiết là xâm phạm vùng kín, không để lại các bằng chứng như tinh trùng, tinh dịch trong cơ thể nạn nhân, thì những bằng chứng khác cần phải thu thập là gì?
- Những vụ ấu dâm phần lớn là không có nhân chứng. Và nếu nghi phạm ra tay một cách khôn ngoan và cẩn thận thì cũng khó có thể để lại bằng chứng. Khi đó lời khai của nạn nhân chính là yếu tố có tính quyết định rất quan trọng đối với những vụ xâm phạm tình dục trẻ em.
Lời khai đó có sức mạnh thuyết phục gấp nhiều lần so với những thông tin khác. Tại Mỹ, nếu một đứa bé chỉ cần nói rằng có người xâm phạm vùng kín mà không có bằng chứng cụ thể nào, thì toà án có khả năng lớn là tin lời của em.
- Nếu không có bằng chứng khác, lời khai của nạn nhân sẽ mang tính chất quyết định?
- Đúng là như vậy! Mà thậm chí em bé cũng không cần phải ra toà. Cần biết rằng hệ thống hình sự của Mỹ luôn bố trí một nhóm chuyên gia khoa học hoạt động bên cạnh cảnh sát. Họ bao gồm những chuyên gia tâm lý.
Các chuyên gia này sẽ trao đổi sâu và chi tiết với em bé, giúp em trình bày câu chuyện một cách tự nhiên, trong một bối cảnh không bị ép buộc. Khi cảm thấy an toàn, các cháu sẽ dễ dàng kể lại những việc đã xảy ra. Các lời khai của những nạn nhân nhỏ tuổi trong trường hợp này có độ tin cậy cao hơn. Luật pháp Mỹ rất chặt chẽ và luôn đề cao sự bảo vệ trẻ em.
 |
| Bang California là nơi đầu tiên áp dụng "thiến hóa học" đối với tội phạm ấu dâm. Đến nay, 7 bang khác của Mỹ như Georgia, Iowa, Louisiana, Montana, Oregon, Texas và Wisconsin đã áp dụng hình phạt này. Ảnh minh họa: Reuters. |
Chỉ 'thiến hóa học' trong những trường hợp bắt buộc
- Khung hình phạt cho tội phạm ấu dâm được quy định thế nào trong luật pháp Mỹ?
- Điều này tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội, ngoài phạt tù còn có thể phạt tiền. Riêng tại bang California, chỉ hành vi sờ soạng vùng kín của trẻ em là đã nhận án tù.
Hình ảnh của bị cáo cũng sẽ được đăng tải công khai và rộng rãi, ghi rõ tội trạng là tấn công tình dục.
Sau khi ra tù, bị cáo sẽ phải chịu quản chế. Thời gian quản chế kéo dài trong bao lâu cũng lại tuỳ vào mức độ nghiêm trọng từ hành vi phạm pháp ban đầu của họ. Trong thời gian này, bị cáo phải đến trình diện sĩ quan giám sát định kỳ. Mọi di chuyển cũng phải báo cáo.
Nếu công việc cũ của bị cáo có tiếp xúc với trẻ em, như là giáo viên, thì người này bị cấm quay trở về công việc cũ vĩnh viễn.
- Bang California là một trong số ít bang của Mỹ áp dụng “thiến bằng hoá chất” (chemical castration) với những tội phạm ấu dâm. Trường hợp nào thì áp dụng hình phạt này?
Luật pháp Mỹ rất chặt chẽ và luôn đề cao sự bảo vệ trẻ em.
- Biện pháp này chỉ được áp dụng với những bị cáo được xác định là có hormone tạo ra nhu cầu sinh dục cao quá mức bình thường và có nguy cơ ảnh hưởng đến nhiều người khác. Khi đó, họ buộc phải dùng thuốc để khiến lượng hormone này trở lại mức bình thường hoặc thấp.
Nhưng trước khi toà án bắt buộc sử dụng đến hình phạt tương đối khắc nghiệt như thế này thì các luật sư cũng đã tìm đủ cách để bào chữa. Vì đây là những biện pháp xâm phạm đến thân thể, tính mạng của bị cáo nên cần một thủ tục rất chi tiết và gắt gao.
