Theo khảo sát của Vietnamworks, ngành khoa học dữ liệu đứng thứ 4 về nhu cầu tuyển dụng và mức thu nhập bình quân tại Việt Nam. Tại Mỹ, thống kê của Glassdoor cho thấy ngành này đứng đầu trong 25 nghề tốt nhất, xếp thứ 16 về mức lương.
Tại tọa đàm "Nhân lực chất lượng cao khoa học dữ liệu: Thách thức và cơ hội" được tổ chức tại Đại học Bách khoa Hà Nội cuối tuần qua, PGS Đỗ Ngọc Mỹ - Hiệu trưởng Đại học Quy Nhơn nhận định, nhu cầu nhân sự ngành khoa học dữ liệu trên thế giới và Việt Nam đều rất lớn, tuy nhiên đang thiếu hụt nghiêm trọng.
Đào tạo thạc sĩ theo hướng ứng dụng thực tế
Theo ITViệc, ngành công nghệ thông tin thiếu hụt khoảng 25% nhân lực so với nhu cầu thực tế trong năm nay, tương ứng 350.000-400.000 người. Hàng năm, số lượng cử nhân IT ra trường trên 50.000 người. Tuy nhiên, hơn 70% số này phải qua đào tạo bổ sung để đủ trình độ và kỹ năng đáp ứng nhu cầu nhà tuyển dụng.
Theo Ngân hàng Thế giới, nếu đánh giá trên thang điểm 10, chất lượng nhân lực Việt Nam chỉ đạt 3,79 điểm, xếp thứ 11/12 châu Á trong danh sách xếp hạng. Còn báo cáo của Vietnamworks chỉ ra rằng, tính riêng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, nhân sự có bằng sau đại học (thạc sĩ, tiến sĩ…) chỉ chiếm 7%, có bằng cử nhân đại học chiếm 74%, còn lại là trình độ cao đẳng, trung cấp và trung học phổ thông.
 |
| Các khách mời trao đổi tại buổi tọa đàm. |
Theo PGS Hoàng Minh Sơn - Hiệu trưởng Đại học Bách khoa Hà Nội, có 2 nguyên nhân khiến nhiều sinh viên không lên cao học. Thứ nhất là nhu cầu của thị trường, thứ hai là quan niệm trong nước về đào tạo kỹ sư và thạc sĩ chưa rõ ràng.
Trước thực trạng trên, GS Vũ Hà Văn - Giám đốc khoa học Viện Nghiên cứu dữ liệu lớn VinBigdata, Tập đoàn Vingroup cho rằng việc cần làm là tập trung vào đào tạo nhân lực chất lượng cao. “Thay vì bỏ chi phí để mua các sản phẩm của nước ngoài với giá cao, chúng ta cần tập trung đầu tư cho nguồn nhân lực chất lượng cao mới", ông cho biết.
Để thực hiện điều này, Quỹ Đổi mới sáng tạo (VinIF) thuộc Viện Nghiên cứu dữ liệu lớn VinBigdata đã ký kết hợp tác đào tạo với 5 trường đại học, viện nghiên cứu nhằm hỗ trợ nguồn lực tài chính, công nghệ, mạng lưới trí thức, chuyên gia để các cơ sở đào tạo, học viên cao học có điều kiện học tập và nghiên cứu theo trình độ quốc tế. VinIF tài trợ 2 tỷ đồng cho từng trường trong năm đầu tiên, hỗ trợ tối đa trong 3 năm.
Theo PGS Phan Thị Hà Dương - Giám đốc điều hành VinIF, chương trình đào tạo lần này đặt mục tiêu đào tạo thạc sĩ theo hướng ứng dụng thực tế thay vì đào tạo để sau này làm tiến sĩ.
 |
| PGS.TSKH Phan Thị Hà Dương cho biết chương trình hợp tác giữa VinIF và các trường sẽ đào tạo thạc sĩ theo hướng ứng dụng thực tế. |
Ngoài ra, VinIF sẽ tài trợ học bổng sau đại học cho học viên cao học và nghiên cứu sinh xuất sắc theo học các chương trình sau đại học trong nước, thuộc các chuyên ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật hoặc y dược. Các học bổng có giá trị lần lượt 120 triệu đồng/năm và 150 triệu đồng/năm. Đây là một trong những cơ sở để hiện thực hóa cách nhìn nhận việc làm thạc sĩ, tiến sĩ là một nghề trong môi trường khoa học - điều phổ biến ở nước ngoài nhưng Việt Nam thì chưa.
Nhiều chương trình đào tạo để lựa chọn
Trong khuôn khổ toạ đàm, GS Vũ Hà Văn chia sẻ về chương trình mới dành cho sinh viên năm cuối do Vingroup phát động. Những bạn định hướng theo đuổi lĩnh vực khoa học dữ liệu hay trí tuệ nhận tạo được trang bị thêm kiến thức toán học và lập trình cần thiết trong quá trình làm việc thực tế kéo dài 6-12 tháng tại VinBigdata.
Chương trình này trả thu nhập cho các bạn mà không có ràng buộc. “Sau một năm, khi thành kỹ sư lành nghề, cánh cửa hoàn toàn mở rộng với các bạn”, ông Văn nói.
 |
| PGS Trần Minh Triết - Viện trưởng Viện John von Neumann tại sự kiện. |
PGS Trần Minh Triết - Viện trưởng Viện John von Neumann, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết từ năm 2004, trường có khóa đào tạo định hướng chính về khoa học dữ liệu, máy học, trí tuệ nhân tạo. Ông Triết chia sẻ chương trình của viện không chỉ giới hạn ở sinh viên tốt nghiệp đại học, mà mở rộng cơ hội cho sinh viên ưu tú học năm thứ 3, thứ 4, năm cuối.
Còn đại diện Đại học Khoa học Tự nhiên - trường đầu tiên đào tạo chính thức thạc sĩ khoa học dữ liệu từ 2018 - lần đầu tuyển sinh đại học ngành này từ 2020. Viện Toán học của trường có chương trình tạo nguồn học viên bằng việc nhận hướng dẫn khoa học sinh viên năm cuối.
 |
| PGS Đỗ Ngọc Mỹ - Hiệu trưởng Đại học Quy Nhơn cho biết trường sẽ mở khóa đào tạo thạc sĩ khoa học dữ liệu từ 2020. |
Tại Đại học Bách khoa Hà Nội, Hiệu trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết trường đang đổi mới quy trình học thạc sĩ, tích hợp song song với giai đoạn học cử nhân. Nhờ đó, sinh viên có thể lấy bằng thạc sĩ sau 5,5 năm.
Với Đại học Quy Nhơn, PGS Đỗ Ngọc Mỹ chia sẻ từ năm 2020, trường mở khóa đào tạo thạc sĩ khoa học dữ liệu ứng dụng, mang cơ hội tiếp cận lĩnh vực mới cho các học viên.
Đánh giá đây là “mô hình hợp tác văn minh, chưa có tiền lệ giữa tập đoàn kinh tế và các cơ sở đào tạo, nghiên cứu tại Việt Nam”, PGS.TS Tạ Hải Tùng - Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định mô hình này sẽ góp phần thay đổi cách thức đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao tại Việt Nam, “là hình mẫu cần được nhân rộng trong xã hội”.
Bình luận