Tiềm 'điên': Từ chủ trang trại điển hình đến tay trắng

Doanh nhân ấy có tên thật là Nguyễn Văn Tiềm, người dám đi vay hàng trăm triệu đồng vào năm 1998 chặn dòng một con suối ở sông Ông, Ninh Thuận tự mình làm thuỷ điện.

Con suối mà ông Tiềm chặn dòng tên gọi suối Thương. Nhà ông cũng dựng cạnh suối nhưng những tiếng nước chảy róc rách ngày xưa không còn. Vẫn còn đôi tay to bè và cái vóc dáng to lớn gù gù như gấu nhưng tiếng cười hào sảng của ông hôm nay không còn nữa. Ông kể: “Hồi xưa lúc tôi ăn nên làm ra, báo chí tới đây nhiều lắm và tôi cũng không tiếc thứ gì. Nhưng giờ thì…”

Ngày xưa của ông cách đây khoảng 14 năm với ba giai đoạn mà nói theo ông là chưa “lên voi” đã “xuống chó”. Đợt đầu tiên, từ năm 1998 – 2000, gia đình ông Tiềm vào thôn La Vang, xã Quảng Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận làm “chuyện không tưởng” là lấy sức người chặn dòng suối Thương để tạo ra một trang trại kiểu mẫu, lái dòng nước thành hồ chứa nuôi cá, chạy máy phát điện làm nước đá. Hai năm trời cả gia đình Nguyễn Văn Tiềm quần quật với biết bao mồ hôi, vết sẹo trên người để tạo ra doanh nghiệp Hồng Ân.

Ông Tiềm thẫn thờ bên đống hoang tàn

Từ năm 2000 – 2004, doanh nghiệp Hồng Ân với trang trại kiểu mẫu và chủ nhân sản xuất giỏi đến nỗi báo đài địa phương lẫn Trung ương nườm nượp tìm đến viết về gương sản xuất điển hình, có tác phẩm đạt giải bạc liên hoan truyền hình toàn quốc. Những chiếc đĩa CD hay hình ảnh trang trại kiểu mẫu của một thuở huy hoàng được ông Tiềm giữ gìn kỹ lắm. Với ông, nó là sự ghi nhận về một thời cực nhọc nhưng tự hào của gia đình mình, nhưng cũng là sự nhắc nhở về nhân tình thế thái hôm nay…

Giai đoạn thứ ba bắt đầu từ ngày 30.1.2004, ngày UBND tỉnh Ninh Thuận ra quyết định thu hồi đất của ông Tiềm và một số hộ dân khác để giao cho công ty 76 (sau đó công ty này không đủ năng lực tài chính nên đã bán dự án cho một đối tác khác để làm công ty cổ phần thuỷ điện Sông Ông). Gia đình ông Tiềm có khiếu nại, trưng ra những giấy tờ, bằng chứng nhưng không có kết quả. Sau khi bị cưỡng chế, cơ nghiệp của ông Tiềm phút chốc tan tành.

Hồ sơ đất đai của Nguyễn Văn Tiềm được cấp ghi rõ giao 32.262m² (gồm hai sổ đỏ) trồng cây lâu năm với thời hạn 50 năm. Tuy nhiên, khi thu hồi 23.622/32.262m² đất vào ngày 30/1/2004, chính quyền ghi trong biên bản chủ yếu là bồi thường đất trồng cây hoa màu. Trang trại của doanh nghiệp Hồng Ân từng được một đối tác tại Khánh Hoà định giá 10 tỉ đồng nhưng ông Tiềm không đồng ý bán. Khi thu hồi đất, hội đồng bồi thường huyện Ninh Sơn của tỉnh Ninh Thuận ra văn bản bồi thường cho ông Tiềm 785 triệu đồng. Ông Tiềm khiếu nại thì UBND tỉnh nâng mức bồi thường lên 1,7 tỉ đồng (văn bản số 158 ngày 23/6/2006) và đề nghị gia đình Nguyễn Văn Tiềm khởi kiện hành chính.

Hy vọng mong manh

Từ đó đến nay, ông Tiềm vẫn miệt mài gửi đơn khiếu nại từ xã lên huyện, ra tỉnh rồi ra cả Trung ương. Thanh tra Chính phủ cũng đã vào cuộc nhưng kết luận đưa ra không làm ông thoả lòng. Phần lớn đất bị thu hồi, phần còn lại chẳng làm gì được vì không còn nguồn nước. Ông nói chính việc thuỷ điện Sông Ông chặn dòng suối Thương đã “giết chết” gia đình mình.

