Một số dữ liệu cá nhân mà TikTok thu thập từ các ứng viên rất nhạy cảm, chẳng hạn như dữ liệu về y tế, giới tính và chủng tộc, tình trạng hôn nhân, dữ liệu về địa lý và nhiều loại khác.
Tiết lộ này khiến TikTok bối rối, nhất là khi công ty đã dành phần lớn năm 2020 để chứng minh mình tách biệt với chủ sở hữu ByteDance tại Trung Quốc và chống lại những cáo buộc của Tổng thống Donald Trump về cung cấp dữ liệu người dùng cho Trung Quốc.
Trả lời Business Insider, TikTok cho biết họ sẽ không lưu trữ dữ liệu tuyển dụng tại Trung Quốc nữa.
TikTok đã làm điều đó như thế nào?
Một số ứng viên nộp đơn tuyển dụng đã phát hiện điểm bất thường trong URL điều hướng trên website của TikTok, cho thấy mối liên hệ rõ ràng với Trung Quốc.
Những người muốn ứng tuyển vào TikTok có thể hoàn thành hồ sơ xin việc và theo dõi tiến trình nộp hồ sơ trên website tuyển dụng của công ty. Khi chọn đăng nhập bằng cách sử dụng tài khoản Facebook, hộp thoại ủy quyền cho “TikTok Career” sẽ chuyển hướng ứng viên đến một trang web Trung Quốc.
 |
Bất kỳ ứng viên nào chọn đăng nhập bằng Facebook sẽ được chuyển hướng tới một website có đuôi .cn (phần tô đậm). Ảnh: Business Insider. |
Công ty xuất hiện trong đoạn URL, Kundou, do ByteDance gián tiếp quản lý, có trụ sở tại Bắc Kinh. Kundou là đơn vị cung cấp các phần mềm phụ trợ cho hoạt động tuyển dụng của ByteDance. Công ty này không có mặt trong sơ đồ tổ chức công ty của ByteDance, cũng như không bao giờ đề cập đến hoạt động tại Trung Quốc của mình.
Như vậy, không chỉ riêng các trường hợp đăng nhập qua Facebook mà toàn bộ thông tin ứng viên tìm việc sẽ được chuyển về Kundou qua các quy trình ứng tuyển trên website tuyển dụng của TikTok.
“Đó là một ví dụ điển hình cho việc chuyển tiếp dữ liệu qua một bên thứ 3 nhưng lại không rõ ràng. TikTok từng làm tốt trong việc chỉ rõ thông tin của những người dùng nước ngoài được lưu trữ tại máy chủ Singapore, nhưng có vẻ với thông tin tuyển dụng thì chưa”, Alan Woodward, Giáo sư An ninh mạng tại Đại học Surrey Trả lời Business Insider.
Đến hôm 16/12, TikTok đã âm thầm gỡ bỏ đoạn URL. Khi được phỏng vấn, công ty từ chối bình luận về vấn đề này.
TikTok không đề cập đến việc chuyển dữ liệu về Trung Quốc
TikTok sẽ cung cấp những chính sách bảo mật khác nhau cho các ứng viên tùy vào nước sở tại của họ, nhưng không phải tất cả đề cập đến việc chuyển dữ liệu về Trung Quốc.
Các ứng viên từ Mỹ được thông báo rằng dữ liệu cá nhân của họ sẽ chuyển về ByteDance Inc (trụ sở tại Quần đảo Cayman, Vương quốc Anh), TikTok Inc (trụ sở tại Mỹ) và một công ty thứ ba không có trong sơ đồ tổ chức của ByteDance là Funnico Inc có trụ sở tại Delaware, từng được biết đến với tên gọi Flipagram trước khi ByteDance mua lại vào năm 2016.
Trong bản chính sách bảo mật dài 5 trang cho các ứng viên đến từ Mỹ, TikTok không đề cập đến việc chia sẻ dữ liệu với Trung Quốc.
 |
| Trong chính sách bảo mật thông tin cho ứng viên Mỹ không hề đề cập đến việc chuyển dữ liệu về Trung Quốc. Ảnh: Business Insider. |
Trong văn bản tóm tắt chính sách bảo mật cho các ứng viên đến từ Anh lại có nội dung khá ẩn ý như sau: “Như bạn biết, chúng tôi là một phần của TikTok Group – và các chủ thể trong mạng lưới của TikTok sẽ tham gia vào quá trình xử lý dữ liệu”.
