'Tiếp cận chứng khoán sớm cho tôi nhiều điều’

Với vị chuyên gia trẻ của SSI Research, cẩn thận và chỉn chu như ăn sâu vào tính cách. Tâm sinh năm 1995, trẻ và cận sát thế hệ Gen Z nhưng đã có gần 9 năm nghiên cứu, gắn bó với chứng khoán và đang đảm nhiệm vai trò chuyên gia tư vấn chiến lược đầu tư ở SSI.

Đam mê sớm, tiếp cận sớm

- Từng giành ngôi vị quán quân “I-Invest! 2017” từ khi ngồi trên ghế nhà trường. Sau 5 năm, anh đã thực hiện được ước mơ trở thành chuyên gia tư vấn chiến lược đầu tư. Anh có thấy mình quá trẻ với danh xưng chuyên gia?

- Nếu tính về độ tuổi, tôi tương đối trẻ so với các đồng nghiệp cùng vị trí. Nhưng nếu tính thời gian gắn bó với nghề, tôi thấy mình cũng không quá “trẻ”. Tôi đam mê chứng khoán và tiếp cận ngành này từ năm 2013. VNIndex lúc ấy mới chỉ 500-600 điểm, thị trường chứng khoán nhìn chung chỉ có sản phẩm là cổ phiếu, chưa có hợp đồng tương lai hay chứng quyền như bây giờ. Việc tiếp cận sớm với đầu tư cho tôi nhiều lợi thế. Đây lĩnh vực tôi dành nhiều đam mê và tâm huyết, không đơn thuần là nghề kiếm cơm.

Tôi thấy may mắn vì tuổi còn trẻ nhưng có cơ hội được làm việc trong môi trường chuyên nghiệp và có bề dày phát triển như SSI. Tại đây, nhiều đồng nghiệp của tôi gắn bó với công ty từ lúc thành lập, thậm chí từ khi thị trường chứng khoán Việt Nam mới mở cửa. Làm việc với những người lâu năm trong nghề như vậy, tôi học hỏi được rất nhiều.

- Điều gì khiến anh bén duyên với chứng khoán sớm như thế?

- Ngày mới vào đại học, định hướng của tôi là theo ngành kế toán - kiểm toán. Nhưng sau một thời gian nghiên cứu về ngành tài chính, đặc biệt khi đọc được hai cuốn sách về chứng khoán là Phương pháp đầu tư của Warren Buffett và Trên đỉnh phố Wall của Peter Lynch, tôi cảm thấy như khai phá ra một thế giới mới.

Ở đó, tôi nhìn thấy một thị trường, kênh đầu tư cho phép nhà đầu tư tích lũy tài sản với lợi nhuận tiềm năng không thể đo đếm được. Đây là lĩnh vực mà mỗi ngày lại là một câu chuyện mới với những thử thách về cảm xúc, trí tuệ và khả năng phân tích của bản thân.

Tôi bắt đầu bỏ nhiều thời gian nghiên cứu về ngành, đồng thời dành vốn để đầu tư thực tế tại thị trường chứng khoán Việt Nam. Tôi cũng đăng ký tham dự nhiều cuộc thi về chứng khoán để tìm hiểu, gặp gỡ được những chuyên gia trong ngành, và giành quán quân tại “I-Invest! 2017”. Cơ duyên của tôi với chứng khoán, có thể tóm gọn trong câu: Đam mê sớm, tiếp cận sớm.

- Không phải ai cũng biết tuổi nghề của anh, nhưng tuổi đời thì rất rõ. Vậy cách gì để anh cho mọi người thấy độ tuổi không quyết định đến tư duy, sự am hiểu trong ngành này?

- Trong một môi trường chuyên nghiệp, để thể hiện năng lực thì chỉ có một cách duy nhất là hành động. Sản phẩm khuyến nghị tốt thì sẽ được đánh giá tốt. Tôi chứng minh năng lực bằng chất lượng sản phẩm phân tích và khuyến nghị.

Làm trong ngành chứng khoán nói chung và mảng nghiên cứu nói riêng, tôi cho rằng cẩn thận, khả năng phân tích độc lập và suy luận logic là điều cần có. Bản lĩnh và kiểm soát cảm xúc tốt là những yếu tố quan trọng khác nhưng đều cần thời gian để rèn giũa.

Dễ thua lỗ nếu không có phương pháp

- Nhiều người cho rằng biết đầu tư chứng khoán là có cơ hội làm giàu. Quan điểm của anh về việc đầu tư thế nào?

- Ngay từ thời sinh viên, tôi đã dành vốn để đầu tư. Nhưng đầu tư kiểu sinh viên đơn giản lắm, cứ “xanh mua, đỏ bán”. Vì mới mẻ, chưa có phương pháp đầu tư, tôi cũng gặp không ít các khoản lỗ và rút ra kinh nghiệm. Từ đó, tôi hiểu rằng ai cũng dễ thua lỗ nếu không có phương pháp đầu tư. Tuy mất thời gian nhưng khi hoàn thiện được phương pháp thì sẽ hưởng lợi lớn về lâu dài.

