 |
| Bức Three faces của Ibrahim Unal. Ảnh: Saatchi Art. |
Từ lâu chúng ta đã quen với ý kiến rằng một số đặc điểm di truyền, thói quen, tính cách và sở thích được hình thành từ cấu tạo gen, tuy vậy chúng ta chỉ mới bắt đầu tìm hiểu kiến thức khoa học đằng sau sự kế thừa di truyền này. Tính cách là sự pha trộn giữa tự nhiên và nuôi dưỡng mà có lẽ môi trường nuôi dưỡng, giáo dục có ảnh hưởng nhiều hơn cả.
Mặc dù có nhiều nghiên cứu đã liên kết nhóm máu với các đặc điểm tính cách, hầu hết chúng đều là các nghiên cứu khá cũ, không thật sự đáng tin cậy và có xu hướng nghiêng về những thành kiến phổ biến trong khoảng thời gian đó - điển hình là những năm 1950-1960.
Tuy nhiên, sự liên kết này vẫn khiến chúng ta tò mò vì nó phần nào giải thích cho mối liên hệ giữa những gì xảy ra ở cấp độ tế bào và xu hướng tinh thần, thể chất và tính cách thể hiện qua từng nhóm máu. Chắc chắn phải có một mối liên hệ nào đó giữa các khác biệt chúng ta đã biết về mặt hóa học trong cách các nhóm máu đối mặt với căng thẳng và tính cách.
Ví dụ, mức cortisol cao có liên quan đến chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (obsessive-compulsive disorder OCD), thường gặp hơn ở nhóm máu A. Trầm cảm (cả đơn cực và lưỡng cực) đều phần nào có liên quan đến lượng dopamine thấp và được chứng minh là khá phổ biến ở nhóm máu O.
Người Nhật Bản có niềm tin mãnh liệt tính cách được định hình bởi nhóm máu. Phân tích nhóm máu hay còn gọi là ketsuekigata, là một ngành kinh doanh nghiêm túc ở Nhật Bản. Các nhà tuyển dụng sử dụng nó để tìm ứng viên thích hợp, các nhà nghiên cứu thị trường dựa vào nó để dự đoán thói quen mua sắm của khách hàng và rất nhiều người cũng áp dụng phân tích tính cách nhóm máu để chọn bạn bè, người yêu và bạn đời.
Các máy bán hàng tự động cung cấp dịch vụ phân tích nhóm máu tại chỗ và khá phổ biến ở các ga tàu, cửa hàng bách hóa, nhà hàng và các địa điểm công cộng khác. Thậm chí ở Nhật còn có một Tổ chức ABO được đánh giá khá cao, chuyên giúp đỡ các cá nhân và tổ chức đưa ra các quyết định đúng đắn, phù hợp với nhóm máu.
Người đi đầu trong lĩnh vực kết nối nhóm máu và tính cách là ông Toshitaka Nomi, cha của Tokisha là người đầu tiên đi tiên phong xây dựng lý thuyết này. Năm 1980, Nomi và Alexander Besher đã xuất bản cuốn sách You Are Your Blood Type (Nhóm máu tạo nên con người bạn) và bán được hàng triệu bản ở Nhật. Cuốn sách phân tích tính cách và đưa ra gợi ý cho các nhóm máu khác nhau - đi sâu vào giải thích công việc nào phù hợp nhất với bạn, bạn nên kết hôn với ai và những hậu quả tồi tệ sẽ xảy đến nếu bạn không nghe theo những lời khuyên này.
Những cuốn sách phân tích tính cách qua nhóm máu có thể dành để đọc cho vui - cũng giống như chiêm tinh học, số học hoặc các phương pháp khác để tìm ra vị trí của bạn giữa thế giới vô định này. Tuy nhiên, tôi nghĩ hầu hết lời khuyên trong cuốn sách đó không thể tin theo hoàn toàn.
Tôi không tin là bạn có thể chọn tri kỷ hay người yêu chỉ dựa trên nhóm máu. Tôi thuộc nhóm máu A và tôi có một tình yêu sâu đậm với vợ tôi, Martha, người có nhóm máu O. Tôi sẽ rất khó chịu khi nghĩ rằng chúng tôi đã có thể không đến được với nhau chỉ bởi vì sự không tương thích về mặt ngoại cảm giữa hai nhóm máu. Chúng tôi vẫn đang chung sống hòa thuận, mặc dù đôi khi đến bữa ăn có thể hơi hỗn loạn.
Vậy giá trị của những mối liên kết giữa nhóm máu với tính cách là gì và tại sao tôi lại đưa nó vào đây? Câu trả lời rất đơn giản. Mặc dù tôi nghĩ sự phân tích nhóm máu ketsuekigata của người Nhật khá cực đoan, tôi không thể phủ nhận rằng có một sự thật thiết yếu đằng sau mối liên hệ giữa sự khác biệt trong sinh lý học và các đặc điểm tính cách của chúng ta.
Các nhà khoa học và bác sĩ thời hiện đại rõ ràng đã thừa nhận sự tồn tại của mối liên hệ sinh học giữa tâm trí và cơ thể. Chúng ta đã giải thích mối liên hệ giữa nhóm máu và cách phản ứng với căng thẳng. Quan niệm nhóm máu có thể liên quan đến tính cách của bạn không thực sự quá xa lạ. Thật vậy, nếu bạn tìm hiểu về từng nhóm máu, bạn sẽ thấy một đặc điểm tính cách riêng biệt nổi lên từ sự kế thừa những thế mạnh của tổ tiên chúng ta. Có lẽ đây chỉ là một cách khác để bạn phát huy những điểm mạnh đó.
Hiện chưa có đủ bằng chứng cụ thể để đưa ra kết luận xác đáng về việc sử dụng nhóm máu để xác định tính cách nhưng vẫn còn cả một kho tàng thông tin đang chờ được khai phá.
Ví dụ, một biến thể gen còn gọi là COMT (catechol-O-methyltransferase) dường như có liên quan đến sự khác biệt nổi bật về mặt tính cách và thậm chí còn ảnh hưởng đến việc liệu cơ thể có trải nghiệm hiệu ứng giả dược (placebo). COMT có một số liên kết với gen ABO, vì vậy có lẽ kết luận cuối cùng vẫn sẽ lưu lại mối quan hệ giữa nhóm máu và tính cách.
Có thể trong thế kỷ này, chúng ta cuối cùng cũng sẽ giải thích được tất cả, vẽ nên tấm bản đồ hướng dẫn cách cơ thể có thể tự chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác. Nhưng có lẽ mọi chuyện không dễ dàng như vậy. Còn rất nhiều điều chúng ta chưa hiểu rõ, có những thứ ta không bao giờ hiểu được nhưng chúng ta vẫn có thể đưa ra suy luận, ngẫm nghĩ và xem xét nhiều giả thuyết. Đó là lý do vì sao loài người chúng ta phát triển trí thông minh đến vậy.
Những yếu tố này - chế độ dinh dưỡng, kiểm soát cân nặng, thực phẩm bổ sung, đối phó với căng thẳng và đặc điểm tính cách - góp phần quan trọng tạo nên Chế độ Dinh dưỡng theo Nhóm máu dành cho riêng bạn. Hãy tham khảo chúng một cách thường xuyên khi bạn bắt đầu làm quen với các đặc điểm cụ thể với nhóm máu của bạn.