Còn trong bản đầy đủ (dài 6 trang), TikTok có đề cập rõ: “Trụ sở chính của TikTok Anh được đặt tại Trung Quốc và dữ liệu của bạn cũng được lưu trữ tại đây, như một phần hệ thống theo dõi ứng viên của chúng tôi”.
Tuy nhiên, việc trụ sở của TikTok Anh được đặt tại Trung Quốc hoàn toàn mâu thuẫn với thông tin đăng ký tại Companies House, Cục Quản lý Công ty của Anh và trên cả sơ đồ tổ chức của ByteDance. Kể từ khi được sáp nhập vào ngày 6/5/2016, công ty TikTok Information Technologies UK – có tên giao dịch là TikTok Anh, vẫn luôn đăng ký trụ sở tại London.
TikTok vẫn chưa thể giải thích
Trong chính sách bảo mật thông tin cho ứng viên đến từ các quốc gia như Pháp, Đức, Nhật Bản hay Singapore, đều có nhắc đến Trung Quốc. Còn Malaysia thì lại tương tự với Mỹ, các chính sách cho ứng viên nước này không hề có sự xuất hiện của Trung Quốc.
Đây cũng chính điều mà Woodward lo lắng, ông nói: “Một khi dữ liệu của bạn lưu trữ tại Trung Quốc, nó sẽ phải tuân theo luật của họ và sẽ rất khác so với luật Châu Âu. Bạn phải hiểu rằng Trung Quốc là một chế độ độc tài và các đạo luật như Intelligence Act của họ có điều khoản rất rộng. Vì vậy nếu bạn đang giao dịch với bất kỳ công ty nào bị kiểm soát từ Trung Quốc, hãy cẩn trọng với nơi dữ liệu của bạn được gửi đến”.
TikTok không phủ nhận thất bại trong việc tiết lộ sự thật rằng mình đã gửi dữ liệu cá nhân của các ứng viên đến Trung Quốc và không thể giải thích tại sao trong chính sách bảo mật với các ứng viên từ Anh lại có thông tin trụ sở chính của TikTok Anh đặt tại Trung Quốc.
 |
| TikTok thông báo việc dữ liệu có thể được lưu trữ tại Trung Quốc với các ứng viên tìm việc đến từ Anh. Ảnh: Wall Street Journal. |
Người phát ngôn của TikTok cho biết: “Chúng tôi tự nhận thấy một số thông tin không chính xác và lỗi thời trong chính sách bảo mật cho quá trình tuyển dụng của mình, và chúng tôi đang cập nhật chúng.
Rõ ràng là TikTok không có trụ sở chính, cũng như chưa từng có trụ sở chính ở Trung Quốc. TikTok không hoạt động ở Trung Quốc. Tất cả dữ liệu người dùng TikTok được lưu trữ ở Mỹ và Singapore. Chúng tôi cũng đang thành lập một trung tâm dữ liệu ở Ireland vào năm 2022, nơi sẽ lưu trữ dữ liệu người dùng của Anh và châu Âu”.
Không có bằng chứng về việc TikTok gửi dữ liệu người dùng đến Trung Quốc, nhưng việc tiết lộ dữ liệu tuyển dụng khiến công ty khá bối rối vì họ đang cố thoát khỏi sự giám sát về chính trị ở Mỹ và châu Âu đối với chủ sở hữu của mình ở Trung Quốc. Hiện TikTok có khoảng 1.600 nhân viên châu Âu và 1.500 nhân viên Mỹ.
Công ty đã vào cuộc để giám sát quá trình xử lý dữ liệu người dùng của mình. Tháng 2/2019, TikTok đã nhận trừng phạt vì trước đó Musical.ly bị cáo buộc thu thập bất hợp pháp dữ liệu về trẻ em. Sau đó, họ bị buộc tội vi phạm các điều khoản của thỏa thuận trước đó và tiếp tục thu thập dữ liệu về trẻ vị thành niên.
Trong năm 2020, TikTok liên tục đấu tranh với lệnh cấm có khả năng xảy ra ở Mỹ và nhiều lần bác bỏ cáo buộc làm gián điệp cho Trung Quốc.
TikTok đã tuyên bố trước Ủy ban Quốc hội Australia và Vương quốc Anh rằng họ không chuyển dữ liệu của người dùng phương Tây sang Trung Quốc và giới hạn quyền truy cập của nhân viên vào dữ liệu đó.