- Cụ thể, phương pháp đầu tư được anh áp dụng là gì?

- Tất nhiên thị trường luôn biến động, không có phương pháp nào vĩnh cửu. Khi tư vấn cho khách hàng, tôi xác định phương pháp đầu tư gói gọn trong 3 ý. Quan trọng nhất là bảo toàn vốn. Nói một cách dễ hiểu, còn tiền thì còn cơ hội. Nếu cổ phiếu của bạn đi ngược chiều dự đoán, hãy bảo toàn tài khoản bằng cách cắt lỗ.

Thứ hai là kiểm soát cảm xúc. Nổi bật trong những sai lầm của nhà đầu tư là không kiểm soát tốt cảm xúc, lấy ví dụ rõ nhất là tâm lý FOMO (hội chứng sợ bị bỏ lỡ). Giữ cái đầu lạnh trong đầu tư và tuân thủ phương pháp giúp ích lớn trong việc bảo toàn tài khoản đầu tư.

Thứ ba liên quan đến kỹ thuật giao dịch. Trước khi mua cổ phiếu cần trả lời 3 câu hỏi: “Vùng giá mua là bao nhiêu?”, “Giá mục tiêu là bao nhiêu?”, “Nếu cổ phiếu đi ngược lại với kỳ vọng thì vùng cắt lỗ là bao nhiêu?”. Chỉ nên mua khi trả lời hết 3 câu hỏi này. Riêng phần giá mục tiêu, nếu nhà đầu tư chưa xác định được thì có thể tham khảo các báo cáo phân tích của công ty chứng khoán. Các báo cáo của SSI Research rất chi tiết về vấn đề này.

Bên cạnh đó, nếu bạn không có nhiều thời gian hoặc kỹ năng trong việc xây dựng phương pháp đầu tư, hãy thử tham khảo lời tư vấn từ chuyên gia của công ty chứng khoán uy tín hoặc sử dụng dịch vụ của các quỹ đầu tư.

- Hiện mỗi ngày có tới hàng nghìn tài khoản chứng khoán mở mới, trong đó có rất nhiều người trẻ - thế hệ lớn lên cùng Internet và nhạy bén với thông tin. Anh nghĩ sao về câu chuyện đầu tư chứng khoán của giới trẻ hiện nay?

- Tôi có cơ hội tiếp xúc khá nhiều nhà đầu tư là các bạn trẻ, sinh viên thông qua hội thảo, chương trình đào tạo. Tôi nhận thấy các bạn bây giờ thực sự đầu tư nghiêm túc. Không chỉ tham gia nhiều chương trình, cuộc thi của công ty chứng khoán, các bạn còn tiết kiệm tiền hàng tháng và tích lũy cho danh mục đầu tư cổ phiếu. Nhưng tuổi trẻ thì khó tránh vấp váp, sai lầm. Phổ biến nhất vẫn là tâm lý FOMO.

- Có người nói rằng đầu tư chứng khoán thì “tâm lý lên xuống theo bảng điện”, ảnh hưởng đến sự tập trung vào công việc chính. Nếu bị cuốn theo trào lưu đầu tư chứng khoán thì cũng nên xem lại. Anh có nghĩ vậy không?

- Ở thị trường Việt Nam, tỷ lệ người đầu tư chứng khoán theo thống kê số tài khoản là 4-5%% trên tổng dân số. Nếu nhìn sang những nền kinh tế phát triển như Mỹ thì tỷ lệ dân số đầu tư chứng khoán lên đến 65%.

Đầu tư, tích lũy tài sản thông qua thị trường chứng khoán đang là xu thế. Thêm vào đó, thị trường có nhiều hình thức nhà đầu tư. Ngoài những người bám sát bảng điện - thường là các trader có kinh nghiệm và am hiểu phân tích kỹ thuật, thì cũng có nhà đầu tư cơ bản, hiểu doanh nghiệp, nắm giữ cổ phiếu tới hàng năm.

Nếu nhà đầu tư không phải là một người có nhiều thời gian dành cho thị trường chứng khoán, cần cân nhắc hình thức đầu tư theo phân tích cơ bản nêu trên hoặc tham gia thị trường thông qua hình thức quỹ đầu tư.

- Anh nghĩ sao về thị trường chứng khoán và cơ hội cho nhà đầu tư trong năm nay?

- Tôi cho rằng thị trường năm nay sẽ không bùng nổ về điểm số như 2020 hay 2021, tuy nhiên cơ hội vẫn luôn xuất hiện. Những nhóm ngành hưởng lợi từ câu chuyện tái mở cửa nền kinh tế Việt Nam sau dịch là bán lẻ, thủy sản, dệt may... và nhóm hưởng lợi từ câu chuyện đầu tư công như xây dựng hạ tầng, vật liệu xây dựng... sẽ là điểm nhấn của thị trường.