 |
Helene Barre, mất đi khả năng cảm nhận mùi vị sau khi mắc Covid-19 vào tháng 11/2020. Tình trạng mất khứu giác này không chỉ là một triệu chứng báo hiệu nhiễm virus, mà còn dai dẳng bám theo người bệnh ngay cả sau khi họ đã phục hồi.
Sau khi khỏi bệnh, khứu giác của cô vẫn chưa hồi phục hoàn toàn. Không chỉ vậy, giờ đây khả năng cảm nhận mùi vị của cô vẫn bị rối loạn. Đối với Barre, đậu phộng giờ có mùi như tôm, dăm-bông thì có mùi của bơ, còn gạo thì có mùi của bơ hạt phỉ Nutella. Thỉnh thoảng, cô liên tục ngửi thấy mùi khét, mặc dù không có gì bị đốt cháy cả.
 |
| Mặc dù đã quay trở lại làm việc, nhưng cô Helene Barre, một sommelier, vẫn phải nhờ đến sự giúp đỡ của các đồng nghiệp để xác nhận mùi vị của rượu vang. Ảnh: New York Times. |
"Lấy đi cái bay của người thợ hồ"
Những triệu chứng này vốn dĩ đã rất khó chịu với một người bình thường. Nhưng mọi thứ còn tệ hơn với cô Barre, vì cô là một chuyên gia thử rượu vang. Thu nhập, sự nghiệp và đam mê của người phụ nữ này đều dựa trên một thứ duy nhất: Sự nhạy cảm của khứu giác.
"Khứu giác là công cụ làm việc của chúng tôi, là cách mà chúng tôi nhận biết các vấn đề. Chúng tôi không chỉ dùng khứu giác để mô tả hương vị của rượu vang, mà còn để phân tích và đánh giá nữa", Barre chia sẻ. Cô đang làm việc ở một công ty chuyên về rượu vang tại thị trấn Limoux, miền Tây Nam nước Pháp.
"Mất đi khứu giác đối với chúng tôi cũng giống như là lấy đi cái bay của người thợ hồ vậy. Điều đó khiến chúng tôi rất bực bội và căng thẳng", Barre nói thêm.
Đối với hàng triệu người trên khắp thế giới, việc mất khứu giác có thể là một chỉ dấu của việc mắc Covid-19. Đi cùng với đó là triệu chứng mất vị giác, khi người bệnh chỉ có thể cảm nhận được những vị cơ bản như mặn hay ngọt. Tất nhiên là so sánh với nguy cơ bị tử vong vì virus corona, thì việc mất khứu giác chỉ được coi là triệu chứng nhẹ.
Nhưng đối với những người như Barre, khứu giác là thứ cực kỳ quan trọng, đặc biệt là ở Pháp, nơi ẩm thực đóng vai trò thiết yếu trong đời sống. Đối với những người thử rượu vang, những người làm nước hoa và nhiều người khác, khả năng nhận biết mùi là một kỹ năng đã được tôi luyện trong nhiều năm.
Khi Covid-19 lấy đi kỹ năng này, nhiều người trong số họ lo rằng sự nghiệp của mình sẽ chấm dứt. Chính vì lẽ đó, một số thậm chí còn không dám công khai tình trạng của mình.
Barre cho biết mình may mắn vì vẫn được đồng nghiệp và công ty cảm thông. Nhưng khi những trái nho đã chín và mùa thu hoạch bắt đầu, khả năng cảm nhận mùi vị của cô vẫn chưa hồi phục, và cô cảm thấy vô vọng khi phải nhờ đến những người khác để thử rượu vang.
"Thật sự áp lực khi phải hỏi bản thân rằng: 'Ngày mai, nếu mình vẫn chưa hồi phục khứu giác, mình sẽ làm gì đây?'. Và tôi vẫn chưa thể trả lời câu hỏi đó", cô Barre chia sẻ.
Một khảo sát năm ngoái của liên đoàn những người làm nghề thử rượu vang Pháp cho thấy, tỷ lệ mắc Covid-19 trong tổ chức của họ cũng tương đương với dân số nói chung. Tuy nhiên, gần 40% số người được hỏi cho biết khả năng cảm nhận mùi vị của họ đã bị rối loạn, và điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến công việc.
Bà Sophie Pallas, giám đốc liên đoàn, cho biết những chuyên gia rượu vang bị mất khứu giác vì Covid-19 thường lưỡng lự trong việc thừa nhận điều này, vì lo ngại tác động đến uy tín của họ ở nơi làm việc.
