Các nhà hoạch định chính sách của nước Mỹ đã thất bại trong việc đạt được mục tiêu lạm phát 2% trong gần 2 năm qua và giờ đây đang cắt giảm tốc độ chương trình mua trái phiếu. Lạm phát của nền kinh tế lớn nhất thế giới tăng 0,9% trong 12 tháng kết thúc vào tháng 11/2013. Lần cuối cùng lạm phát bằng hoặc cao hơn 2% là vào tháng 4/2012. “Từng tháng trôi qua với lạm phát thấp hơn nhiều so với mức mục tiêu, và áp lực phải có kế hoạch đối phó với vấn đề này ngày càng tăng”, Ethan Harris, chuyên gia đến từ Bank of America nhận định. Ông cho rằng các nhà hoạch định chính sách quá chậm trễ để nhận ra đây là một vấn đề nghiêm trọng.
Eric Rosengren, Chủ tịch Fed chi nhánh Boston, đã phát biểu hôm 7/1 rằng lạm phát quá thấp sẽ là mối lo ngại thực sự bởi ngày càng có nhiều khả năng Mỹ phải đối mặt với giảm phát. Giảm phát khiến các hộ gia đình ngừng mua sắm với dự đoán giá sẽ còn giảm xuống thấp hơn, các công ty ngừng đầu tư và thuê mướn nhân công bởi hàng hóa sản xuất ra không có người mua. Lạm phát quá thấp cũng đồng nghĩa với lãi suất điều chỉnh theo lạm phát tăng lên.
Rosengren cũng cho rằng tồi tệ hơn, về lý thuyết thì lạm phát thấp có thể xói mòn niềm tin vào Ngân hàng Trung ương. Nếu Fed đặt ra mục tiêu nhưng không thể đạt được mục tiêu đó trong khung thời gian nhất định, người ta sẽ đặt dấu hỏi về khả năng của Fed trong trung và dài hạn.
 |
| Janet Yellen, nữ Chủ tịch của Fed. |
Thị trường lao động có tiến triển
Ngày 18/12, Fed đưa ra quyết định giảm chương trình mua tài sản trái phiếu mỗi tháng từ 85 tỷ USD xuống còn 75 tỷ USD với nguyên nhân là thị trường lao động đã được cải thiện. Fed thuyết phục các nhà đầu tư rằng “taper” không phải là biểu hiện của thắt chặt chính sách bởi lãi suất gần 0 vẫn được duy trì. Là người kế vị Ben S. Bernanke trở thành Chủ tịch Fed kể từ ngày 1/2 tới, bà Yellen cần phải củng cố niềm tin vào Fed. “Bà ấy sẽ phải tiến lên và đưa cho thị trường những tín hiệu rõ ràng, chỉ rõ cách mà bà sẽ dùng để đối phó với lạm phát thấp. Chính Ủy ban thị trường mở FOMC cũng đã thừa nhận rằng lạm phát ở mức dưới 2% quá lâu sẽ đem đến những rủi ro cho nền kinh tế. FOMC cũng khẳng định sẽ cẩn thận theo dõi diễn biến của lạm phát.
Phát biểu trong cuộc họp báo hôm 18/12, Bernanke cũng cho rằng vẫn còn có nhiều câu hỏi về lạm phát. Lạm phát có thể tăng lên bởi một vài nhân tố đặc biệt (ví dụ như chi phí y tế tăng mạnh. Bernanke cũng lưu ý Fed sẽ theo dõi lạm phát chặt chẽ).
Hãy kiên nhẫn
Một số chuyên gia cho rằng người dân Mỹ có thể kiên nhẫn khi lạm phát quanh quẩn ở mức 1%, nhưng nếu lạm phát bắt đầu giảm xuống thấp hơn nữa, đó là điểm mà người ta bắt đầu lo lắng. Và, không có nhà hoạch định chính sách nào dự đoán rằng Fed có thể đạt được mục tiêu lạm phát 2% trong năm nay.
Cách truyền thông điệp của Fed cũng sẽ gặp nhiều khó khăn nếu như giá cả tăng mạnh. Tháng 12 vừa qua, các nhà hoạch định chính sách đã có thể giảm quy mô chương trình nới lỏng định lượng mà không gây xáo trộn trên thị trường tài chính bằng cách thuyết phục nhà đầu tư rằng lãi suất sẽ tiếp tục được duy trì ở mức gần 0. Nếu lạm phát tăng lên, thông điệp này không còn đáng tin cậy như trước. Trong khi các thống đốc Ngân hàng Trung ương sẽ không thể tìm ra những con đường mới để thúc đẩy tăng trưởng, hành vi khó đoán biết của họ khiến lạm phát kỳ vọng giảm xuống bởi nhà đầu tư tin rằng Fed sẽ làm bất cứ điều gì có thể để ngăn chặn giảm phát.
