Thỏa thuận bí ẩn của 2 băng đảng khét tiếng thế giới

Hai băng đảng bạo lực nhất El Salvador đã đồng ý một thỏa thuận hòa bình, từ đó giúp tỷ lệ giết người của quốc gia Trung Mỹ giảm mạnh. Tuy nhiên, nhiều người vẫn hoài nghi về bản chất thực sự của thỏa hiệp bí ẩn này.

Carlos Tiberio Valladares, một thủ lĩnh của băng Mara Salvatrucha ủng hộ thỏa thuận hòa bình với băng đối thủ 18th Street.

Vào một buổi sáng chủ nhật, con đường chính dẫn đến Majucla, một khu dân cư nghèo ở phía Bắc San Salvador, vẫn như thường ngày. Nó bẩn thỉu, có các cửa hàng thực phẩm và người dân vội vã đi lại. Một vài người đàn ông đứng thành nhóm 2 hay 3 người. Họ trò chuyện khá thân mật và trên người đầy hình xăm. Một trong số họ có hình xăm trên đầu, che phủ khuôn mặt, cổ và biến mất phía dưới chiếc áo phông. Một bên má là hình xăm chữ M lớn, phía còn lại là một chữ S. Tất cả những người đàn ông đó là thành viên của băng đảng Mara Salvatrucha khét tiếng với tên viết tắt là MS.

Cho đến tận tháng 3, những người đàn ông đó vẫn đang xung đột với băng 18th Street. Cuộc xung đột đẫm máu đẩy tỷ lệ giết người của El Salvador tăng thêm 13 đến 14 vụ mỗi tuần. Tuy nhiên hiện tại, những người có hình xăm như vậy lại đang chịu trách nhiệm giữ gìn một thỏa thuận hòa bình giữa 2 băng MS và 18th Street.

“Đây là thời điểm hợp lý. Chúng tôi sẽ cho người Salvador thấy chúng tôi có thể chung sống trong hòa bình. Tôi mất nhiều người bạn và người thân trong các vụ bạo lực. Chúng tôi không muốn một cuộc chiến nữa vì lo cho tương lai của con cái”, Ismael Guererro, một thành viên của MS xúc động nói.

Một thành viên của băng MS ở khu dân cư Majucla tại Thủ đô San Salvador.

Một thành viên khác của MS là Dany Mendez (25 tuổi), người ngồi tù 6 năm vì liên quan đến 3 vụ giết người, chia sẻ: “Trước khi thỏa thuận hòa bình được áp dụng, chúng tôi luôn tìm kiếm kẻ thù là băng 18th Street để giết chúng”.

“Tôi bắn chết họ, thỉnh thoảng là hành động tự vệ và đó là một phần của cuộc đời tôi. Sau đó thỏa thuận ngừng bắt được áp dụng. Tôi nghĩ đó là lúc để tận hưởng sự yên bình không chỉ trong khu phố của chúng tôi mà trên cả đất nước”, thành viên này nói thêm.

Mong ước của Mendez cũng được các thủ lĩnh của băng nhóm đối thủ cam kết thực hiện. Tại nhà tù Cojutepeque, khoảng 900 thành viên của băng 18th Street tập trung trong một nhà giam chỉ thiết kế cho 300 người. Đang ngồi tù ở đây vì tội giết người, Jose Heriberto Enriquez là một trong những thủ lĩnh của băng 18th Street họp bàn với lãnh đạo của băng đảng Mara Salvatrucha.

“Thật khó khăn. Nếu tôi bị họ bắt gặp trên phố, họ sẽ giết tôi. Họ đã giết nhiều người của chúng tôi và thành viên chúng tôi cũng làm điều tương tự”, Jose nhớ lại. “Do vậy, chúng tôi đồng ý rằng phải có sự tôn trọng lẫn nhau. Mục đích chính của thỏa thuận là phải ngừng bắn giết”.

Thỏa thuận hòa bình được đàm phán trong một loạt cuộc họp bí mật giữa thủ lĩnh 2 băng đảng ở các nhà tù của El Salvador. Nó được ủng hộ bởi một giám mục Công giáo và một cựu tư lệnh của quân du kích cánh tả, những người chống lại quân chính phủ trong cuộc nội chiến El Salvador trong những năm 1980.

Thỏa thuận đã được thực thi khoảng 8 tháng và tỷ lệ giết người cũng giảm xuống còn 5 vụ mỗi ngày. Đó thực sự là một kết quả ấn tượng. Chính phủ El Salvador khẳng định, họ tạo điều kiện chứ không tham gia đàm phán để đưa ra thỏa thuận trên.

Người đàn ông được tin là bộ não phía sau kế hoạch này là Bộ trưởng Tư pháp và An ninh, Tướng David Munguia Payes. “Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy hơn 90% vụ giết người là liên quan đến các băng đảng. Vì vậy, nếu có thể kiềm chế các băng đảng, chúng tôi cũng sẽ kiểm soát các vụ giết người”, ông Payes giải thích.