Bản thân bà Pallas cũng mắc Covid-19, và việc mất cảm giác mùi vị khiến cho bà không còn hứng thú với rượu vang.
 |
| Nhiều vùng trồng nho ở Pháp đối mặt với khủng hoảng sau khi doanh số sụt giảm kỷ lục vì Covid-19. Ảnh: New York Times. |
"Chúng tôi chưa có các công cụ chính xác để đo lường mức độ thiệt hại với các chuyên gia rượu vang. Rất phức tạp để có thể chứng minh rằng khả năng cảm nhận mùi vị của bạn đã hồi phục", bà Pallas nhận định.
Theo bà Pallas, một số người đã hồi phục khứu giác sau khi mắc Covid-19, nhưng điều đó không có nghĩa là sự nhạy cảm trong mùi hương được khôi phục hoàn toàn. Một số người nhanh chóng lấy lại khả năng nhận biết những hương vị cơ bản, nhưng chính họ vẫn chưa thấy cái mũi của mình đạt phong độ cao nhất.
"Giống như nghệ sĩ dương cầm bị mất ngón tay"
Nỗi lo bị mất việc vì Covid-19 cũng hiện diện ở một ngành công nghiệp khác của Pháp, đó là ngành sản xuất nước hoa. Là một phần trong ngành công nghiệp thời trang cao cấp đầy cạnh tranh, các chuyên gia này luôn được săn đón bởi các nhãn hàng để tạo ra những mùi hương đặc biệt, độc đáo và ấn tượng.
Nhưng sau khi mắc Covid-19, vài người trong số họ đang rất không chắc chắn về tương lai.
"Thật sự đáng sợ, giống như nghệ sĩ dương cầm bị mất ngón tay vậy", bà Calice Becker, một chuyên gia nước hoa, chia sẻ. Bà Becker từng tham gia phát triển một số dòng nước hoa nổi tiếng, trong đó có J'adore của Dior. Hiện bà là giám đốc của Givaudan, một công ty chuyên về mùi hương của Thụy Sĩ.
Các nhà khoa học cho rằng Covid-19 khiến tín hiệu thần kinh từ khứu giác đến não bộ bị gián đoạn, nhưng vẫn chưa có nghiên cứu nào giải thích rõ cơ chế này. Một số bệnh khác hoặc tổn tương ở vùng đầu cũng có thể gây ra tình trạng mất khứu giác.
Tuy nhiên đối với các chuyên gia nước hoa, đại dịch Covid-19 khiến cho một tình trạng bệnh tưởng chừng hiếm gặp, nay đã trở thành một mối đe dọa hiện hữu với họ.
Bằng kinh nghiệm và các công thức học được từ trước, họ vẫn có thể phát triển một số loại nước hoa. Giống như cách Beethoven vẫn có thể viết nhạc mặc dù thính giác của ông không còn hoạt động.
Tương tự, các chuyên gia thử rượu vang, bằng kinh nghiệm của mình, cũng biết rằng loại rượu nào sẽ phù hợp với thức ăn nào. Nhưng sau khi bị mất khứu giác, công việc của họ trở nên khó khăn hơn, nhất là khi phải làm việc với các đầu bếp để chọn những thực đơn tinh tế. Và điều tệ nhất là, giờ đây họ không thể phân biệt rượu vang tốt với rượu vang bị lẫn mùi nút bần (corked wine).
Cô Malthilde Ollivier, 33 tuổi, là một chuyên gia thử rượu vang độc lập. Công việc của cô là tư vấn cho các nhà làm rượu vang ở thung lũng Loire, một vùng trồng nho ở miền Nam nước Pháp.
Một buổi sáng tháng 2, cô nhận ra rằng mình không ngửi thấy mùi sữa tắm. Điều đó khiến cô phát hoảng.
 |
| Cô Mathilde trước vườn nho của gia đình. Cô sẽ là người tiếp quản công việc kinh doanh trong tương lai, nhưng vào lúc này, khứu giác của cô vẫn chưa hồi phục hoàn toàn. Ảnh: New York Times. |
Cô xuất thân từ một gia đình có truyền thống nấu rượu. Cô nhớ lại những kỷ niệm thời thơ ấu về mùi của rượu vang trong bữa ăn gia đình. Chẳng bao lâu nữa cô sẽ là thế hệ thứ 8 tiếp quản vườn nho nhà Ollivier, nhưng kế hoạch này phải tạm hoãn đột ngột sau khi cô mắc Covid-19.
"Tiếp quản vườn nho mà không thể ngửi thấy mùi rượu vang của riêng mình, tôi không thể tin vào điều đó", cô Mathilde chia sẻ.
"Khi công việc là niềm đam mê của bạn - và đối với nhiều chuyên gia ẩm thực cũng vậy - thật khó để tưởng tượng bạn có thể làm bất cứ điều gì khác", người phụ nữ này nói thêm.
