Theo South China Morning Post, các thiết bị này sử dụng cảm biến công nghệ cao để giám sát môi trường dưới biển. Chúng được kết nối với Mạng lưới Đại dương Canada (ONC), một hệ thống giám sát đại dương trải từ Bắc Thái Bình Dương đến vùng Bắc Băng Dương.
Dù ONC được điều hành bởi Đại học Victoria của tỉnh British Columbia (Canada), 4 thiết bị giám sát mới lại được phát triển, lắp ráp và quản lý bởi Viện Khoa học và Kỹ thuật Biển sâu Tam Á, thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc.
Các thiết bị này được tàu ngầm của Tuần duyên Canada lắp đặt thành công tại eo biển Juan de Fuca vào ngày 27/6 và hiện đã có thể hoạt động hết công suất. Chúng sẽ cung cấp cho những viện nghiên cứu của Trung Quốc những dữ liệu thời gian thực về môi trường biển khu vực.
 |
| Tàu sân bay hạt nhân USS Nimitz đang neo đậu tại Kitsap. Ảnh: Kitsap Sun. |
Eo biển Juan de Fuca là một trong những tuyến đường hàng hải tấp nập nhất thế giới. Cách eo biển khoảng 300 km về phía nam còn có căn cứ hải quân Kitsap - một trong 2 cơ sở hạt nhân chiến lược của Mỹ.
Kitsap có một nhà chứa tàu ngầm hạt nhân và một cảng có khả năng tiếp nhận tàu sân bay hạt nhân lớp Nimitz.
Dù xác nhận các thiết bị do Trung Quốc sản xuất đã được kết nối vào mạng lưới, ONC không tiết lộ thêm về mục đích và cách thức sử dụng các thông tin thu thập được từ 4 thiết bị này.
ONC, dù là một cơ sở nghiên cứu khoa học, vẫn có một hợp đồng quốc phòng giúp quân đội Canada theo dõi tình hình vùng biển Bắc Băng Dương bằng hệ thống giám sát sử dụng trí tuệ nhân tạo, theo CBS News.
Hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy quân đội Trung Quốc có liên quan đến dự án này. Các chuyên gia cũng không rõ liệu các thiết bị nói trên có đủ khả năng giám sát tàu ngầm và các loại tàu mặt nước khác hay không.
 |
| Vị trí lắp đặt các thiết bị giám sát của Trung Quốc nằm không xa căn cứ hải quân chiến lược của Mỹ. Đồ họa: SCMP. |
Một số ý kiến cho rằng các thiết bị mới sẽ giúp Trung Quốc hiểu thêm về môi trường của một trong các tuyến hàng hải chiến lược gần nước Mỹ. Chúng còn giúp các nhà khoa học Trung Quốc tìm hiểu được cấu tạo và hoạt động của một trong những mạng lưới giám sát dưới biển lớn và hiện đại nhất thế giới.
Theo Chen Hongqiao, chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Canada tại Đại học Nghiên cứu Quốc tế Quảng Đông, việc Canada lắp đặt các thiết bị giám sát của Trung Quốc tại tuyến đường hàng hải sát nước Mỹ có thể được xem là một vấn đề nhạy cảm.
“Mạng lưới giám sát tại các vùng biển sâu thường liên quan chặt chẽ đến an ninh quốc gia. Nhiều nước không cho quốc gia thứ 3 can dự vào hoạt động này trừ khi các bên đạt được sự tin tưởng ở mức độ rất cao”, ông nhấn mạnh.