“Đó không phải chỉ là chuyện chém giết giữa 2 băng nhóm MS và 18th Street, mà là việc giảm bớt tình trạng bạo lực khắp đất nước. Hiện nay, 2 băng đảng trên không còn chiến tranh, vì vậy họ không cần phải tuyển mộ thành viên trong các trường học, từ đó số học sinh bị giết cũng giảm theo”, Tướng Payes nói.

Một thành viên của băng 18th Street với hình xăm lớn trên mặt.

Ở những khu dân cư từng khiếp vía bởi các cuộc chiến đường phố đẫm máu, người dân giờ đây dễ dàng hơn trong việc đi lại và kinh doanh. Họ có thể ra ngoài vào ban đêm, đưa trẻ đi mua sắm và không cần khóa cửa trước. Tuy nhiên, nhiều người Salvador vẫn cảm thấy hoài nghi về thỏa thuận. Một số người tin rằng 2 băng đảng được trả tiền để thực hiện thỏa thuận. Tuy nhiên, chính phủ và các băng đảng phủ nhận điều này.

Những người khác lại có cáo buộc nghiêm trọng hơn. Họ cho rằng các băng nhóm ma túy địa phương và Mexico đứng đằng sau thỏa thuận hòa bình trên. Theo những người hoài nghi, chiến tranh băng đảng khiến công việc kinh doanh của chúng gặp khó khăn và những kẻ buôn bán ma túy cần hòa bình để đưa sản phẩm đến thị trường nước Mỹ.

“Thỏa hiệp đó là một chiến lược của những tên trùm ma túy, chứ không phải của chính phủ. Vấn đề chính ở El Salvador và vùng này không phải là hoạt động băng nhóm, mà là hoạt động buôn bán ma túy”, cha Antonio Lopez Tercero, một giáo sĩ Tây Ban Nha trẻ khẳng định. Cha Tercero từng làm việc hơn 10 năm ở Mejicanos, một khu dân cư ở Thủ đô San Salvador bị tội phạm thống trị.

Bên cạnh đó, cha Tercero cũng tỏ ra hoài nghi về sự suy giảm tỷ lệ giết người thời gian gần đây. “Tất nhiên, có sự giảm tỷ lệ giết người và đó là một phần của chiến lược mà tôi gọi là 'hòa bình mafia'. Tuy nhiên, việc đó không thể biện minh cho mục đích thực sự phía sau của thỏa thuận”, cha Tercero nói.

Trong khi đó, Tướng Payes phủ nhận cáo buộc có sự liên quan của các băng đảng ma túy đến thỏa thuận hòa bình giữa 2 băng nhóm MS và 18th Street. “2 băng đảng này không tham gia đường dây buôn bán ma túy của Mexico, mặc dù họ có bán ma túy tại địa phương. Tuy nhiên, nếu chúng ta không tách MS và 18th Street khỏi tội ác, với hơn 60.000 thành viên và quyền lực đang có, họ có thể trở thành một tập đoàn tội phạm với vũ khí, tiền bạc và sức mạnh. Chúng ta phải tận dụng thời điểm này khi các thành viên băng nhóm cho thấy thiện chí để thay đổi”, Tướng Payes nhấn mạnh.

Đường phố San Salvador an toàn hơn sau khi thỏa thuận hòa bình được áp dụng.

Song với một số người El Salvador, họ vẫn cảm thấy sợ hãi sau khi thỏa thuận được thực hiện. Claudia là một bà mẹ không gặp cậu con trai tuổi teen kể từ khi thằng bé ra ngoài mua một ít thực phẩm vào một đêm hồi tháng 10. Lúc đó cô nghe thấy 5 tiếng súng. Một người đàn ông trẻ bị giết và thi thể nằm trên đường. Con trai của Claudia, người làm việc cho băng 18th Street, sau đó cũng biến mất. Cô nghĩ rằng băng MS đã bắt cóc thằng bé.

“Tôi nghĩ họ muốn tra tấn con trai tôi, đó là lý do tại sao họ bắt nó đi. Chúng có thể chôn thằng bé tại một trong những nghĩa trang bí mật của họ khắp đất nước. Tôi biết nó đã chết. Tôi chỉ hy vọng tìm thấy xác con trai tôi”, Claudia nức nở nói.

Những vụ mất tích như vậy lại đặt ra một câu hỏi lớn về thỏa thuận hòa bình và thách thức vai trò của thủ lĩnh 2 băng đảng. Carlos Tiberio Valladares, một ông trùm của MS và đang ngồi tù 30 năm trong tù, muốn gửi một thông điệp đến người dân El Salvador, đặc biệt với những ai nghi ngờ về thỏa thuận của họ. “Chúng tôi cam kết ngừng bắn giết. Chúng tôi xin đảm bảo và sẽ không phản bội điều đó”, Carlos khẳng định.

Bình An

Theo Infonet