Nhà máy thuỷ điện nhỏ của ông phải ngừng hoạt động vì không có nước, nhà máy nước đá đóng cửa theo sau vì không điện. Hàng chục tấn cá và vườn cây ăn trái cũng chết theo vì thiếu nước. “Họ chặn dòng mà không thông báo, cũng không có biện pháp khắc phục hậu quả nên đã đẩy doanh nghiệp Hồng Ân chúng tôi đến chỗ phá sản”, ông Tiềm nhận định. 

Cơ ngơi một thời giờ là phế tích.

Mỗi mét vuông đất của ông và người dân khu vực quy hoạch thuỷ điện chỉ được bồi thường từ 1.000 – 1.500 đồng, mức giá mà thời điểm đó chỉ đủ mua được ổ bánh mì không nhân. “Trong sổ đỏ mà UBND huyện Ninh Sơn cấp chứng nhận quyền sử dụng đất ghi rõ thời hạn 50 năm đối với gia đình tôi. Tin điều đó, chúng tôi đã bỏ công sức tiền của đầu tư làm đường, trồng cây, đắp đập ngăn suối. Thế nhưng…”, ông Tiềm nghẹn ngào.

Người đàn ông này kể lại: Chính quyền cấp xã, cấp huyện rồi cấp tỉnh rồi đoàn đại biểu Quốc hội mời tôi lên đối thoại nhưng chỉ có tôi trình bày những nguyện vọng và trình những chứng cứ hợp pháp của mình. Tất cả đều im lặng ngoại trừ câu giới thiệu lý do buổi đối thoại và câu tuyên bố kết thúc cuộc làm việc.

Trong đợt cưỡng chế, gia đình phản đối thì đại diện UBND tỉnh Ninh Thuận nói sẽ chờ xem xét, trong quá trình đó cơ quan chức năng không được tiến hành phá dỡ. Nhưng “lời nói gió bay”, công an huyện áp cả gia đình ông Tiềm lên tạm giữ, đến khi phá dỡ xong mới cho về. “Gia đình tôi đi phát triển kinh tế cho xã, cho huyện, cho tỉnh tại sao lại đối xử với chúng tôi như kẻ đi cướp, bắt chúng tôi đến sáu lần?”, ông Tiềm bức xúc.

Ông Tiềm cho biết sẽ tiếp tục khiếu nại vì còn tin vào các nghị quyết của Đảng. Ông không kiện ra toà vì có kiện cũng chẳng có xu nào để đóng án phí.  

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Quốc Nam, Chánh văn phòng đồng thời là người phát ngôn của UBND tỉnh Ninh thuận cho biết: “Vụ việc khiếu nại của ông Nguyễn Văn Tiềm diễn ra từ năm 2004. Các cơ quan chức năng từ huyện đến tỉnh đã giải quyết theo quy trình, quy định pháp luật và cả kết luận vụ việc của Thanh tra Chính phủ. Tuy nhiên, theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và xem xét quyền khiếu nại của công dân về đất đai thì trong đợt tiếp xúc cử tri tại xã Quảng Sơn, chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Thanh đã ghi nhận trường hợp của ông Nguyễn Văn Tiềm và có hứa trong thời gian nhanh nhất, chủ tịch tỉnh sẽ tiếp xúc trực tiếp, lắng nghe ông Tiềm trình bày về hoàn cảnh, nguyện vọng của mình”.

Cũng theo ông Nam, hiện giờ chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận đang rất bận vì sau khi đi họp Quốc hội cũng cần phải giải quyết các vấn đề cấp thiết của tỉnh. Lịch làm việc sẽ được báo với gia đình ông Tiềm sau khi tỉnh đã sắp xếp xong.

Trong một diễn biến khác, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận cũng đã chuyển đơn và đề nghị UBND tỉnh này giải quyết đơn khiếu nại của ông Tiềm. Ngay sau đó, UBND tỉnh Ninh Thuận có văn bản yêu cầu thanh tra tỉnh rà soát lại toàn bộ hồ sơ khiếu nại của ông Tiềm, kiểm tra lại đất bồi thường là đúng hay chưa đúng, để có văn bản báo cáo và tham mưu cho UBND tỉnh xử lý theo quy định.

Theo Sài Gòn Tiếp Thị